medycyna praktyczna dla pacjentów
medycyna praktyczna dla pacjentów
Mechanizm działania
Lek uspokajający i przeciwlękowy, pochodna piperazyny. Mechanizm działania jest prawdopodobnie związany z zahamowaniem aktywności ośrodków w warstwie podkorowej OUN. Hydroksyzyna nie hamuje czynności kory mózgowej. Zmniejsza stan napięcia wewnętrznego, niepokój, napięcie lękowe i napięcie mięśniowe. Wykazuje właściwości przeciwhistaminowe, cholinolityczne, przeciwbólowe i przeciwwymiotne. W dawkach terapeutycznych nie zwiększa wydzielania ani kwasowości kwasu żołądkowego i w większości przypadków wykazuje łagodne działanie przeciwwydzielnicze.
Farmakokinetyka
Podana p.o. wchłania się szybko z przewodu pokarmowego; dostępność biologiczna wynosi ok. 80% w porownaniu z podaniem i.m. tmax wynosi ok. 2 h. Po podaniu p.o. działanie przeciwhistaminowe rozpoczyna się ok. 1 h, natomiast działanie sedacyjne po 5–10 min po podaniu w postaci syropu i po 30–45 min po podaniu w postaci tabletek. Hydroksyzyna przenika do skóry po podaniu p.o., a jej stężenie w skórze jest większe niż w surowicy, zarówno po pojedynczym, jak i po wielokrotnym podaniu. Hydroksyzyna przenika przez barierę krew-mózg oraz przez barierę łożyskową, osiągając większe stężenia w organizmie płodu niż matki. Działanie utrzymuje się przez 6–8 h. t1/2 u dorosłych wynosi 7–20 h, u dzieci w wieku 1 roku 4 h, u dzieci w wieku 14 lat 11 h, u osób w podeszłym wieku 29 h, u pacjentów z niewydolnością wątroby 37 h. Hydroksyzyna jest w znacznym stopniu metabolizowana. W powstawaniu głównego metabolitu – cetyryzyny (45% dawki p.o.; metabolit o istotnym działaniu blokującym na obwodowe receptory H1) bierze udział dehydrogenaza alkoholowa. Zidentyfikowano również kilka innych metabolitów, w tym N-dealkilowany oraz O-dealkilowany.W postaci metabolitów hydroksyzyna jest wydalana przez nerki, tylko 0,8% podanej dawki wydalane jest w postaci niezmienionej.
P.o.
Lęk
Objawowe leczenie lęku.
Świąd
Objawowe leczenie świądu i pokrzywki.
Premedykacja
Premedykacja przed zabiegami chirurgicznymi.
I.m.
Zaburzenia lękowe, niepokój, pobudzenie psychoruchowe
Zaburzenia lękowe uogólnione, niepokój i pobudzenie psychoruchowe w przebiegu zaburzeń nerwicowych, a także w chorobach organicznych.
Premedykacja
Premedykacja przed zabiegami chirurgicznymi oraz leczenie wspomagające w okresie pooperacyjnym.
Lek w postaci pozajelitowej stosuje się w nagłych, ciężkich przypadkach oraz w sytuacji, gdy podanie doustne jest utrudnione.
Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, inne pochodne piperazyny, cetyryzynę, aminofilinę lub etylenodiaminę, porfiria, ciąża, okres karmienia piersią.
Zaburzenia rytmu serca
Stosowanie hydroksyzyny było związane z wydłużeniem odstępu QT w EKG, zgłaszano przypadki wydłużenia odstępu QT oraz wystąpienia zaburzeń rytmu serca typu torsade de pointes. U większości tych pacjentów występowały inne czynniki ryzyka, takie jak zaburzenia elektrolitowe oraz jednoczesne stosowanie innych leków.
Nie stosować u osób z nabytym lub wrodzonym wydłużeniem odstępu QT ani u osób ze znanymi czynnikami ryzyka wydłużenia odstępu QT, w tym ze stwierdzoną chorobą układu krążenia, znaczącymi zaburzeniami elektrolitowymi (hipokaliemia, hipomagnezemia), nagłą śmiercią sercową w rodzinie, znaczącą bradykardią. Nie stosować w przypadku równoległego stosowania leków, o których wiadomo, że wydłużają odstęp QT i/lub mogą wywoływać zaburzenia rytmu serca typu torsade de pointes.
W przypadku wystąpienia objawów przedmiotowych lub podmiotowych, które mogą być związane z zaburzeniami rytmu serca, leczenie należy przerwać. Należy poinstruować pacjentów, by niezwłocznie zgłaszali wszelkie objawy kardiologiczne.
