×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Całkowita zdolność wiązania żelaza (TIBC)

dr hab. n. med. Piotr Kopiński
NZOZ „Atopia” Kraków
Krakowska Wyższa Szkoła Promocji Zdrowia

Co to jest całkowita zdolność wiązania żelaza (TIBC) i na czym polega badanie?

Żelazo jest ważnym pierwiastkiem dla procesu tworzenia nowych krwinek czerwonych. W organizmie działają różne mechanizmy utrzymania prawidłowego stężenia żelaza – zarówno w przypadku jego wchłaniania, jak i wydalania.

Podstawowym przenośnikiem żelaza w krwiobiegu jest białko nazywane transferyną. Wychwytuje ono jony żelaza przyjęte przez organizm, a następnie transportuje je do miejsca, w którym są niezbędne – wątroby, szpiku kostnego itd. Nie ma ono zdolności magazynowania żelaza (tę funkcję pełni inne białko ferrytyna), tylko je przenosi.

Badanie całkowitej zdolności wiązania żelaza w sposób pośredni ocenia stężenie transferyny – polega na obliczeniu, jak dużą ilość tego pierwiastka jest w stanie związać transferyna zawarta w próbce krwi. Określa zatem ilość „wolnych miejsc” wychwytujących żelazo.

Zwiększenie zdolności wiązania żelaza występuje, gdy organizm wykazuje zwiększone zapotrzebowanie na żelazo – zwiększa wówczas szanse transferyny na „wyłapanie” wolnego żelaza poprzez zwiększenie jej stężenia – a co a tym idzie – zwiększenia możliwości wychwytywania wolnego żelaza. Stan taki ma miejsce, np. w przypadku niedokrwistości . Może także ulec zwiększeniu u kobiet w ciąży lub stosujących antykoncepcję hormonalną.

Zmniejszenie zdolności wiązania żelaza ma miejsce w stanach tzw. przeładowana organizmu żelazem – jak np.:

  • u chorych z zaburzeniami przetwarzania i gromadzenia żelaza (np. hemochromatoza),
  • w przypadku chorych na niedokrwistości tzw. hemolityczne (czyli polegające na nadmiernym rozpadzie krwinek czerwonych – uwalniające się wówczas żelazo gromadzi się w organizmie w nadmiarze),
  • u chorych, którzy często poddawani są transfuzjom krwinek czerwonych.

Zmniejszenie zdolności wiązania żelaza ma miejsce także u chorych na nowotwory, w przypadku ostrych i przewlekłych zakażeń.

Wartości prawidłowe wynoszą:

  • kobiety: 40–80 µmol/l (223–446 µg/dl)
  • mężczyźni: 45–70 µmol/l (251–391 µg/dl).

Jakie są wskazania do badania TIBC?

Badanie to z reguły wykonywane jest wraz z innymi pozwalającymi ocenić gospodarkę żelazem – stężeniem żelaza, ferrytyny, utajoną zdolnością wiązania żelaza, saturacją transferyny, stężeniem rozpuszczalnego receptora dla transferyny. Całościowa ocena wymienionych parametrów pozwala na dokładną ocenę zasobów żelaza w organizmie. Badanie to jest istotne jako pomoc w zrozumieniu podłoża niedokrwistości.

Jak przebiega badanie TIBC?

Badanie polega na pobraniu próbki krwi żylnej.

Jak przygotować się do badania TIBC?

Należy pamiętać pozostaniu na czczo i nieprzyjmowaniu preparatów zawierających żelazo około 12 godzin przed planowanym badaniem. Badanie najlepiej wykonać rano.

Jakie powikłania mogą wystąpić po badaniu TIBC?

Pobieranie krwi jest rutynowo wykonywaną, bezpieczną procedurą. U bardzo małej liczby osób zaobserwować można takie powikłania, jak zasinienie i niewielki obrzęk w miejscu wkłucia – aby zmniejszyć prawdopodobieństwo ich wystąpienia, pielęgniarka może poprosić o uciśnięcie miejsca pobrania krwi jałowym gazikiem.

04.10.2017
Zobacz także
  • Przetaczanie preparatów krwi i produktów krwiopochodnych
  • Niedokrwistość z niedoboru żelaza
  • Czas częściowej tromboplastyny po aktywacji (APPT)
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta