Pytanie nadesłane do redakcji:
Czy leki na nadciśnienie zmniejszają ilość białka w moczu?
Odpowiedzieli:
dr n. med. Agnieszka Tycińska
Katedra i Klinika Kardiologii
Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
dr n. med. Robert Drabczyk
specjalista chorób wewnętrznych
nefrolog
Oddział Nefrologii i Stacja Dializ
Szpital Wojewódzki, Bielsko-Biała
dr n. med. Agnieszka Tycińska: Białkomocz, czyli obecność białka w moczu, to jedno z powikłań nieleczonego bądź też źle leczonego nadciśnienia tętniczego. Dlatego po włączeniu leków obniżających ciśnienie tętnicze i po ustabilizowaniu jego wartości powinno nastąpić zmniejszenie ilości białka w moczu lub powinno ono być nieobecne.
Warto jednak pamiętać, że niektóre grupy leków obniżających ciśnienie tętnicze zwiększają ilość białka w moczu: np. kombinacja inhibitora konwertazy z antagonistą receptora angiotensyny. Taką kombinację leków można zastosować jedynie w uzasadnionych przypadkach.
dr n. med. Robert Drabczyk: Obecność białka w moczu (białkomocz) u osoby z nadciśnieniem tętniczym może być spowodowana różnymi przyczynami. Najczęstsze są dwie sytuacje:
- przyczyną wyjściową jest choroba nerek, w przebiegu której występuje zarówno białkomocz, jak i nadciśnienie tętnicze. W tych przypadkach białkomocz może być bardzo duży (ponad 3,5 g białka na dobę) u osób z zespołem nerczycowym.
- długotrwałe nadciśnienie tętnicze jest przyczyną uszkodzenia nerek (tzw. nefropatia nadciśnieniowa). U tych osób białkomocz zwykle jest nieduży (do 1,0 g na dobę).
Białkomocz zawsze jest czynnikiem niekorzystnym, stanowiącym czynnik ryzyka postępującej utraty czynności nerek. Obecność nadciśnienia zwykle wiąże się z białkomoczem większego stopnia i obniżenie ciśnienia krwi prowadzi do różnego stopnia zmniejszenia białkomoczu. Tak więc, leki hipotensyjne („na nadciśnienie”) zmniejszają istniejący białkomocz poprzez fakt obniżenia ciśnienia krwi. Jednak wśród tych leków niektóre mają większą zdolność zmniejszania białkomoczu, co wynika z ich mechanizmów działania w obrębie nerek. Z tego samego powodu leki te mają zdolność hamowania postępującej niewydolności nerek w przypadku przewlekłej choroby nerek (tzw. działanie nefroprotekcyjne). Do tych leków zalicza się inhibitory konwertazy angiotensyny, blokery receptora angiotensynowego oraz antagonistów aldosteronu. Poważnym działaniem niepożądanym wszystkich leków z tych grup u osób z chorobą nerek jest zwiększanie stężenie potasu we krwi, dlatego należy go okresowo kontrolować. Osoby z nadciśnieniem tętniczym i białkomoczem (który świadczy o przewlekłej chorobie nerek) powinny być pod opieką specjalistyczną, zwykle nefrologa.
Piśmiennictwo:
Choroby wewnętrzne. Red. A. Szczeklik. Wydanie III. Kraków 2011Nefrologia. Red. A. Książek i B. Rutkowski. Wydanie I. Lublin 2004