Drgawki
Stosować ostrożnie u osób z obniżonym progiem drgawkowym. Małe dzieci są bardziej podatne na działania niepożądane ze strony OUN, a ryzyko wystąpienia u nich drgawek podczas stosowania hydroksyzyny jest większe niż u dorosłych.
Udar mózgu
W badaniach klinicznych, przeprowadzonych z randomizacją, kontrolowanych placebo, u pacjentów z otępieniem, stosujących niektóre atypowe neuroleptyki, obserwowano około 3-krotne zwiększenie ryzyka wystąpienia zdarzeń naczyniowo-mózgowych; mechanizm tego znajwiska nie jest znany. Ponieważ nie można wykluczyć zwiększonego ryzyka dla innych neuroleptyków ani innych populacji pacjentów, należy zachować ostrożność, stosując hydroksyzynę u pacjentów z czynnikami ryzyka udaru mózgu.
Działanie cholinolityczne
Ze względu na działanie cholinolityczne należy zachować ostrożność lub nie stosować u osób z jaskrą, utrudnionym odpływem moczu z pęcherza, osłabioną perystaltyką przewodu pokarmowego, otępieniem lub myasthenia gravis.
Leki działające depresyjnie na OUN, leki cholinergiczne
Podczas równoległego stosowania leków działających depresyjnie na OUN lub leków o działaniu cholinergicznym konieczne może być dostosowanie dawkowania.
Po zastosowaniu dużych dawek leku może wystąpić suchość błony śluzowej jamy ustnej. Należy uprzedzić pacjentów o tym ryzyku i zalecić dbałość o higienę jamy ustnej i zębów.
Niewydolność nerek i/lub wątroby
U osób z niewydolnością nerek lub wątroby zachować ostrożność oraz dostosować dawkę. U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby, przyjmujących hydroksyzynę regularnie, należy kontrolować czynność wątroby.
Osoby w podeszłym wieku
Nie zaleca się stosowania hydroksyzyny u osób w podeszłym wieku, w razie konieczności podawania, należy dostosować dawkowanie leku.
Astma
Zachować ostrożność u chorych z astmą oskrzelową.
Alkohol
Podczas leczenia należy unikać spożywania alkoholu.
Wpływ na wyniki badań laboratoryjnych
Hydroksyzyna może wpływać na wyniki testów alergicznych oraz testu prowokacji oskrzelowej z metacholiną; należy przerwać jej stosowanie 5 dni przed wykonaniem takich testów.
Dodatkowe składniki preparatu
Preparatów zawierających laktozę nie stosować u osób z dziedziczną nietolerancją galaktozy, pierwotnym niedoborem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.Preparatów zawierających maltitol nie stosować u osób z nietolerancją fruktozy.Preparatów zawierających sacharozę nie stosować u pacjentów z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją fruktozy, zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy lub niedoborem sacharazy-izomaltazy.
Preparaty zawierające benzoesan sodu mogą zwiększać ryzyko wystąpienia żółtaczki u noworodków.
Niewielką (0,1%) zawartość alkoholu w preparacie w postaci syropu należy uwzględnić, podając go kobietom w ciąży, dzieciom, osobom z chorobą alkoholową i innym pacjentom z grup zwiększonego ryzyka.
Leki mogące zwiększać ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca
Ze względu na zwiększone ryzyko wystąpienia zburzeń rytmu serca, przeciwwskazane jest stosowanie hydroksyzyny równolegle z lekami, o których wiadomo, że wydłużają odstęp QT i/lub wywołują zaburzenia rytmu serca typu torsade de pointes, np. z lekami przeciwarytmicznymi klasy IA (np. chinidyna, dyzopiramid), klasy III (np. amiodaron, sotalol), niektórymi lekami przeciwhistaminowymi, niektórymi lekami przeciwpsychotycznymi (np. haloperydol), niektórymi lekami przeciwdepresyjnymi (np. citalopram, escitalopram), niektórymi lekami przeciwmalarycznymi (np. meflochina), niektórymi antybiotykami (np. erytromycyna, lewofloksacyna, oksyfloksacyna), niektórymi lekami przeciwgrzybiczymi (np. pentamidyna), niektórymi lekami stosowanymi w chorobach układu pokarmowego (np. prukalopryd), niektórymi lekami przeciwnowotworowymi (np. toremifen, wandetanib), metadonem.Należy unikać jednoczesnego stosowania hydroksyzyny z lekami, które mogą powodować zaburzenia elektrolitowe, takimi jak tiazydowe leki moczopędne, ponieważ mogą one zwiększać ryzyko wystąpienia opornych na leczenie zaburzeń rytmu serca.
Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania z lekami wywołującymi bradykardię i hipokaliemię.
Leki działające depresyjnie na OUN, leki o działaniu cholinolitycznym
Hydroksyzyna nasila działanie leków działających depresyjnie na OUN (opioidowe i nieopioidowe leki przeciwbólowe, barbiturany, leki uspokajające i nasenne) oraz cholinolityków; należy indywidualnie dostosować dawkowanie podczas równoległego stosowania. Należy unikać stosowania inhibitorów MAO oraz innych leków o działaniu cholinolitycznym równolegle z hydroksyzyną.
Leki przeciwzakrzepowe, petydyna, leki przeciwhistaminowe, leki przeciwdepresyjne, neuroleptyki
Może nasilać działanie leków przeciwzakrzepowych z grupy kumaryny, petydyny, antycholinergiczne działanie leków przeciwhistaminowych, przeciwdepresyjnych czy neuroleptyków.
TLPD
Stosowana równolegle z trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi może nasilać ich działanie kardiotoksyczne, mogące skutkować uszkodzeniem mięśnia sercowego i w następstwie kardiomiopatią.
Fenytoina
W badaniach przeprowadzonych na szczurach hydroksyzyna zmniejszała działanie przeciwdrgawkowe fenytoiny.
Betahistyna, inhibitory cholinesterazy, adrenalina, leki adrenergiczneHydroksyzyna działa antagonistycznie do betahistyny i inhibitorów cholinoesterazy oraz osłabia zwiększające ciśnienie krwi działanie adrenaliny i innych leków adrenergicznych.
Cymetydyna
Cymetydyna (600 mg 2 ×/d) zwiększała stężenie hydroksyzyny w surowicy o 36% oraz zmniejszała stężenie jej metabolitu, cetyryzyny, o 20%.
Leki hamujące enzymy wątrobowe
Leki hamujące enzymy wątrobowe mogą zwiększać stężenie hydroksyzyny we krwi.
Izoenzymy cytochromu P-450
Hydroksyzyna jest inhibitorem izoenzymu CYP2D6 i stosowana w dużych dawkach może powodować interakcje z lekami będącymi substratami dla tego enzymu; hamuje również inne izoenzymy cytochromu P-450: 2C9, 2C19 i 3A4, jednak dopiero w stężeniach znacznie większych, niż maksymalne stężenia jakie osiąga w osoczu, w związku z czym jest mało prawdopodobne by wpływała na metabolizm leków będących substratami dla tych enzymów.
Hydroksyzyna nie wykazuje działania hamującego na izoenzymy 1A1 i 1A6 UDP-glukuronylotransferazy, w ludzkich mikrosomach wątrobowych.
Cetyryzyna (metabolit hydroksyzyny) nie wykazuje działania hamującego na cytochrom P-450 (izoenzymy: 1A2, 2A6, 2C9, 2C19, 2D6, 2E1 i 3A4), ani izoenzymy UDP-glukuronylotransferazy.
Ponieważ hydroksyzyna jest metabolizowana przez dehydrogenazę alkoholową oraz izoenzym CYP3A4/5, jej stężenie może się zwiększać w wyniku równoległego stosowania z silnymi inhibitorami tych enzymów; w przypadku hamowania tylko jednego ze szlaków metabolicznych, drugi może częściowo go kompensować.
Alkohol
Alkohol nasila działanie hydroksyzyny; należy unikać spożywania alkoholu w trakcie leczenia.
Wpływ na wyniki badań laboratoryjnych
Hydroksyzyna może wpływać na wyniki testów alergicznych oraz testu prowokacji oskrzelowej z metacholiną, nie należy go stosować przez co najmniej 5 dni poprzedzających wykonanie takich testów.
Hydroksyzyna może powodować fałszywie zawyżone wyniki oznaczeń stężenia 17-hydroksysteroidów w moczu.
Bardzo często: senność.
Często: suchość błony śluzowej jamy ustnej, ból głowy, uspokojenie, zmęczenie.
Niezbyt często: pobudzenie, splątanie, nudności, bezsenność, zawroty głowy, drżenie, złe samopoczucie, gorączka.
Rzadko: reakcje nadwrażliwości, dezorientacja, omamy, drgawki, dyskineza, zaburzenia akomodacji, nieostre widzenie, tachykardia, niedociśnienie tętnicze, zaparcia, wymioty, nieprawidłowe wyniki testów czynnościowych wątroby, świąd, wysypka rumieniowa, wysypka grudkowo-plamista, pokrzywka, zapalenie skóry, zatrzymanie moczu.
Bardzo rzadko: wstrząs anafilaktyczny, skurcz oskrzeli, nadmierne pocenie się, obrzęk naczynioruchowy, utrwalona wysypka polekowa, ostra uogólniona osutka krostkowa, rumień wielopostaciowy, zespół Stevensa i Johnsona.
