Kamica pęcherzyka żółciowego - postępowanie

Pytanie nadesłane do redakcji

Kamica żółciowa, w badaniu USG mam opis. "Pęcherzyk żółciowy o ścianach grubości do 3 mm, zawiera liczne (ponad 10) złogi o średnicy dochodzącej do 12-14 mm, najmniejsze 5-6. Konkrementy są ruchome nie blokują ujścia, w większości mają typowy cień akustyczny. Ultrasonograficzny objaw Murphy'ego ujemny. Drogi żółciowe sródwątrobowe nieposzerzone w pęcherzyku żółciowym liczne różnej wielkości złogi, czynnego procesu zapalnego nie stwierdzam? Mam pytanie, czy jest konieczne wycięcie woreczka, czy można próbować stosować leczenie farmakologiczne? Przyczyną badania były bóle brzucha, niecharakterystyczne dla woreczka (ból w górnej części brzucha schodzący w dół) występujące raz na 3 miesiące.

Odpowiedziała

lek. med. Magdalena Przybylska-Feluś
Oddział Kliniczny Kliniki Gastroenterologii i Hepatologii
Szpital Uniwersytecki w Krakowie

Kamica żółciowa to obecność złogu w drogach żółciowych (pęcherzyku żółciowym i/lub przewodach żółciowych). Czynniki rozwoju kamicy żółciowej obejmują: wiek (częstość występowania wzrasta wraz z wiekiem), płcią (częściej dotyka kobiety), rasą (głównie u osób białych), masą ciała (otyli częściej chorują), predyspozycjami rodzinnymi. Kamica częściej występuje w innych chorobach, jak np. choroba Leśniowskiego i Crohna. Kamica żółciowa może też współwystępować z kamicą układu moczowego.

Objawy kamicy obejmują kolkowe bóle pod prawym łukiem żebrowym, promieniujące do łopatki, występujące głównie po błędach dietetycznych, do bólów brzucha mogą dołączyć się nudności, wymioty, odbijania. Czasami bóle mogą być nietypowe, np. mogą to być bóle w nadbrzuszu, dyskomfort, powszechne objawy "niestrawności". U części osób kamienie w pęcherzyku żółciowym są bezobjawowe i stanowią przypadkowe znalezisko w badaniach obrazowych wykonywanych z innych przyczyn.

Główna metoda leczenia kamicy żółciowej to leczenie operacyjne. Cholecystektomię można wykonywać laparoskopowo (poprzez drobne nacięcia w skórze wprowadzane są narzędzia chirurgiczne i kamera) lub klasycznie (z otwarciem powłok jamy brzusznej). Do każdej metody istnieją wskazania i przeciwwskazania.

U osób, które nie wyrażają zgody na takie leczenie lub mają przeciwwskazania do znieczulenia (np. z innymi ciężkimi chorobami) i nie mają przeciwwskazań do terapii farmakologicznej można spróbować włączyć preparaty kwasu ursodeoksycholowego.

Bezobjawowa, przypadkowo stwierdzona kamica sama z siebie nie stanowi wskazania do zabiegu, ale wymaga konsultacji chirurgicznej i ustalenia dalszego postępowania. Kamica przewodowa (obecność kamieni w drogach żółciowych) jest bezwzględnym wskazaniem do interwencji chirurgicznej.

Wskazania do zabiegu usunięcia pęcherzyka żółciowego (cholecystektomii) obejmują:

• objawową kamicę,
• zwapniały pęcherzyk żółciowy,
• możliwość usunięcia pęcherzyka żółciowego podczas innego zabiegu chirurgicznego.

Istnieje także pojęcie profilaktycznej cholecystektomii, np. u osób w immunosupresji, chorych na cukrzycę - obecnie to zagadnienie jest kontrowersyjne. O konieczności zabiegu decyduje chirurg na podstawie objawów, lokalizacji konkrementów w drogach żółciowych, wielkości kamieni, dodatkowych chorób.

Preparaty farmakologiczne można stosować, gdy kamienie są zbudowana z cholesterolu, ich średnica jest mniejsza niż 15 mm, są przepuszczalne dla promieni rentgenowskich, czynność pęcherzyka żółciowego jest zachowana.

Przeciwwskazania do takiej terapii obejmują złogi barwnikowe, złogi uwapnione, mnogie złogi, ciążę, otyłość, duże złogi (powyżej 15 mm), choroby wątroby, ciężki przebieg kamicy, brak poprawy po 9 miesiącach terapii, nadwrażliwość na którykolwiek składnik leku, ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego i/lub dróg żółciowych, niedrożność przewodu żółciowego.

O wyborze leczenia decyduje lekarz na podstawie obrazu klinicznego, wyników badań obrazowych i/lub laboratoryjnych, występowania innych chorób, wskazań i przeciwwskazań do poszczególnych metod leczenia.