Czy w diecie niemowląt i dzieci w wieku 1–3 lata przewiduje się jakieś restrykcje dotyczące spożywania ryb innych niż zalecane w diecie niemowląt? Czy można podawać flądrę, tuńczyka lub pstrąga hodowlanego?
Fot. iStock
Ryby, które mogą spożywać niemowlęta
Ryby to produkt żywnościowy, który powinien być wprowadzany do diety niemowląt między 17. a 26. tygodniem życia. Początkowo powinny to być niewielkie ilości, które wraz z upływem czasu i wraz ze wzrostem dziecka są stopniowo zwiększane.
Wśród ryb korzystnych dla zdrowia zalecanych w diecie niemowląt wymienia się:
- dorsza
- flądrę
- łososia norweskiego
- makrelę atlantycką
- morszczuka
- pstrąga hodowlanego
- sardynkę
- szprota
- suma i
- śledzie.
Są to ryby, dla których istnieje najmniejsze ryzyko zanieczyszczenia metalami ciężkimi. Ponadto wśród nich są także tłuste ryby morskie będące źródłem kwasów tłuszczowych omega–3.
Od czasu do czasu można podawać także ryby, których podawanie rekomenduje się w ograniczonych ilościach (maksymalnie raz w tygodniu). Są to:
- halibut
- karp
- makrela hiszpańska
- marlin
- okoń
- śledź
- żabnica.
Ryby, których nie powinny spożywać niemowlęta
Wśród ryb, których nie rekomenduje się w diecie niemowląt wymienia się niektóre gatunki ryb drapieżnych. Ryby te kumulują największą ilość szkodliwych substancji i metali ciężkich, takich jak rtęć i metylortęć. Są to:
- miecznik
- płytecznik
- panga
- makrela królewska
- łosoś bałtycki wędzony
- rekin
- szczupak
- szprotki wędzone
- tilapia
- tuńczyk
- węgorz amerykański.
Podkreślić należy, że dopuszczalny poziom zanieczyszczenia ryb jest regulowany Rozporządzeniem Komisji Europejskiej, a ryby dostępne w sprzedaży nie stanowią zagrożenia dla zdrowia człowieka, w tym także dzieci. Fakt nierekomendowania pewnych gatunków ryb wynika z obawy przed możliwością zanieczyszczenia ich substancjami toksycznymi, co nie jest równoznaczne z potwierdzeniem, że takie zanieczyszczenie występuje w 100%. Chodzi o chęć zapewnienia jeszcze większego bezpieczeństwa spożywania ryb u dzieci. Jest to pewnego rodzaju „dmuchanie na zimne”.
| Tabela. Wybrane gatunki ryb zalecane i niezalecane w diecie małych dzieci | |
|---|---|
| Zalecenie | Gatunek |
| zalecane | dorsz, flądra, łosoś norweski, makrela atlantycka, morszczuk, pstrąg (hodowlany), sardynka, sum, szprot, śledź |
| do spożycia w ograniczonych ilościach (maks. 1 x tydz.) | halibut, karp, makrela hiszpańska, marlin, okoń, żabnica |
| niezalecane | łosoś bałtycki wędzony, makrela królewska, miecznik, płytecznik, panga, rekin, szczupak, szprotki wędzone, tilapia, tuńczuk, węgorz amerykański |
| opracowano na podstawie wytycznych polskich towarzystw naukowych oraz Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) | |
Jakie ryby może spożywać dziecko?
Co do spożycia konkretnych gatunków ryb, to rekomendacje są dokładnie takie same, jak w przypadku niemowląt. Zrozumiałe jest, że powinny to być odpowiednio większe ilości, co jest spowodowane wzrostem dziecka. Przyjmuje się, że jest to wielkość dłoni dziecka bez palców. Należy jeszcze dodać, że istotna jest tu także prawidłowa obróbka kulinarna. Wśród najbardziej zalecanych wymienia się:
- gotowanie
- gotowanie na parze
- pieczenie
- duszenie
- smażenie bez dodatku tłuszczu.
Których ryb lepiej unikać w diecie dziecka
Tak samo jak w przypadku niemowląt, również u dzieci nie zaleca się podawania niektórych gatunków ryb drapieżnych.
Dodatkowo (a kwestia ta dotyczy także niemowląt) nie zaleca się podawania ryb surowych, których spożycie może się wiązać z ryzykiem zakażenia drobnoustrojami chorobotwórczymi (np. Listeria monocytogenes)
Nie rekomenduje się także podawania ryb marynowanych – ze względu na duże stężenie soli – oraz wędzonych, które zawierają szkodliwe węglowodory aromatyczne i aminy heterocykliczne. W diecie dzieci nie zaleca się także spożywania gotowych produktów rybnych wysokoprzetworzonych (np. paluszków rybnych) z uwagi na dużą zawartość tłuszczu, co w konsekwencji może prowadzić do rozwoju nadwagi i otyłości.
