Butamirat

Butamirat jest nieopioidowym lekiem przeciwkaszlowym o działaniu ośrodkowym.
Kaszel jest korzystnym odruchem, służącym do oczyszczania dróg oddechowych. Niekiedy jednak nadmierny kaszel może powodować kłopoty ze snem lub prowadzić do przemęczenia i wówczas stosuje się leki łagodzące lub hamujące kaszel, zmniejszające jego częstotliwość i intensywność. Odruch kaszlowy jest złożony i obejmuje m.in. ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy, jak również mięśnie gładkie oraz błonę śluzową układu oddechowego. Pobudzenie receptorów kaszlowych w błonie śluzowej może zachodzić zarówno przez działanie mediatorów zapalenia, wydzieliny drzewa oskrzelowego jak i substancji pochodzących z zewnątrz (pył, dym itp.).
Butamirat jest lekiem przeciwkaszlowym, który różni się od alkaloidów opioidowych zarówno budową chemiczną, jak i działaniem farmakologicznym. Chociaż uważa się, że lek ten wykazuje działanie ośrodkowe, jednak dokładny mechanizm jego działania nie jest znany. Butamirat wykazuje również działanie przeciwcholinergiczne i rozkurczające na mięśnie gładkie oskrzeli, dzięki czemu ułatwia oddychanie. Nie wywołuje przyzwyczajenia ani uzależnienia. Charakteryzuje się ponadto dużym indeksem terapeutycznym (czyli stosunek dawki leku działającej toksycznie do dawki leku działającej leczniczo; im większy indeks terapeutyczny, tym lek jest bezpieczniejszy w stosowaniu), dlatego zazwyczaj jest dobrze tolerowany.
Wskazaniem do stosowania butamiratu jest suchy, męczący kaszel różnego pochodzenia oraz hamowanie odruchu kaszlowego przed zabiegami chirurgicznymi i po nich oraz przed bronchoskopią i po niej.
Po podaniu doustnym szybko i dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego, maksymalne stężenie w surowicy krwi osiągając po 1,5 h. W ok. 95% wiąże się z białkami osocza. Ulega hydrolizie do pochodnych, które również wykazują własną aktywność przeciwkaszlową. Biologiczny okres półtrwania butamiratu wynosi 6–26 h. Metabolity są wydalane przez nerki, głównie w postaci sprzężonej z kwasem glukuronowym.

Przeczytaj też artykuły

• Kaszel

Preparaty na rynku polskim zawierające butamirat