Hipermagnezemia to zbyt duże stężenie magnezu we krwi, powyżej 1,2 mmol/l. Hipermagnezemia jest rzadka. W większości przypadków występuje u osób z niewydolnością nerek nadużywających preparatów magnezu. Leczenie hipermagnezemii polega na usunięciu przyczyny, która wywołała zwiększenie stężenia magnezu we krwi
Co to jest hipermagnezemia?
Hipermagnezemia to zbyt duże (powyżej prawidłowego zakresu) stężenie magnezu we krwi, powyżej 1,2 mmol/l.
Magnez ma bardzo duże znaczenie dla organizmu, gdyż od prawidłowej jego ilości i stężenia zależy prawidłowe funkcjonowanie wielu enzymów, regulacja wielu funkcji wszystkich komórek organizmu oraz prawidłowe działanie układu nerwowego, mięśni i serca. Prawie cały magnez w organizmie (99%) znajduje się w komórkach. Tylko 1% magnezu znajduje się w płynie pozakomórkowym, w tym we krwi.
Magnez jest dostarczany do organizmu z pokarmami i płynami, ulega wchłanianiu w przewodzie pokarmowym, natomiast wydalany jest z moczem przez nerki.
Prawidłowe stężenie magnezu w surowicy krwi wynosi 0,7–1,2 mmol/l. W różnych laboratoriach zakres ten, podawany jako zakres normy na wyniku wydawanym pacjentowi, może się nieznacznie różnić.
Hipermagnezemia to stężenie magnezu powyżej 1,2 mmol/l.
Przyczyny nadmiaru magnezu
Najczęstsze przyczyny hipermagnezemii to:
- ciężka przewlekła niewydolność nerek lub ostra niewydolność nerek,
- nadużywanie preparatów magnezu w celu suplemetacji (uzupełniania magnezu w organizmie) lub jako środków przeczyszczających,
- leczenie solami litu,
- niedoczynność tarczycy, niedoczynność nadnerczy,
- choroby zapalne żołądka i jelit,
- u pacjentów z chorobą nowotworową zespół rozpadu nowotworu.
Hipermagnezemia jest rzadkim zaburzeniem. W większości przypadków występuje u osób z niewydolnością nerek nadużywających preparatów magnezu. U osób zasadniczo zdrowych, normalnie się odżywiających i nieprzyjmujących preparatów magnezu hipermagnezemia się nie zdarza.
Nadmiar magnezu - objawy
Łagodna hipermagnezemia zwykle nie powoduje żadnych objawów.
Objawy występują zwykle dopiero, gdy stężenie magnezu we krwi jest większe niż 2 mmol/l.
Najczęstsze objawy hipermagnezemii to: mrowienie i zaczerwienienie twarzy, osłabienie mięśni, nudności, wymioty, zaparcie, zatrzymanie moczu.
Gdy stężenie magnezu jest bardzo duże (5–7 mmol/l), mogą występować: całkowite porażenie mięśni z zaburzeniami oddychania, niedrożność jelit, blok serca, a nawet zatrzymanie pracy serca.
Co robić w przypadku wystąpienia objawów hipermagnezemii?
Objawy ciężkiej hipermagnezemii są tak poważne, że należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe.
Wczesne objawy hipermagnezemii, jak osłabienie mięśni, wymioty itp. zwykle są oznaką poważnej choroby, ale są nieswoiste dla hiperkalcemii i mogą występować także w innych chorobach. W razie zaobserwowania takich objawów należy zgłosić się do lekarza POZ, który oceni sytuację i zleci potrzebne badania i leczenie.
W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie hipermagnezemii?
Hipermagnezemię rozpoznaje się na podstawie oznaczenia stężenia magnezu we krwi i stwierdzenia, że jest ono powyżej zakresu normy.
Dalsze badania, które zwykle wykonuje się w razie stwierdzenia hipermagnezemii to EKG, stężenie kreatyniny w surowicy krwi (aby ocenić, czy nie ma niewydolności nerek), stężenie we krwi wapnia, potasu, fosforu, oraz gazometria.
W EKG mogą być widoczne nieprawidłowości spowodowane zbyt dużym stężeniem magnezu.
Po stwierdzeniu hipermagnezemii lekarz ustala, jaka jest jej przyczyna, analizując leki jakie pacjent przyjmował dotychczas oraz obecne ostre i przewlekłe choroby, zwłaszcza czy występuje uszkodzenie nerek. Ocenia również, czy hipermagnezemia stanowi zagrożenie dla pacjenta i czy wymaga pilnego leczenia w szpitalu.
Nadmiar magnezu - leczenie
Leczenie hipermagnezemii polega na usunięciu przyczyny, która wywołała zwiększenie stężenia magnezu we krwi. Najczęściej jest to nadużywanie preparatów magnezu i należy zaprzestać ich przyjmowania.
Stosowanie leków moczopędnych (np. furosemid) przyspiesza usuwanie magnezu z moczem.
Jeżeli hipermagnezemia stanowi zagrożenie dla pacjenta (np. gdy występuje porażenie mięśni, zaburzenia pracy serca), podaje się dożylnie wapń.
W najcięższych przypadkach, gdy konieczne jest szybkie zmniejszenie bardzo wysokiego stężenia magnezu, można przeprowadzić dializę. Dializa jest najskuteczniejszą i najszybszą metodą usunięcia magnezu z organizmu. Zwykle stosuje się hemodializę. Najczęściej dotyczy to chorych z niewydolnością nerek.
Gdy hipermagnezemia jest ciężka lub gdy stanowi zagrożenie dla pacjenta (obecne są objawy), konieczne jest leczenie szpitalne.
W trakcie leczenia hipermagnezemii okresowo kontroluje się stężenie magnezu we krwi. Decyduje o tym lekarz, zlecając badania kontrolne w określonym terminie.
Usunięcie przyczyny hipermagnezemii prowadzi do całkowitego wyleczenia.
Jeżeli potencjalna przyczyna hipermagnezemii nadal istnieje (np. osoba z niewydolnością nerek stosuje środki przeczyszczające zawierające magnez), należy w określonych przez lekarza odstępach czasu kontrolować stężenie magnezu we krwi, aby wcześnie wykryć ponowne wystąpienie hipermagnezemii i rozpocząć jej leczenie.
Co robić, aby uniknąć hipermagnezemii?
U pacjentów z ryzykiem wystąpienia hipermagnezemii ważne jest regularne kontrolowanie stężenia magnezu we krwi. O tym jak często to robić, decyduje lekarz opiekujący się pacjentem.
Nie wolno na własną rękę długotrwale przyjmować dużych ilości magnezu, gdyż u niektórych osób dojdzie do hipermagnezemii, a jeżeli cierpią na nierozpoznaną chorobę nerek, to duże stężenie magnezu może być przyczyną zagrożenia życia.
