Pytanie nadesłane do redakcji
Proszę o podanie najnowszych metod leczenia trądziku różowatego. Mam 70 lat i cale życie z nim walczę. Ostatnio robią mi się zgrubienia na nosie.
Odpowiedź
Trądzik różowaty (Rosacea) jest przewlekłą zapalną chorobą środkowej części twarzy (tzw. okolic wystających, tj. czoła, policzków oraz brody), która cechuje się obecnością licznych grudek i krost rozwijających się na rumieniowym podłożu z teleangiektazjami. Chorobie towarzyszy przerost i zwłóknienie gruczołów łojowych, co skutkuje monstrualnym czasami powiększeniem jakiejś części twarzy (np. nosa – rhinophyma, czoła – metophyma).
Choroba jest stosunkowo częsta, występuje o obu płci, jest częstsza u kobiet, natomiast cięższy przebieg obserwuje się u mężczyzn (tendencja do pojawiania się zmian przerostowych). Przewlekły obrzęk i zapalenie wywołują włóknienie z wytworzeniem podskórnych zmian guzowatych (phyma).
W stanie opisanym przez pacjenta wskazana wydaje się intensyfikacja leczenia – izotretynoina (stereoizomer tretynoiny, kwas 13-cis-retinowy) i ewentualnie rozważenie leczenia chirurgicznego (wycięcie zmian nożem elektrycznym lub klasycznie). Podkreślam jednak konieczność dopasowania terapii do stanu miejscowego skóry. Na podstawie opisu zmian przez chorego trudno doradzać leczenie!
Etiopatogeneza choroby jest skomplikowana i (niestety) w dalszym ciągu nie do końca jasna.
W związku z postępowaniem zmian w czasie (zazwyczaj początkowo obserwujemy tylko przemijający rumień środkowej części twarzy tzw. okres prerosacea) konieczne jest jak najszybsze zasięgnięcie porady specjalisty dermatologa w celu ich zdiagnozowania (to często niedoceniany przez pacjentów element postępowania – tymczasem to, co wydaje się trądzikiem różowatym, okazuje się np. toczniem układowym lub infestacją Demodex folliculorum) oraz uzyskania informacji na temat możliwych metod prewencji i terapii choroby.
Bezcenne informacje daje samoobserwacja skóry twarzy przez chorego i jego otoczenie – umożliwia to wyodrębnienie czynników, które wyzwalają objawy skórne (np. wysoka temperatura, alkohol, narażenie na promieniowanie UV i in.). Omówienie z dermatologiem metod prewencji narażenia na te czynniki oraz restrykcyjna fotoprotekcja dają bardzo dobre efekty.
U pacjentów z trądzikiem różowatym wskazane jest stosowanie kosmetyków aptecznych do pielęgnacji skóry twarzy (preparaty hipoalergiczne). Leczenie miejscowe oraz ogólne powinien prowadzić specjalista z doświadczeniem w długotrwałym prowadzeniu pacjentów z trądzikiem różowatym (częsta zmiana lekarza nie przynosi efektów i pogłębia frustrację spowodowaną samą chorobą).