Pytanie nadesłane do redakcji:
Mam 50 lat. W najbliższym czasie mam mieć robioną cystografię, ponieważ choruję na niewydolność nerek i to badanie jest mi potrzebne do kwalifikacji do przeszczepu. Czy po nim mogą wystąpić jakieś powikłania, np. krwawienia? Pytam dlatego, bo u mojej znajomej, która miała wykonywane to badanie po powrocie ze szpitala wystąpiło krwawienie. Czy to jest normalne po tym zabiegu?
Odpowiedziała:
dr hab. n. med. Teresa Nieszporek
Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Cystografia mikcyjna jest badaniem wykonywanym u chorych kwalifikowanych do przeszczepienia nerki w celu wykrycia tzw. wstecznego odpływu moczu z pęcherza moczowego do moczowodów i nerek. Badanie polega na podaniu roztworu zawierającego środek cieniujący do pęcherza moczowego przez cewnik i wykonaniu kilku zdjęć radiologicznych, w tym jednego zdjęcia w czasie oddawania moczu. Za pomocą cystografii można określić pojemność pęcherza moczowego, a zdjęcia radiologiczne wykonane w czasie oddawania moczu (czyli w czasie mikcji) pozwalają na ustalenie, czy dochodzi wówczas do cofania się moczu do moczowodów i nerek. Obecność wstecznego odpływu moczu do jednej nerki lub obu nerek u chorego kwalifikowanego do przeszczepienia nerki jest zjawiskiem niekorzystnym, gdyż stwarza duże ryzyko nawracających zakażeń dróg moczowych po przeszczepieniu. Zakażenia takie u osób po przeszczepieniu nerki mogą być bardzo groźne i doprowadzić do zniszczenia przeszczepionego narządu. U niektórych chorych z rozpoznanym na podstawie cystografii mikcyjnej wstecznym odpływem moczu do moczowodów konieczne jest nawet usunięcie własnej nerki (lub obu nerek) przed transplantacją.
Cystografia mikcyjna może się wiązać z pewnym dyskomfortem związanym z cewnikowaniem pęcherza moczowego oraz ryzykiem zakażenia dróg moczowych. Krwawienia związane z tym zabiegiem należą do wyjątkowo rzadkich powikłań. Mogą one wystąpić, gdy badanie wykonywane jest np. tuż po dializie lub u chorych stosujących leki zmniejszające krzepliwość krwi. Większych powikłań związanych z badaniem można spodziewać się u chorych, którzy od dłuższego czasu nie oddają moczu. U takich chorych obserwuje się często zmniejszenie wymiarów pęcherza moczowego, a czasem również zwężenie cewki moczowej, które może być bardzo trudne do rozpoznania. Obecność tego rodzaju zmian może się wiązać ze zwiększonym ryzykiem powikłań badania, takich jak bolesność w trakcie cewnikowania pęcherza i podawania środka cieniującego. W takich przypadkach zwiększa się ryzyko uszkodzenia błony śluzowej cewki moczowej w czasie cewnikowania, z przejściowym niewielkim krwawieniem z dróg moczowych.