×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Każdy z nas może zachorować

Targi Kielce

Czerniak to złośliwy nowotwór skóry. Co roku liczba zachorowań wzrasta. O tym jakie są jego objawy, jak się go leczy oraz jak się przed nim chronić rozmawialiśmy z dermatolog dr Moniką Kucharczyk z Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Kielcach.


Dr Monika Kucharczyk, fot. achiwum wlasne

Jakub Nogaj: Jakie są objawy czerniaka?

Dr Monika Kucharczyk: Czerniak początkowo może wyglądać zupełnie niewinnie, przypominać łagodne znamię, jednak odznacza się dynamiką wzrostu. Każda asymetryczna powiększająca się zmiana o nieregularnym zabarwieniu powinna nas zaniepokoić. Prosta zasada ABCDE jest pomocna w identyfikacji „podejrzanych” zmian na skórze. Wyodrębnia ona takie niepokojące cechy, jak: brak symetrii w kształcie znamienia, nieregularny brzeg, nierównomierny kolor oraz zmiana wielkości znamienia. Niepokojący jest również każdy nowy „czerwony guzek”, ponieważ może to być czerniak bezbarwnikowy, czyli pozbawiony pigmentu.

Na jakim obszarze ciała najczęściej występują zmiany?

Czerniak w większości przypadków powstaje w obrębie skóry niezmienionej, rzadziej rozwija się z istniejących wcześniej znamion barwnikowych. Na skórze może się pojawić właściwie w każdej lokalizacji. Czasem może być również umiejscowiony w obrębie gałki ocznej, na błonach śluzowych jamy ustnej, nosa czy narządów płciowych.

Czy sami możemy je dostrzec?

Najmniejsze czerniaki zwykle wykrywa się w czasie badania lekarskiego, natomiast bardzo rzadko wykrywa je chory lub członkowie rodziny. Dlatego tak ważne są również regularne kontrole dermatologiczne, a nie tylko wtedy, gdy na skórze pojawi się niepokojąca zmiana. To zalecenie odnosi się szczególnie do pacjentów z grup ryzyka.

Kto jest w grupie zwiększonego ryzyka?

Do najważniejszych czynników zwiększonego ryzyka zachorowania zalicza się na, pierwszym miejscu, intensywne ekspozycje na promieniowanie ultrafioletowe, czyli opalanie, również w solariach. Narażone są osoby z jasną karnacją, piegami na skórze, oraz te, które przebyły oparzenia słoneczne w dzieciństwie i mają dużą liczbę znamion.

Czy widoczne są tylko zmiany zewnętrzne, czy pojawiają się również inne dolegliwości?

W najwcześniejszych stadiach czerniak ograniczony jest wyłącznie do skóry i nie towarzyszą mu dolegliwości ze strony narządów wewnętrznych, które są typowe dla zaawansowanej choroby.

Jak zabezpieczać się przed czerniakiem?

Należy przede wszystkim unikać poparzeń słonecznych, stosując kremy z wysokim filtrem, takim jak SPF 50+ w okresie letnim. Zaleca się unikanie opalania między godziną 10 a 14 oraz zakładanie czapki z daszkiem czy kapelusza na głowę. Jest to szczególnie ważne u dzieci, ponieważ kilkukrotne poparzenie słoneczne w młodym wieku zwiększa ryzyko wystąpienia czerniaka skóry nawet o 75% w dorosłym życiu.

Jak wygląda proces diagnostyki?

Podstawowym badaniem, które pomaga wykryć czerniaka jest dermatoskopia, czyli obejrzenie zmiany pod dużym powiększeniem. Niepokojące zmiany są następnie kwalifikowane do usunięcia chirurgicznego. Ostateczne rozpoznanie ustala się po zbadaniu całej wyciętej zmiany pod mikroskopem. Im wcześniej wycięty jest czerniak, tym lepsze jest rokowanie.

Jak wygląda leczenie i jakie są najskuteczniejsze metody?

Podstawą leczenia jest wycięcie chirurgiczne. We wczesnych stadiach pozwala ono na całkowite wyleczenie. Obecnie dostępnych jest coraz więcej nowoczesnych leków, które działają na układ immunologiczny i mutacje genetyczne w komórkach czerniaka, zwiększając skuteczność leczenia w przypadku zaawansowanej choroby.

Czy z biegiem lat zwiększa się świadomość Polaków w kwestii profilaktyki?

Prowadzi się wiele programów profilaktycznych mających na celu podniesienie świadomości społeczeństwa i wydaje się, że rzeczywiście w tej kwestii następują pozytywne zmiany. Coraz więcej osób przychodzi raz do roku na profilaktyczne sprawdzenie znamion, rezygnuje z opalania, a jeśli już eksponują się na słońce, to używają kremów z filtrem i co najważniejsze – chronią również swoje dzieci.

Czy jakaś grupa zawodowa jest najbardziej narażona na zachorowanie?

Nie ma bezpiecznej grupy, każdy z nas może zachorować.

Jak wypada Polska w skali Europy, jeżeli chodzi o liczbę zachorowań?

W Polsce, jak pokazują dane Krajowego Rejestru Nowotworów, w 2016 roku odnotowano ponad 1971 przypadków zachorowań w grupie kobiet oraz 1695 wśród mężczyzn. Podobnie jak innych krajach europejskich, w Polsce również obserwujemy wzrost liczby zachorowań na czerniaka.

Zbliżają się wakacje. W co warto się zaopatrzyć przed wyjściem na plażę?

Na pewno w dobry krem z filtrem UV, kapelusz z szerokim rondem i okulary przeciwsłoneczne.

Czy w czasie fototerapii trzeba szczególnie uważać na słońce?

Dotychczasowe badania nie pokazują, aby fototerapia UVB, którą stosujemy na przykład w leczeniu łuszczycy, zwiększała ryzyko zachorowania na nowotwory skóry. Wydaje się jednak, że pacjenci w trakcie naświetlań nie powinni dodatkowo eksponować się na słońce.

Więcej o czerniaku będzie można się dowiedzieć 8 czerwca podczas III Targów dla Pacjentów z Łuszczycą, Łuszczycowym Zapaleniem Stawów i Atopowym Zapaleniem Skóry, które odbędą się na Targach Kielce.

Rozmawiał: Jakub Nogaj

06.06.2019
Zobacz także
  • Grubiej i częściej, czyli jak się obchodzić ze słońcem
  • Urlop w blasku słońca – z umiarem!
  • Zdrowe plażowanie – jak dobierać i stosować kremy
Wybrane treści dla Ciebie
  • Znamiona barwnikowe
  • Badanie dermatoskopowe
  • Czerniak
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta