Naproksen

Naproksen zaliczany jest do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Ze względu na budowę chemiczną, zaliczany jest obok ibuprofenu czy ketoprofenu do pochodnych kwasu propionowego. Naproksen został wprowadzony do leczenia po koniec lat 70-tych XX wieku. Obecnie na rynku w Polsce dostępnych jest kilkanaście preparatów zawierających go w swoim składzie.
Naproksen wykazuje działania charakterystyczne dla grupy NLPZ tj. działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwgorączkowe oraz hamujące agregację płytek krwi. Podstawą mechanizmu działania NLPZ, w tym naproksenu, jest hamowanie aktywności cyklooksygenazy, enzymu biorącego udział w syntezie prostaglandyn z lipidów błon komórkowych. Istnieją przynajmniej 2 izoformy tego enzymu COX-1 i COX-2. Pierwsza z nich (COX-1) jest enzymem aktywnym w warunkach fizjologicznych w wielu tkankach, w tym w płytkach krwi, nerkach, naczyniach krwionośnych i żołądku. Druga izoforma (COX-2) jest enzymem, którego aktywność gwałtownie rośnie w tkankach objętych procesem zapalnym. NLPZ różnią się między sobą specyficznością działania wobec tych dwóch izoform cyklooksygenazy. Klasyczne NLPZ, w tym naproksen, wykazują aktywność wobec obu izoform, zarówno COX-1 jak i COX-2.
Wiadomo, że prostaglandyny prozapalne odgrywają znaczącą rolę w rozwoju objawów stanu zapalnego. Zahamowanie aktywności COX-2, a co za tym idzie zwiększonej syntezy prostaglandyn, leży u podstaw przeciwbólowego i przeciwzapalnego działania naproksenu. Ponadto, naproksen hamuje działanie innych mediatorów stanu zapalnego, uwalnianie enzymów proteolitycznych oraz migrację leukocytów. Natomiast hamowanie COX-1 w płytkach krwi, prowadzące do zahamowania syntezy tromboksanu, jest podstawą przeciwagregacyjnego mechanizmu działania tego leku. Działanie przeciwagregacyjne naproksenu jest jednak słabsze i krótsze niż kwasu acetylosalicylowego.
Naproksen uważany jest za lek lepiej tolerowany niż kwas acetylosalicylowy. Jednakże, hamowanie fizjologicznej aktywności COX-1 w tkankach przyczynia się do wystąpienia działań niepożądanych związanych ze stosowaniem NLPZ. I tak hamowanie syntezy prostaglandyn o działaniu ochronnym na błonę śluzową przewodu pokarmowego może prowadzić do podrażnień, owrzodzeń i krwawień z żołądka i dwunastnicy. Podobnie, hamowanie syntezy prostaglandyn w nerkach może powodować zmiany przepływu krwi przez nerki i prowadzić do zaburzeń czynności nerek, zaburzeń elektrolitowych oraz do wystąpienia nadciśnienia tętniczego. Zahamowanie aktywności COX-1 w oskrzelach może prowadzić do wzmożonej aktywności szlaku metabolicznego prowadzącego do syntezy leukotrienów. Jest to bowiem alternatywna do syntezy prostaglandyn droga metabolizmu lipidów. Nadmierna produkcja leukotrienów, substancji silnie kurczących oskrzela, może wystąpić już po zastosowaniu pojedynczej dawki leku i może doprowadzić do wystąpienia napadu tzw. astmy aspirynowej. Chorzy na astmę i alergicy powinni zachować szczególną ostrożność z powodu zwiększonego ryzyka wystąpienia napadu astmy lub skurczu oskrzeli powodującego trudności w oddychaniu po zastosowaniu NLPZ. Ponadto naproksen, podobnie jak wiele innych NLPZ, może zwiększać ryzyko wystąpienia incydentów zakrzepowych, zawału serca lub udaru mózgu, które mogą prowadzić do zgonu. Ryzyko to zwiększa się podczas długotrwałego stosowania dużych dawek oraz u osób z chorobami serca.
Naproksen może być stosowany doustnie, doodbytniczo, a także powierzchniowo w postaci maści, żelu lub kremu. Zastosowanie powierzchniowe pozwala znacznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia wielu działań niepożądanych. Po podaniu doustnym naproksen jest szybko i całkowicie wchłaniany. Maksymalne stężenie we krwi uzyskiwane jest zwykle w ciągu 2–4 godzin po podaniu. Po podaniu doodbytniczym wchłanianie jest wolniejsze niż po podaniu doustnym. Naproksen charakteryzuje się długim okresem półtrwania w osoczu wynoszącym około 14 godzin u ludzi młodych (u ludzi starszych okres ten może być nawet 2-krotnie dłuższy). Jest to istotne z praktycznego punktu widzenia, ponieważ zwykle wystarcza przyjmowanie leku 2 razy na dobę, a w niektórych przypadkach 1 raz na dobę.
Uważa się, że naproksen jest nieco bardziej skuteczny w działaniu przeciwbólowym i w łagodzeniu porannej sztywności stawów, niż inne leki z tej grupy. Stosowany jest w leczeniu bólów o małym i umiarkowanym nasileniu różnego pochodzenia, takich jak: bóle głowy, zębów, mięśni, kości i stawów, bolesne miesiączkowanie. Jako lek przeciwbólowy i przeciwzapalny stosowany jest między innymi w chorobach reumatycznych i zwyrodnieniowych (w tym w reumatoidalnym zapaleniu stawów), w zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa, w napadach dny moczanowej. Może także być stosowany przeciwgorączkowo. Dawkowanie zależy od wskazania i stanu pacjenta. Zwykle doustnie stosuje się dawki 500–1000 mg na dobę. Pod nadzorem lekarza i na jego zlecenie, w niektórych wskazaniach stosowane są większe dawki.

Przeczytaj też artykuły

Preparaty na rynku polskim zawierające naproksen

4Flex PureGel (żel) Anapran EC (tabletki dojelitowe) Apo-Napro (tabletki) ApoNapro ACTIVE (tabletki musujące) Apo-Napro Fast (kapsułki miękkie) Naproxen 250 Hasco (tabletki) Naproxen 500 Hasco (tabletki) Naproxen Aflofarm (tabletki) Naproxen EMO (żel) Naproxen Genoptim (tabletki) Naproxen Hasco (czopki) Naproxen Hasco (żel) Naproxen Polfarmex (tabletki) Opokan Actigel (żel)

Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta