Czy są dowody na skuteczność lub szkodliwość suplementów wspomagających odchudzanie, takich jak chrom, L-karnityna, zielona kawa?

Biorąc pod uwagę wysiłek potrzebny do zredukowania nadmiernej masy ciała, wszelkie metody wspomagania tego procesu cieszą się dużym zainteresowaniem zarówno ze strony świata nauki, jak i pacjentów. Niestety, dotychczasowe badania w tym zakresie nie napawają optymizmem. Poniżej zostanie pokrótce przedstawiony aktualny stan wiedzy dotyczący tych najczęściej wymienianych suplementów.

Fot. pixabay.com

W opublikowanym przez Cochrane przeglądzie systematycznym piśmiennictwa dotyczącego pikolinianu chromu zidentyfikowano jedynie 9 badań z randomizacją przeprowadzonych w grupach osób z nadwagą lub otyłością. Suplementacja preparatami chromu w czasie trwającego 8–24 tygodni badania powodowała utratę 1 kg mc. więcej niż w grupie placebo. Jednak tylko 3 spośród analizowanych publikacji zawierały informacje o występowaniu działań niepożądanych, tym samym autorzy przeglądu nie byli w stanie ocenić bezpieczeństwa interwencji z zastosowaniem tej substancji. Jakość danych została oceniona jako niska i niewystarczająca do przedstawienia jednoznacznych rekomendacji w tym zakresie.

W opublikowanej metaanalizie 5 badań z randomizacją dotyczących zastosowania L-karnityny nie wykazano jej wpływu na zmniejszenie masy ciała. Wyniki pojedynczej metaanalizy obejmującej tak małą liczbę badań są jednak niewystarczające do jednoznacznego rozstrzygnięcia kwestii wpływu suplementacji L-karnityny na redukcję masy ciała. Równocześnie istnieją jednak obawy związane z bezpieczeństwem jej długotrwałego stosowania w związku z wykazanym w ostatnich latach przekształcaniem L-karnityny przez bakterie jelitowe w aterogenny tlenek trimetyloaminy, który może zwiększać ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych.

Podobnie w przypadku zielonej kawy, a dokładniej jej ekstraktu, niska jakość danych uniemożliwia wiarygodną ocenę skuteczności tego suplementu w zmniejszeniu masy ciała. W metaanalizie 3 badań z randomizacją odnotowano co prawda istotny – zarówno statystycznie, jak i klinicznie – efekt w postaci większej o 2,5 kg redukcji masy ciała w grupie badanej w porównaniu z grupą placebo (w czasie 4–12 tyg.), jednak włączone do metaanalizy badania zostały ocenione jako badanie z randomizacją o dużym ryzyku błędu. Wiele aspektów wszystkich 3 badań, jak np. poprawność przebiegu randomizacji, zostało opisane w publikacjach źródłowych w sposób uniemożliwiający ocenę ryzyka wystąpienia błędu systematycznego. Tym samym wynik metaanalizy został uznany za niewiarygodny.

W dostępnym piśmiennictwie nie zostały odnalezione dobrej jakości badania wskazujące na skuteczność jakiegokolwiek innego suplementu diety w odniesieniu do korzystnego wpływu na redukcję masy ciała.