Krwawienie z odbytu i krew w kale: przyczyny, objawy i leczenie

lek. Magdalena Wiercińska

Krwawienie z odbytu to stan, w którym w kale, na papierze toaletowym lub w muszli klozetowej widoczna jest krew. Krew w kale może wyglądać różnie – może mieć jasnoczerwony kolor, może mieć postać ciemnych skrzepów krwi lub zabarwiać stolec na czarno (tzw. stolec smolisty). Najczęstszą przyczyną krwawienia z odbytu są guzki krwawnicze (hemoroidy)

SPIS TREŚCI

Czym jest krwawienie z odbytu?

Obecność świeżej krwi lub skrzepów krwi w stolcu określa się jako krwawienie z odbytu. Warto odróżnić obecność świeżej krwi jedynie na papierze toaletowym lub powlekającej pasemkami grudę kałową czy obecnej w wodzie obok stolca w muszli klozetowej od skrzepów krwi czy krwi przemieszanej z masami kałowymi. Taka orientacyjna ocena pozwala w przybliżeniu określić, czy źródłem krwawienia jest sam odbyt czy też do krwawienia doszło w świetle jelita i dlatego krew ma już zmieniony wygląd (np. w postaci skrzepów czy pasemek przemieszanych z masami kałowymi).

Czasem krew w kale może nie być widoczna, stan taki to obecność krwi utajonej w kale.

Krwawienie z odbytu może się objawiać jako:

  • krwawienie ostre (aktywne) – wtedy krew jest widoczna, występują krwiste stolce, może mieć ciężki przebieg,
  • krwawienie przewlekłe – charakteryzujące się stałą lub okresową utratą niewielkich objętości krwi, mogącą prowadzić do niedokrwistości (lub niedoboru żelaza), jego objawami jest domieszka niewielkiej ilości świeżej krwi w kale albo jest bezobjawowe (obecność krwi stwierdza się jedynie badaniem krwi utajonej w kale).

Krwawienia ostre często wymagają hospitalizacji. Diagnostykę krwawienia przewlekłego i utajonego można prowadzić w trybie ambulatoryjnym.

Czy krwawienie z odbytu to groźny objaw?

Krwawienie z odbytu na pewno nie powinno być ignorowane, choć najczęstszą jego przyczyną są hemoroidy. Z drugiej jednak strony krwawienie może być objawem raka jelita grubego, choroby uleczalnej – pod warunkiem wykrycia na wczesnym etapie. Zbagatelizowanie krwawienia z odbytu może odroczyć rozpoznanie i zaprzepaścić szansę na wyleczenie.

Co należy zrobić w przypadku pojawienia się krwi z odbytu?

W przypadku pojawienia się krwawienia z odbytu, konieczne jest zgłoszenie się do lekarza, który najprawdopodobniej przeprowadzi badanie jelita grubego. Najprostsze, ale też wartościowe badanie, to bezpośrednia ocena placem przez odbyt (tzw. badanie per rectum). Podczas tego badania lekarz możne stwierdzić m.in. guzki krwawnicze odbytu zewnętrzne. Należy pamiętać, że może współistnieć kilka przyczyn krwawienia, np. guzki krwawnicze i rak jelita grubego.

Następnie w razie potrzeby lekarz może skierować pacjenta na anoskopię lub kolonoskopię (lub endoskopię kapsułkową) oraz badania obrazowe, m.in. tomografię komputerową.

Przy podejrzeniu obecności niewidocznej gołym okiem krwi w stolcu, lekarz skieruje pacjenta na badanie krwi utajonej. Dodatni wynik testu wskazuje na utajone krwawienie z przewodu pokarmowego, natomiast wynik ujemny go nie wyklucza, nie może więc zastępować badań endoskopowych w przypadku podejrzenia utraty krwi przez przewód pokarmowy.

Ponadto lekarz może skierować pacjenta na badanie morfologii krwi i stężenia żelaza, ponieważ przy masywnych lub przewlekłych krwawieniach mogło dojść do rozwoju niedokrwistości.

Przyczyny krwawienia z odbytu i częstość występowania

Zmiany powodujące krwawienie z odbytu są najczęściej zlokalizowane w jelicie grubym.

Częste przyczyny:

  1. guzki krwawnicze (hemoroidy) – najczęstsza przyczyna krwawień, typowa jest obecność niewielkiej ilości świeżej krwi na stolcu (a nie wymieszanej z nim) lub papierze toaletowym
  2. stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NSLPZ) lub doustnych preparatów potasu
  3. infekcyjne zapalenia jelit (Salmonella, Shigella, Campylobacter jejuni, Entamoeba histolytica)
  4. polipy odbytnicy i okrężnicy oraz krwawienie po usunięciu polipa podczas kolonoskopii
  5. u osób w starszym wieku (>50. rż.)
    • uchyłki okrężnicy
    • niedokrwienie (zator, zakrzep) i niedokrwienne zapalenie jelita grubego
    • nowotwór jelita grubego (rak) – zazwyczaj stwierdza się obecność krwi utajonej w kale, rzadziej krwawienie jest widoczne dla pacjenta
  6. u osób w wieku 40–50 lat
    • infekcyjne zapalenie jelita grubego
    • nieswoiste zapalenia jelit (np. wrzodziejąca zapalenie jelita grubego lub choroba Leśniowskigo i Crohna)
    • choroby odbytu i odbytnicy – guzki krwawnicze (hemoroidy), szczeliny odbytu, owrzodzenia odbytnicy.

Do rzadkich przyczyn należą: żylaki odbytu powstające w wyniku nadciśnienia wrotnego, uchyłek Meckla z ektopową błoną śluzową żołądka, endometrioza, przetoka aortalno-jelitowa po protezowaniu aortalno-udowym, stany po radioterapii raka stercza u mężczyzn i nowotworów dróg rodnych u kobiet, zaburzenia krzepnięcia (w tym małopłytkowość i przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych), zapalenia naczyń.

Jak leczyć krwawienie z odbytu?

Chorobę hemoroidalną leczy się zachowawczo, środkami stosowanymi miejscowo. Bardziej zaawansowane zmiany mogą wymagać leczenia operacyjnego (zob. Operacyjne leczenie żylaków odbytu). Krwawienie z uchyłków najczęściej jest okresowe i nie wymaga leczenia, choć sporadycznie konieczna jest operacja, natomiast choroby zapalne wymagają swoistego dla nich leczenia farmakologicznego. Polipy, najczęściej gruczolaki, czyli łagodne nowotwory, poprzedzają niekiedy rozwój raka i mogą być leczone endoskopowo, tak jak zmiany naczyniowe. W przypadku raka jelita grubego konieczne jest leczenie chirurgiczne.

Warto zwrócić uwagę na stosowanie leków zaburzających krzepnięcie np. kwasu acetylosalicylowego czy antywitamin K, które mogą mieć wpływ na intensywność krwawienia w każdym z wymienionych stanów. Czasem konieczna jest modyfikacja takiego leczenia do czasu opanowania krwawienia.

Rzadko zdarza się, że krwawienia z łagodnych chorób jelita grubego prowadzą do niedokrwistości wymagającej przetoczenia krwi czy suplementacji preparatami żelaza.

Krwawienie z odbytu w pytaniach i odpowiedziach

Hemoroidy »
Krwawienie z odbytu - wybór lekarza i zalecane badania » dr n. med. Anna Mokrowiecka
Krwawienia z odbytu » dr n. med. Wojciech Wysocki
Krew w stolcu » dr hab. n. med. Małgorzata Zwolińska-Wcisło
Czy (i kiedy) krwawieniu z odbytu towarzyszy ból? » lek. Magdalena Przybylska-Feluś
Przyczyny krawienia z odbytu » lek. Magdalena Przybylska-Feluś
Uporczywe krwawienie z odbytu » dr n. med. Wojciech Wysocki
Szczelina odbytu » dr n. med. Andrzej L. Komorowski
Hemoroidy - objawy » dr n. med. Andrzej L. Komorowski
Jak leczyć hemoroidy? » dr n. med. Andrzej L. Komorowski
Krwawienia z żylaków odbytu (hemoroidy) » dr n. med. Anna Mokrowiecka
Krwawienie z żylaków odbytu z towarzyszącą biegunką » dr n. med. Anna Mokrowiecka
Hemoroidy po porodzie » lek. Magdalena Przybylska-Feluś
Choroby odbytu » lek. Magdalena Przybylska-Feluś
07.02.2022
Zobacz także
  • Ropień odbytu
  • Hemoroidy
  • Stolec – zmieniony wygląd
Wybrane treści dla Ciebie
  • Odbijanie
  • Kolonoskopia
  • Hemoroidy
  • Krwiste lub fusowate wymioty
  • Zaparcia czynnościowe
  • Wzdęcia – czym są, co je powoduje, kiedy zgłosić się do lekarza i jakie są domowe sposoby na wzdęcia brzucha?
  • Dieta wspomagająca leczenie hemoroidów
  • Zaparcia - objawy, przyczyny, leczenie i leki na zaparcia
  • Stolec – zmieniony wygląd
  • Polipy i inne choroby odbytu - przyczyny dolegliwości okolicy odbytu
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta