Łupież czerwony mieszkowy to rzadka choroba skóry, w której przy mieszkach włosowych występują rumieniowe grudki oraz plamy rumieniowe z łuską, a także rogowacenie dłoni i stóp – na skórze pojawiają się woskowate, żółtawe lub pomarańczowe zmiany. Choroba może pojawić się w każdym wieku, jej dokładna przyczyna nie jest znana. W leczeniu stosuje się odpowiednią pielęgnację skóry (emolienty, preparaty z mocznikiem, glikokortykosteroidy), a także retinoidy doustne, metotreksat i leki biologiczne.
Co to jest łupież czerwony mieszkowy?
Łupież czerwony to choroba skóry, która charakteryzuje się rumieniowymi grudkami zlokalizowanymi przy mieszkach włosowych (przymieszkowymi) oraz bardziej rozlanymi rumieniowymi plamami z łupieżowatą łuską. Przymieszkowe grudki, które skupiają się i zlewają, tworzą złuszczające się ogniska koloru łososiowego. Łupież czerwony mieszkowy może występować na dużych obszarach skóry lub jedynie w niektórych miejscach. Zmiany złuszczająco-rumieniowe początkowo dotyczą twarzy i owłosionej skóry głowy oraz rąk, gdzie dochodzi do rogowacenia w obrębie dłoni oraz tzw. hiperkeratozy mieszkowej na grzbietach palców, następnie szerzą się, zajmując całą skórę z pozostawieniem „rezerw”. Świąd jest stosunkowo niewielki. Stopniowo wraz z rozwojem choroby, zajmowane są coraz większe powierzchnie skóry, która staje się erytrodermiczna, czyli dochodzi do uogólnionego zajęcia skóry, która staje się zaczerwieniona i łuszczy się.
Przebieg jest przewlekły, wielomiesięczny lub wieloletni, u dzieci na ogół krótszy.
Łupież czerwony mieszkowy może być nabyty (najczęstsza postać) lub występować rodzinnie (rzadko), może mieć początek w dorosłości lub w dzieciństwie.
Łupież czerwony mieszkowy - przyczyny
Przyczyna łupieżu czerwonego mieszkowego nie jest znana. Choroba niekiedy występuje rodzinnie. Podejrzewa się także tło immunologiczne (choroba może wystąpić u osób zakażonych HIV), a także, że na wystąpienie łupieżu mieszkowego może mieć wpływ przyjmowanie niektórych leków.
Łupież czerwony mieszkowy – objawy
Łupież czerwony mieszkowy ma wiele postaci klinicznych, co oznacza, że u poszczególnych pacjentów objawy mogą się różnić.
Dwa główne objawy, które występują we wszystkich postaciach łupieżu czerwonego to występowanie rumieniowych grudek z centralnie położonym zrogowaciałym punktem (w miejscu mieszka włosowego) oraz rogowacenie dłoni i stóp. Na grzbietach palców mogą pojawić się zrogowaciałe ogniska przy mieszkach włosowych.
Rogowacenie dłoni i stóp powoduje powstanie woskowych, żółtawych lub pomarańczowych zmian, które jeśli są bardzo zaawansowane, mogą powodować powstawanie pęknięć i utrudniać codzienne czynności.
W klasycznej postaci choroby występują rozlane ogniska z wyspami prawidłowej skóry, mogą występować także zmiany na paznokciach i wypadanie włosów. Jeśli zamiany zajmą 90% lub więcej powierzchni skóry, wtedy mówi się o erytrodermii. Zazwyczaj towarzyszy jej nietolerancja zimna i ciepła, obrzęk nóg, czasem także rąk.
Zmiany skórne pojawiają się najpierw na skórze głowy, a następnie na twarzy, klatce piersiowej i w górnej części pleców. Potem mogą stopniowo rozlewać się i zajmować coraz większą powierzchnię aż do erytrodermii.
Zmianom może towarzyszyć świąd, który może być bardzo nasilony i zakłócać sen. Niektórzy pacjenci odczuwają również uczucie kłucia lub pieczenia skóry.
Co zrobić w razie wystąpienia objawów?
W razie wystąpienia niepokojących zmian zgłosić się należy do dermatologa.
Łupież czerwony mieszkowy – rozpoznanie
Już na podstawie wywiadu lekarskiego i badania, czyli oglądania zmian skórnych, lekarz może postawić diagnozę. Potwierdzeniem jest wynik badania histologicznego fragmentu tkanki pobranego podczas biopsji zmienionej chorobowo skóry.
Łupież czerwony mieszkowy – leczenie
Ważna jest odpowiednia pielęgnacja skóry – emolienty, maści i kremy z mocznikiem, a także z glikokortykosteroidami.
Zasadnicze leczenie polega na stosowaniu leków doustnych – retinoidów, metrotreksatu w połączeniu z lekami biologicznymi.
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?
Tak. Przebieg choroby może być bardzo różny. U dzieci z klasyczną postacią choroby zmiany mają skłonność do ustępowania pod wpływem leczenia, często w ciągu roku, natomiast dorośli zwykle reagują na leczenie po kilku latach. Choroba może też ustąpić bez leczenia.