Pytanie nadesłane do redakcji
Jestem 23-letnią kobietą, pod koniec lipca trafiłam do szpitala z bólami brzucha, tam stwierdzono kamienie w woreczku, w przeciągu 24 godzin mój stan znacznie się pogorszył. Okazało się, że kamień zatkał przewody żółciowe i podrażnił trzustkę, przewieziono mnie na OIOM (ponieważ w moim szpitalu nie było możliwości diagnostycznych, przewieziono mnie do szpitala wojewódzkiego), tam stwierdzono OZT z niewydolnością wielonarządową. Pojawiły sie problemy z nerkami, napuchłam do niewyobrażalnych rozmiarów, w płucach pojawiła się woda (założony miałam dren do opłucnej), pojawiły się duszności, przetaczano mi krew. Stwierdzono też torbiel wielkości około 15 cm (również miałam założony dren do tej torbieli). W szpitalu leżałam 2 miesiące. Obecnie jestem w domu, zdaję sobie sprawę, że trzeba usunąć woreczek, jestem na diecie, przestrzegam jej. Czy mogą pojawić się nawroty OZT, czy usunięcie woreczka zmniejszy zagrożenie i w jakim odstępie czasu może być przeprowadzona operacja.
Odpowiedziała
dr med. Andrzej L. Komorowski
Specjalista Chirurgii Ogólnej
Klinika Chirurgii Onkologicznej Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie - Oddział w Krakowie
Szpital Specjalistyczny im. Stanleya Dudricka w Skawinie
Opisana przez pacjentkę sekwencja zdarzeń jest typowym ciężkim przebiegiem ostrego zapalenia trzustki (OZT) o podłożu kamiczym. Kamienie powstające w drogach żółciowych (zwłaszcza w pęcherzyku żółciowym) są jedną z dwóch najczęstszych przyczyn rozwoju OZT. OZT wywołane jest w tej sytuacji przez drobne kamienie żółciowe, które przechodząc z pęcherzyka żółciowego przez przewód pęcherzykowy i główną drogę żółciową blokują wypływ soku trzustkowego przez przewód trzustkowy (na swoim końcowym odcinku oba te przewody łączą się ze sobą).
Zablokowanie wypływu soku trzustkowego powoduje zwiększenie ciśnienia w przewodach trzustkowych i w konsekwencji obrzęk i zapalenie trzustki. W zależności od stopnia nasilenia zmian zapalnych OZT przebiega jako choroba względnie łagodna i ustępuje po odpowiednim nawodnieniu dożylnym oraz leczeniu przeciwbólowym lub przechodzi w ciężką postać OZT. Wszystko wskazuje na to, że w opisanym w pytaniu przypadku doszło właśnie do rozwoju ciężkiego OZT powikłanego niewydolnością wielonarządową. Podczas ustępowania zapalenia trzustki doszło z kolei do uformowania się tak zwanej pseudotorbieli trzustki.
Leczenie OZT o podłożu kamiczym można generalnie podzielić na dwa etapy. Pierwszym, dużo trudniejszym z medycznego widzenia etapem leczenia jest wyprowadzenie chorego z cięzkiego OZT. Etap ten zawyczaj wymaga pobytu na oddziale intensywnej opieki medycznej, odpowiedniego leczenia i ścisłego nadzoru. Po zakończeniu tego etapu należy koniecznie usunąć pęcherzyk żółciowy, w którego wnętrzu są kamienie żółciowe. W ten sposób usuwa się przyczynę, która spowodowała zapalenie trzustki, zabezpieczając chorego przed nawrotem OZT.
Okres jaki powinien dzielić zakończenie leczenia OZT od operacji usunięcia pęcherzyka jest przedmiotem dyskusji. W ostatnich latach coraz częściej zaleca się usuwanie pęcherzyka jak najwcześniej, nawet podczas tego samego pobytu w szpitalu.
Podsumowując, w opisanej sytuacji usunięcie pęcherzyka żółciowego jest konieczne, bez wzlędu na to czy obecnie występują dolegliwości oraz jakiego rodzaju dietę stosuje pacjentka. Operacji tej nie należy odkładać na odległą przyszłość.
