×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Miedź

dr hab. n. med. Piotr Kopiński
NZOZ „Atopia” Kraków
Krakowska Wyższa Szkoła Promocji Zdrowia

Co to jest badanie stężenia miedzi i na czym polega?

Badanie polega na oznaczeniu stężenia miedzi we krwi, ważnego pierwiastka śladowego – norma wynosi 0,8–1,3 mg/l, z czego 96% jonów miedzi wiąże się ze specjalnym białkiem transportowym zwanym ceruloplazminą. Miedź gromadzona jest w wątrobie, mięśniach, kościach i krwinkach czerwonych (erytrocytach). Miedź chroni komórki przed uszkodzeniem wywołanym przez wolne rodniki, uczestniczy w produkcji hemoglobiny i wielu innych białek, jak kolagen i sama ceruloplazmina oraz innych substancji biologicznie aktywnych (prostaglandyny, aminy katecholowe).

Niedobór miedzi jest rzadki, gdyż pożywienie zawiera z reguły wystarczające ilości tego pierwiastka. Wyjątkiem jest zespół kwashiorkor (spowodowany dietą bez niezbędnych aminokwasów, mikroelementów i witamin) w krajach Trzeciego Świata, w naszym kraju zaś prawie wyłącznie dotyczy wcześniaków – niedobór może utrzymywać się do kilku miesięcy, jeśli dziecko nie otrzyma odpowiednio skomponowanego pokarmu. Rzadkie przyczyny obejmują zespół upośledzonego wchłaniania, utratę miedzi z moczem, zwiększone zapotrzebowanie na miedź w leczeniu niedokrwistości megaloblastycznej i przewlekłe podawanie preparatów związków cynku (np. w leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy).

Niedobór miedzi może powodować niedokrwistość oporną na leczenie żelazem, zaburzenia neurologiczne wywołane niedoborem amin katecholowych, nieprawidłowy wzrost włosów i osteoporozę.

Nadmiar miedzi magazynowanej w wątrobie organizm usuwa z żółcią. Jak wspomniano wyżej, transport miedzi do innych tkanek odbywa się z użyciem ceruloplazminy, również ona produkowana jest w wątrobie.

Głównym wskazaniem do oznaczania miedzi w surowicy jest podejrzenie choroby Wilsona, choroby genetycznej dziedziczonej autosomalnie recesywnie. Miedź gromadzi się nadmiernie w tkankach, głównie w wątrobie, wskutek defektu białka transportującego miedź. Objawy choroby są związane głównie z uszkodzeniem wątroby i układu nerwowego. Diagnostyka choroby obejmuje m.in. badanie stężenia celuroplazminy we krwi, które jest zmniejszone.

Dużo rzadsza choroba Menkesa (choroba kręconych włosów) jest sprzężona z płcią – chorują wyłącznie chłopcy i polega na mutacji białka transportującego jony miedzi ze światła przewodu pokarmowego do komórek nabłonka jelit. Spożyta miedź jest nieprzyswajalna, więc objawy są podobne jak w ciężkich niedoborach miedzi – m.in. wskutek nieprawidłowej syntezy kolagenu włosy są zwykle sztywne i łamliwe. Poważniejsze zmiany dotyczą układu nerwowego (upośledzenie intelektualne, padaczka), wątroby i kości (krzywica).

Jakie są wskazania do badania stężenia miedzi?

Wskazaniem do badania jest podejrzenie zatrucia związkami miedzi, diagnostyka i leczenie choroby Wilsona, w tym monitorowanie leczenia choroby Wilsona penicylaminą, diagnostyka choroby Menkesa, marskość wątroby, podejrzenie ciężkich stanów niedoboru miedzi.

Jak przebiega badanie stężenia miedzi?

Badanie wykonuje się z próbki pobranej krwi żylnej, najczęściej na lewym przedramieniu lub w okolicy lewego dołu łokciowego.

Jak przygotować się do badania stężenia miedzi?

Prawie zawsze jest to badanie wykonywane rutynowo, zatem pobrania krwi dokonuje się rano, a chory pozostaje na czczo, choć nie jest to konieczne.

Jakie powikłania mogą wystąpić po wykonaniu badania stężenia miedzi? Jak postępować po badaniu?

W zasadzie nie ma powikłań. Jak po każdym pobraniu krwi żylnej, może wystąpić wydłużone krwawienie (należy odpowiednio ucisnąć miejsce wkłucia po pobraniu krwi) lub podskórne podbiegnięcia krwawe (krwiak) wskutek nieprawidłowego nakłucia żyły.

04.10.2017
Zobacz także
  • Badanie stężenia amoniaku we krwi
  • Aminopeptydaza leucynowa (LAP)
  • Albuminy
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta