Pytanie nadesłane do redakcji
Mam 20 lat. Od 2 lat boli mnie żołądek. Na początku tych problemów wykonałam badanie krwi, badanie moczu i badanie na Helicobacter pylori. Wyniki były dobre. Lekarz rodzinny przepisał mi Polprazol i No Spę. Na 2 tygodnie pomogło, a później znów zaczął mnie boleć żołądek. Przy tym czułam taki wewnętrzny strach, było mi niedobrze, suchość w ustach, lekkie drgawki. I trwało to miesiąc albo i dłużej. Do tej pory mam bóle żołądka prawie codziennie i jest mi niedobrze. Na dodatek od wczoraj czuję ból, jakby w przełyku, taką gule i często mi się odbija. Zauważyłam, że jak byłam kilka razy poza miejscem zamieszkania tydzień lub dwa, to wszystkie bóle żołądka ustąpiły, czułam się bardzo dobrze. U gastrologa jeszcze nie byłam, ponieważ panicznie boję się gastroskopii.
I mam takie pytania: Czy to może być nerwica? Czy to coś poważniejszego, jakieś wrzody? Jakie badania można wykonać u gastrologa oprócz gastroskopii?
Odpowiedziała
dr n. med. Anna Mokrowiecka
specjalista chorób wewnętrznych
specjalista gastroenterolog
Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej
Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi
Najprawdopodobniej opisane objawy mają charakter czynnościowy, czyli ich przyczyną nie są jakieś poważne choroby organiczne, ale bardziej stany emocjonalne i nadwrażliwość trzewna. Przyczynami mogą być zaburzenia czynności ruchowej żołądka, wydzielania soku żołądkowego oraz czynniki psychosomatyczne (stresy, nerwice, depresja). Za taką przyczyną przemawia także ustępowanie objawów poza domem, np. na urlopie, kiedy to prawdopodobnie brak stresów łagodził dolegliwości.
Do grupy chorób czynnościowych należy m.in. dyspepsja czynnościowa. W jej obrazie dominują dolegliwości tzw. dyspeptyczne, czyli np. ból i pieczenie w nadbrzuszu, uczucie pełności po posiłku, wczesna sytość, którym mogą towarzyszyć wzdęcia, odbijanie i nudności. Także opisywane uczucie „guli” w przełyku jest typowym objawem choroby czynnościowej. Definiowane jest jako uczucie ciała obcego, kęsa lub ciasnoty w gardle lub przełyku i łagodnieje podczas jedzenia.
Diagnozę chorób czynnościowych ustala się na podstawie dolegliwości zgłaszanych przez pacjenta. Gastroskopia w tym przypadku nie wykazuje żadnych odchyleń, jednak czasami jest konieczna w celu wykluczenia innych przyczyn dolegliwości. Dlatego należy sprawdzić, czy nie ma tzw. objawów alarmowych, np. niedokrwistości, chudnięcia, cech krwawienia z przewodu pokarmowego, problemów czy bólu podczas przełykania, czy dodatniego wywiadu rodzinnego w kierunku chorób nowotworowych. W podjęciu decyzji o gastroskopii pomocne mogą być testy na obecność infekcji Helicobacter pylori – jeżeli okażą się dodatnie, warto wykonać badanie endoskopowe. Wyniki ww. badań były dobre 2 lata temu, co dodatkowo przemawia za tłem czynnościowym opisywanych dolegliwości. Można je teraz powtórzyć, ponieważ H. pylori jest częsta w populacji i zawsze należy wykluczyć aktywne zakażenie.
Powinno się zastosować leczenie inhibitorami pompy protonowej (IPP – popularne omeprazol, pantoprazol lub lansoprazol) 1–2 dawki standardowe przez 2–3 tygodnie i w razie poprawy kontynuować leczenie „na żądanie”. Oprócz IPP bywają skuteczne leki wpływające na motorykę żołądka (tzw. leki prokinetyczne), leki relaksujące dno żołądka oraz leki psychotropowe, psychoterapia.
