×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Odbijanie po jedzeniu: czym jest i czemu służy? Co robić kiedy nęka nas częste odbijanie?

lek. Magdalena Wiercińska

Odbijanie jest odruchem fizjologicznem polegającym na wydaleniu przez usta połkniętego powietrza znajdującego się w żołądku lub przełyku. Odbijanie po jedzeniu jest konsekwencją połykania powietrza podczas spożywania posiłku – jest ono tym bardziej nasilone, im więcej powietrza zostało połknięte, na co wpływa szybkie, łapczywe jedzenie, niedokładne gryzienie i żucie pokarmu, a także popijanie gazowanych napojów podczas jedzenia. Odbijanie rzadko jest objawem poważnej choroby.

Co to jest odbijanie?

Odbijanie to wydalanie przez usta połkniętego powietrza znajdującego się w żołądku lub przełyku. Jest to odruch fizjologiczny: dolny zwieracz przełyku po posiłku ma obniżone napięcie, zaś napięcie ścian żołądka i jego motoryka są wzmożone i to powoduje, że większość połkniętego powietrza jest wydalana na zewnątrz.

Odbijanie po jedzeniu: skąd pochodzi powietrze w żołądku?

Obecność powietrza w przewodzie pokarmowym jest zjawiskiem normalnym. Podczas każdego aktu połykania kęsa pokarmowego do żołądka dostaje się od 1 do 4 ml powietrza. Po posiłku średniej wielkości w żołądku jest co najmniej od 100 do 200 ml powietrza. Będzie go tym więcej, im obfitszy posiłek i im szybciej jest on spożywany.

Dodatkowo, jeśli spożywa się napoje gazowane (słodzone lub woda mineralna gazowana) lub substancje, które w zetknięciu z kwasem solnym uwalniają gaz, objętość gazu w żołądku po posiłku będzie większa.

Czy odbijanie po jedzeniu może być objawem choroby?

Najczęściej nadmierne odbijanie nie jest objawem choroby organicznej przewodu pokarmowego. Zwiększone odbijanie, często „puste odbijanie”, niezwiązane z posiłkami występuje niekiedy u osób z zaburzeniami lękowymi i jest następstwem aerofagii – połykania powietrza. Połykanie powietrza może nasilać żucie gumy i palenie papierosów.

Odbijany gaz to powietrze, które dostało się do przełyku na skutek obniżenia napięcia jego zwieracza górnego podczas wdechu, z równoczesnym obniżeniem ciśnienia w klatce piersiowej i „zassaniem” powietrza do dolnej części przełyku.

Część powietrza ulega odbiciu, część dostaje się do żołądka, powiększając znajdującą się w nim bańkę gazu. W tym mechanizmie „błędnego koła” dochodzi do znacznego rozdęcia żołądka, nasilającego dyskomfort pacjenta i powodującego jego niepokój oraz przeświadczenie o ciężkiej chorobie. Postępowanie lekarza polega w tym wypadku na edukacji pacjenta i wykazaniu, za pomocą lustra lub podczas samodzielnego dotykania szyi, że każdy akt odbijania jest poprzedzony aspiracją powietrza z uniesieniem krtani i zassaniem powietrza, które za chwilę jest odbijane.

Czasem już samo wyjaśnienie natury zjawiska, nieprowadzące co prawda do jego ustąpienia, powoduje uspokojenie pacjenta.

Rzadziej odbijanie może być objawem zaburzeń czynnościowych układu pokarmowego, np. dyspepsji czynnościowej, choroby refluksowej przełyku lub zespołu jelita drażliwego.

Bardzo rzadko nadmierne odbijanie może występować u osób z przetoką okrężniczo-żołądkową, gdy gaz z jelita grubego dostaje się do żołądka lub w przypadku upośledzenia drożności przewodu pokarmowego.

Odbijanie po jedzeniu - diagnoza

Najpierw lekarza zbierze wywiad i zbada pacjenta. Odbijanie rzadko jest objawem choroby, dlatego zwykle badania dodatkowe nie są konieczne. Lekarz pouczy pacjenta o odpowiednim postępowaniu – jedzeniu bez pośpiechu, małymi kęsami, dokładnym gryzieniu i żuciu pokarmu. U niektórych osób może być konieczne wykonanie badań dodatkowych, wówczas lekarz skieruje pacjenta np. na gastroskopię. W rzadkich przypadkach wykonuje się także badanie ciśnienia w przełyku, czyli tzw. manometrię lub badanie czynności elektrycznej żołądka – elektrogastrografię.

Domowe sposoby na odbijanie po jedzeniu

Podczas spożywania pokarmów do przewodu pokarmowego dostaje się powietrze, co jest zjawiskiem normalnym. Niekorzystnym nawykiem jest łapczywe jedzenie, przełykanie bez dokładnego pogryzienia pokarmu – wtedy w żołądku gromadzi się więcej powietrza, co skutkuje odbijaniem się po posiłku. Tak samo działa popijanie podczas posiłku gazowanych napojów – słodzonych lub wody mineralnej. Ważne jest zatem jedzenie bez pośpiechu, małych porcji, a także dokładne gryzienie i żucie pokarmu przed połknięciem. U niektórych osób odbijanie mogą nasilać konkretne pokarmy – d o tej grupy należą, np. alkohol, niektóre leki, tłuste i słodkie pokarmy – należy ich wówczas unikać.


Odbijanie - pytania i odpowiedzi

Nadmierne odbijanie po posiłkach » lek. Magdalena Przybylska-Feluś
Biegunka, chudnięcie i niespecyficzne objawy dyspeptyczne » dr n. med. Anna Mokrowiecka
29.11.2022
Zobacz także
  • Wzdęcia – czym są, co je powoduje, kiedy zgłosić się do lekarza i jakie są domowe sposoby na wzdęcia brzucha?
  • Gazy jelitowe
Wybrane treści dla Ciebie
  • Zaparcia - objawy, przyczyny, leczenie i leki na zaparcia
  • Stolec – zmieniony wygląd
  • Dysfagia (zaburzone połykanie)
  • Krwawienie z odbytu
  • Krwiste lub fusowate wymioty
  • Biegunka
  • Gazy jelitowe
  • Wzdęcia – czym są, co je powoduje, kiedy zgłosić się do lekarza i jakie są domowe sposoby na wzdęcia brzucha?
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta