Pytanie nadesłane do redakcji
Czy przeziębienie, grypa, angina i inne choroby zakaźne, którym towarzyszy gorączka mogą zaostrzyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego?
Odpowiedziała
lek. med. Magdalena Przybylska-Feluś
Klinika Gastroenterologii i Hepatologii UJ CM w Krakowie
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego to przewlekła choroba z grupy nieswoistych chorób zapalnych jelit (inflammatory bowel disease – IBD). Choroba charakteryzuje się okresami zaostrzeń i remisji (wyciszeń). Typowe objawy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego to biegunki z domieszką krwi lub same krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego oraz bóle brzucha. Możliwe są także objawy pozajelitowe (np. bóle stawowe, zmiany skórne, zapalenie w obrębie gałki oczne). Częstsze może być także współwystępowanie niektórych chorób, jak na przykład pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych.
Mechanizmy prowadzące do rozwoju tej choroby pozostają w dalszym ciągu niejasne, ogólnie choroba cechuje się zaburzoną równowagą pomiędzy czynnikami zapalnymi a przeciwzapalnymi. Nie bez znaczenia pozostają reakcje immunologiczne oraz predyspozycja genetyczna.
Zaostrzenia wrzodziejącego zapalenia jelita grubego mogą być wywołane stresem, zaprzestaniem terapii (odstawieniem leków), czasem nieprawidłową dietą. Zaostrzenia wykazują pewną sezonowość – częściej zdarzają się w okresie wiosennym lub jesiennym, czyli w typowych sezonach infekcyjnych. Infekcje wirusowe w pewnym sensie mogą stymulować reakcje zapalne, w praktyce klinicznej zdarzają się pacjenci z zaostrzeniem choroby podczas lub w krótkim czasie po infekcji wirusowej.
Pokrewnym zagadnieniem jest bezpieczeństwo stosowania leków z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (np. kwas acetylosalicylowy, ibuprofen, koksyby, ketoprofen, naproksen itd.) u chorych z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit. W większości leki z tej grupy są dostępne bez recepty i powszechnie stosowane w łagodzeniu objawów infekcji. Leki te niestety mogą wywoływać zaostrzenia IBD, dane na temat bezpieczeństwa kwasu acetylosalicylowego (popularnej aspiryny) są niejednoznaczne.
Kolejnym problemem jest ryzyko infekcji Clostridium difficile podczas lub po antybiotykoterapii; antybiotyki stosowane podczas anginy, zapalenia płuc itd. mogą się przyczyniać do rozwoju tego zakażenia i tym samym nasilać istniejące już objawy, wywoływać zaostrzenia bądź je imitować. Dlatego ważne jest rozważne stosowanie tej grupy leków.
Piśmiennictwo:
Ananthakrishnan A.N., Higuchi L.M., Huang E.S., Khalili H. i wsp.: Aspirin, nonsteroidal anti-inflammatory drug use, and risk for Crohn disease and ulcerative colitis: a cohort study. Ann. Intern. Med. 2012 ; 156(5): 350–359. doi: 10.1059/0003-4819-156-5-201203060-00007.Zwolińska-Wcisło M., Ptak-Belowska A., Targosz A. i wsp.: Usefulness of non-steroid antiinflammatory drugs in patients with ulcerative colitis. Przegl. Lek. 2009; 66(9): 503–507.