Częstość nieznana: komorowe zaburzenia rytmu serca (m.in. typu torsade de pointes), wydłużenie odstępu QT.
Przedawkowanie
Objawy obserwowane po znacznym przedawkowaniu wiążą się głównie z nadmiernym działaniem przeciwcholinergicznym, depresją lub paradoksalnym pobudzeniem OUN. Należą do nich: nudności, wymioty, tachykardia, gorączka, senność, zaburzenia odruchu źrenicznego, drżenie, splątanie lub omamy, a następnie może wystąpić obniżony poziom świadomości, depresja oddechowa, drgawki, niedociśnienie tętnicze lub zaburzenia rytmu serca oraz pogłębiająca się śpiączka i zapaść krążeniowo-oddechowa. Należy wdrożyć leczenie objawowe, z częstą kontrolą czynności życiowych; w przypadku niedociśnienia można zastosować wlew płynów infuzyjnych i podać norepinefrynę lub metaraminol, nie stosować epinefryny, gdyż hydroksyzyna znosi jej działanie presyjne Brak swoistego antidotum; korzyści ze stosowania hemodializy są wątpliwe.
Hydroksyzyny nie należy stosować w czasie ciąży i karmienia piersią; w razie konieczności leczenia matki podczas laktacji, należy przerwać karmienie piersią.
Hydroksyzyna przenika przez barierę łożyskową i osiąga we krwi płodu stężenie większe niż we krwi matki. Brak wystarczających danych epidemiologicznych dotyczących stosowania hydroksyzyny podczas ciąży. U noworodków, których matki przyjmowały hydroksyzynę w późnej ciąży i/lub podczas porodu, odnotowano następujące zdarzenia bezpośrednio lub kilka godzin po urodzeniu: hipotonię, zaburzenia ruchowe (w tym zaburzenia pozapiramidowe, ruchy kloniczne), depresję OUN, niedotlenienie, zatrzymanie moczu.
Cetyryzyna, główny metabolit hydroksyzyny, przenika pokarmu kobiecego. Nie przeprowadzono standardowych badań dotyczących tego wydzielania, jednak obserwowano ciężkie działania niepożądane u noworodków i niemowląt karmionych piersią przez matki przyjmujące hydroksyzynę.
Dawkowanie indywidualne w zależności od stanu chorego, należy stosować najmniejszą skuteczną dawkę. P.o. tabletki przyjmować w całości. I.m. stosować w nagłych i ciężkich przypadkach lub gdy podanie p.o. jest utrudnione.
Objawowe leczenie lęku. Dorośli. P.o. 50 mg/d w 2–3 daw. podz., w ciężkich przypadkach do 100 mg/d. I.m. Indywidualnie, maks. 100 mg/d.
Niepokój i pobudzenie psychoruchowe w przebiegu zaburzeń nerwicowych, a także w chorobach organicznych. I.m. Dorośli. 50 mg 1 ×/d, dzieci 0,6 mg/kg mc.
Objawowe leczenie świądu. Dorośli. P.o. Początkowo 25 mg przed snem, dawkę zwiększać w zależności od potrzeby do 25 mg 3–4 ×/d. Dzieci po 12. mż. 1–2 mg/kg mc./d w daw. podz.
Premedykacja i jako lek uspokajający w okresie pooperacyjnym. Dorośli. P.o. Pojedyncza dawka 50–100 mg. Dzieci po 12. mż. Pojedyncza dawka 0,6 mg/kg mc. I.m. 25–100 mg u dorosłych, 1 mg/kg mc. u dzieci.
We wszystkich wskazaniach dawka maks. p.o. oraz i.m. u dorosłych i dzieci >40 kg mc. wynosi 100 mg/d, u dzieci ≤40 kg mc. – 2 mg/kg mc./d.
U osób w podeszłym wieku stosować w początkowym okresie leczenia 50% dawki; dawka maks. 50 mg/d. Ponieważ u pacjentów z umiarkowaną i ciężką niewydolnością nerek wydalanie cetyryzyny (metabolit hydroksyzyny) jest zmniejszone, należy u nich stosować mniejsze dawki leku. U osób z GFR 30–<50 ml/min podawać 50% zwykle stosowanej dawki, z GFR <30 ml/min, niewymagających dializoterapii – 25% zwykle stosowanej dawki, <15 ml/min – 25% zwykle stosowanej dawki 3 ×/tydz. U pacjentów z niewydolnością wątroby zaleca się zmniejszenie dawki dobowej o 33–50%.
Lek może upośledzać sprawność psychofizyczną; podczas stosowania nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać urządzeń mechanicznych w ruchu.
w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł
Pulmonolog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
Gastrolog (gastroenterolog) - czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
