×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Testy oddechowe

Co to są testy oddechowe i na czym polegają?

Testy oddechowe pomagają uzupełniać diagnostykę wielu jednostek chorobowych. Stają się coraz bardziej popularne, ponieważ są nieinwazyjne, bezpieczne i dobrze tolerowane przez pacjentów. Omawiane tu testy oddechowe polegają na pomiarze gazów powstałych po podaży nieradioaktywnego izotopu stabilnego 13C w wydychanym CO2. W innym rodzaju testów oddechowych mierzy się ilość produkowanych naturalnie gazów (diagnostyka nietolerancji pokarmowych oraz zespołu przerostu bakteryjnego jelita cienkiego).

Jakie są wskazania do przeprowadzenia testów oddechowych?

W omawianych testach można zastosować liczne substancje znakowane 13C, co poszerza możliwości diagnostyczne. Wskazaniami do przeprowadzenia testów oddechowych są choroby przewodu pokarmowego, takie jak zaburzenia motoryki żołądka, niewydolność wątroby oraz niewydolność zewnątrzwydzielnicza trzustki. Jednym z bardziej znanych zastosowań jest diagnostyka zakażenia Helicobacter pylori.

Diagnostyka zaburzeń motoryki żołądka (gastroparezy)

Zastosowanie testów oddechowych z wykorzystaniem 13C-octanu sodu rozpuszczonego w płynnym pokarmie pozwala na określenie szybkości opróżniania żołądka i stopnia gastroparezy.

Testy z 13C-kwasem oktanowym umożliwiają pełną diagnostykę i klasyfikację zaburzeń opróżniania żołądkowego z pokarmów o stałej konsystencji.

Testy oddechowe oceniające czynność wątroby

Testy dynamiczne oceniające wątrobowy metabolizm i zdolność do eliminacji podanej substancji, np.:

  • 13C-aminopiryny (metabolizowana przez cytochrom P450, mikrosomalny układ oksydacyjny) – diagnozowanie przewlekłego zapalenia wątroby oraz określenie stopnia marskości,
  • 13C-metacetyny (metabolizowana przez enzymy zwane oksydazami CYP) – ocena niealkoholowego stłuszczeniowego zapalenia wątroby, nasilenia włóknienia lub marskości,
  • 13C-metioniny (metabolizowana przez enzym adenozylotransferazę metioniny) – ocena wpływu leków i toksyn na funkcjonowanie wątroby.

Ocena czynności zewnątrzwydzielniczej trzustki

Test oddechowy po podaniu 13C-mieszanych triglicerydów i pomiar aktywności rozkładania tłuszczów w świetle jelita. Test ten jest przydatny w diagnostyce przewlekłego zapalenia trzustki oraz monitorowaniu skuteczności jego leczenia suplementami enzymów trzustkowych.

Wykrywanie zakażenia Helicobacter pylori

Test oddechowy z mocznikiem znakowanym C13 pozwala na szybką diagnostykę aktywnego zakażenia Helicobacter pylori. Należy do testów nieinwazyjnych, w przeciwieństwie do testu ureazowego, który można wykonać jedynie podczas badania endoskopowego. Najważniejszą zaletą testu mocznikowego jest wykrywanie aktywnego zakażenia, co pozwala na wykorzystanie go w ocenie skuteczności eradykacji. Dodatni wynik testu jest dowodem na obecność bakterii. Po skutecznym leczeniu otrzymuje się wynik ujemny, w przeciwieństwie do testów serologicznych, które mogą dać wynik fałszywie dodatni. Test oddechowy jest wysoce specyficzny, ponieważ głównie Helicobacter pylori potrafi rozkładać mocznik.

Jak przebiegają testy oddechowe?

Test oddechowy mocznikowy polega na podaniu pacjentowi substancji zawierającej mocznik znakowany izotopem węgla (najczęściej nieradioaktywnym 13C). Bakteria Helicobacter pylori za pomocą enzymu ureazy rozkłada znakowany mocznik m.in. do dwutlenku węgla (CO2). CO2 ze znakowanym izotopem węgla pochodzącym z połkniętej przez pacjenta substancji trafia do płuc i jest wydychany z powietrzem. Powietrze jest sprawdzane pod kątem obecności izotopu węgla w specjalnym urządzeniu. Pojawienie się znakowanego izotopem CO2 w wydychanym powietrzu świadczy o infekcji Helicobacter pylori.

Procedura przeprowadzania innych izotopowych testów oddechowych jest podobna. Pobiera się wyjściową próbkę powietrza (przed podaniem danej substancji), która informuje o podstawowym wydzielaniu 13CO2 i pozwala na uniknięcie błędów. Następnie pacjent spożywa daną substancję z 13C, a wydychane powietrze badanie jest w wyznaczonych odstępach czasu. Powietrze badane jest w specjalnych analizatorach oddechowych, które badają sprawność (kinetykę) metabolizmu (% dawki 13C/h), a także wydolność badanego narządu (% dawki skumulowanej 13C). Podczas badania pacjent pozostaje na czczo.

Jak przygotować się do testów oddechowych?

Przez 48 godzin przed wykonaniem badania nie należy spożywać produktów naturalnie bogatych w 13C, takich jak kukurydza, kokos czy ananas. Pacjent powinien pozostawać na czczo przynajmniej 6 godzin (można pić wodę). Nie powinien otrzymywać leków wpływających na Helicobacter pylori: antybiotyki należy odstawić na 4 tygodnie, a leki zmniejszające wydzielanie żołądkowe na 2 tygodnie przed testem oddechowym.

Jakie są przeciwwskazania do testów oddechowych?

Izotop C13 nie jest radioaktywny, dlatego testy z jego wykorzystaniem są bezpieczne. Radioaktywność C14 jest znikoma, zwłaszcza gdy dawka promieniowania wynosi 37 kBq (1 Ci), jednak u małych dzieci i kobiet w ciąży powinno się wykonywać badania tylko z użyciem C13.

Jakie powikłania mogą wystąpić po wykonaniu testów oddechowych? Jak postępować po badaniu?

Testy oddechowe nie powodują żadnych powikłań, nie jest wymagane specjalne postępowanie po teście.

21.03.2017
Zobacz także
  • Helicobacter pylori
  • Leczenie zakażenia (eradykacja) Helicobacter pylori
Wybrane treści dla Ciebie
  • Test tolerancji laktozy
  • Wodorowe testy oddechowe
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta