×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Usunięcie nadnerczy (adrenalektomia)

Co to są nadnercza?

Nadnercza to dwa niewielkie gruczoły położone bezpośrednio nad nerkami. Ich głównym zadaniem jest produkcja hormonów sterydowych (kortyzol, aldosteron), androgenów (testosteron) oraz katecholamin (adrenalina) niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Jakie są najczęstsze choroby nadnerczy?

Do najczęstszych chorób nadnerczy należą zespół Cushinga (nadmierne wydzielanie kortyzolu), zespół Conna (nadmierne wydzielanie aldosteronu) powodowane często przez gruczolaki nadnerczy (guzy produkujące hormony) oraz guz chromochłonny (pheochromocytoma).

Jakie objawy mogą sugerować chorobę nadnerczy?

Do najczęstszych objawów w przypadku zespołu Cushinga należą nadciśnienie tętnicze, rozstępy skórne, charakterystyczna otyłość (duża ilość tkanki tłuszczowej na brzuchu i karku, twarz „okrągła jak księżyc w pełni”), nadmierne owłosienie, chwiejność emocjonalna, cukrzyca.

W zespole Conna najczęściej obserwuje się nadciśnienie tętnicze, nadmierną ilość oddawanego moczu, wzmożone pragnienie, osłabienie mięśni, ból głowy, zaburzenia widzenia.

W przypadku guza chromochłonnego nadnerczy (pheochromocytoma) mogą występować napadowe nadciśnienie tętnicze, epizody kołatania serca, napadowe bóle głowy oraz nadmierna potliwość.

Warto dodać, że w nadnerczu mogą się lokalizować bezobjawowe guzy, które rozpoznaje się przypadkowo podczas badań obrazowych wykonywanych z innych powodów niż diagnostyka zmian nadnerczy.

Jakie są wskazania do usunięcia nadnercza?

W przypadku objawów zespołu Cushinga, zespołu Conna lub produkcji katecholamin przez guza chromochłonnego, wykonuje się odpowiednie oznaczenia stężenia hormonów we krwi i badania obrazowe (tomografia komputerowa, USG, obrazowanie techniką rezonansu magnetycznego). Jeśli obecność gruczolaka lub raka w nadnerczu zostanie potwierdzona, wskazane jest wycięcie całego narządu. Usunięcie nadnercza może się również okazać konieczne w określonych przypadkach guza bezobjawowego. Rzadko bywa wskazane usunięcie obu nadnerczy.

Jak się przygotować do zabiegu?

Tak jak każda operacja, adrenalektomia wymaga odpowiedniego przygotowania. Należy wykonać zlecone przez lekarza badania, a w dniu zabiegu być na czczo (zaprzestać spożywania pokarmów stałych 8 godzin, a płynów 4 godziny przed zabiegiem). Osoba z zespołem Cushinga przed operacją dodatkowo otrzymuje lek hamujący produkcję hormonów sterydowych. Z uwagi na zaniki mięśni zaleca się, aby chory wykonywał gimnastykę oddechową przed zabiegiem.

W przypadku guza chromochłonnego nadnerczy pacjent musi przez 10–14 dni przed operacją przyjmować leki obniżające ciśnienie tętnicze krwi.

Na czym polega usunięcie nadnercza?

Laparoskopowe usunięcie nadnercza polega na wykonaniu kilku nacięć w ścianie brzucha lub pleców w celu wprowadzenia laparoskopu (urządzenia posiadającego na końcu kamerę) i niewielkiej średnicy narzędzi, którymi posługuje się chirurg w czasie operacji. Aby umożliwić optymalny i bezpieczny dostęp do nadnercza, niezbędne jest wtłoczenie do jamy brzusznej gazu (dwutlenku węgla). Następnie chirurg wycina chorobowo zmienione nadnercze, po czym gaz zostaje usunięty z jamy brzusznej, a niewielkie nacięcia – zaopatrzone szwami. Może się jednak zdarzyć, że konieczne będzie wykonanie zabiegu techniką klasyczną, z otwarciem jamy brzusznej, przykładowo w razie podejrzenia guza złośliwego, a także w przypadku zmiany dużych rozmiarów. Wtedy najczęściej chirurg wykonuje podłużne cięcie boczne pod XII żebrem.

Czy możliwe są powikłania?

Jak każdy zabieg chirurgiczny, adrenalektomia obarczona jest pewnym, choć niewielkim ryzykiem powikłań. Do najważniejszych z nich należą powstanie krwiaka w miejscu usuniętego nadnercza, krwawienie z rany, powstanie ropnia w jamie brzusznej, wystąpienie przełomu nadnerczowego (gwałtowne zmniejszenie wydzielania hormonów). Śmiertelność związana z tego typu zabiegiem również jest niewielka i dotyczy głównie osób obciążonych innymi, poważnymi chorobami. Po usunięciu nadnercza z powodu guza chromochłonnego (pheochromocytoma) może nastąpić wstrząs i zatrzymanie krążenia. Aby zapobiec temu powikłaniu, pacjentowi podaje się odpowiednie leki.

Co może się dziać po operacji?

Bezpośrednio po operacji pacjent może odczuwać ból. Po operacji z powodu zespołu Cushinga konieczne jest przyjmowanie hormonów steroidowych w celu uniknięcia przełomu nadnerczowego (pogorszenia stanu zdrowia spowodowanego gwałtownym zmniejszeniem stężenia hormonów nadnerczy). U niektórych chorych konieczne będzie stałe przyjmowanie leków hormonalnych oraz zwiększanie ich dawek w sytuacjach stresowych i w przypadku zakażeń.

Co operacja zmieni w moim życiu?

Usunięcie nadnercza spowoduje u większości chorych normalizację stężenia hormonów. W efekcie będzie to prowadziło do ustąpienia uciążliwych objawów, stabilizacji ciśnienia tętniczego krwi, zmniejszenia masy ciała, ustąpienia zmian skórnych, polepszenia samopoczucia i zwiększenia jakości życia.

06.08.2013
Zobacz także
  • Niedoczynność kory nadnerczy
  • Zespół Cushinga
  • Nadciśnienie tętnicze
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta