Co to jest hemikrania ciągła i jakie są jej przyczyny?
Hemikrania ciągła to ból obejmujący połowę głowy, głównie okolicę oczodołu oraz skroni, któremu towarzyszą takie objawy jak łzawienie i zaczerwienienie oka. Podobnie jak hemikrania napadowa, hemikrania ciągła zaliczana jest do grupy tak zwanych pierwotnych bólów głowy, w których nie jest możliwe wskazanie jednego czynnika odpowiedzialnego za wystąpienie objawów.
Jak dotąd nie udało się wyodrębnić genów odpowiedzialnych za występowanie hemikranii ciągłej, jednak udowodnione jest częstsze występowanie choroby u osób spokrewnionych.
Jak często występuje hemikrania ciągła?
Nie jest znana dokładna częstość występowania hemikranii ciągłej. Do niedawna dolegliwość ta uważana była za chorobę rzadką, jednak w świetle najnowszych doniesień naukowych wiele przypadków hemikranii ciągłej wciąż pozostaje niezdiagnozowanych. Początek choroby zwykle przypada w wieku dorosłym, kobiety chorują dwa razy częściej niż mężczyźni.
Jak się objawia hemikrania ciągła?
W przypadku hemikranii ciągłej bóle głowy zwykle mają charakter jednostronny, obejmują okolicę oczodołu oraz skroni, ale mogą także promieniować do potylicy lub szyi. U większości pacjentów niewielki ból głowy obecny jest stale, z okresami zaostrzeń dolegliwości, trwającymi nawet kilka dni.
Cechą charakterystyczną jest to, że bólowi towarzyszy przekrwienie spojówek, łzawienie oczu, zaczerwienienie lub obrzęk połowy twarzy, opadnięcie powieki, zwężenie źrenicy, pocenie się okolicy czołowej lub uczucie zatkania jednego otworu nosowego. Te dolegliwości są zwykle bardziej nasilone po stronie bólu. W cięższych przypadkach, hemikranii ciągłej mogą towarzyszyć światłowstręt oraz nudności i wymioty.
Co robić w przypadku wystąpienia objawów hemikranii ciągłej?
Każda osoba, która cierpi z powodu nawracających lub przedłużających się bólów głowy powinna się zgłosić do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. W przypadku nagłego napadu silnego bólu głowy, który nie ustępuje po przyjęciu leków przeciwbólowych albo któremu towarzyszą inne objawy, takie jak wymioty, zaburzenia widzenia, problemy z mową, należy wezwać karetkę pogotowia ratunkowego lub zgłosić się na SOR.
Ból głowy może być objawem bardzo wielu chorób, w tym także pierwszym objawem chorób ciężkich i zagrażających życiu. Po dokładnym zbadaniu pacjenta, a często dopiero po poszerzeniu diagnostyki o badanie obrazowe, lekarz może postawić właściwe rozpoznanie i wdrożyć leczenie.
Przed wizytą u lekarza dobrze jest zanotować jak często występują bóle głowy oraz jak długo trwają, należy także pamiętać o lekach, które uprzednio zmniejszały ból. Lekarz może także zapytać czy w rodzinie chorego u kogoś występują podobne dolegliwości. Takie informacje mogą być pomocne w szybszym ustaleniu właściwego rozpoznania i wdrożeniu skutecznego leczenia.
W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie hemikranii ciągłej?
Lekarz najpierw zbierze dokładny wywiad dotyczący charakteru objawów, czasu ich trwania, nasilenia, chorób towarzyszących, przyjmowanych leków, ewentualnych urazów. Następnie zbada pacjenta, a w razie potrzeby zleci badania dodatkowe, takie jak rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa. Z uwagi na to, że hemikrania ciągła jest rzadką chorobą, zazwyczaj rozpoznanie może zostać ustalone dopiero po wykluczeniu innych przyczyn zgłaszanych przez pacjenta dolegliwości, takich jak choroba ogólnoustrojowa lub zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Istnieje wiele chorób, których objawy mogą przypominać hemikranię ciągłą (m. in.: migrena, nerwoból nerwu trójdzielnego oraz zapalenie tętnicy skroniowej) przy czym różne typu bólów głowy mogą współistnieć u jednej osoby.
Jakie są metody leczenia hemikranii ciągłej?
W hemikranii ciągłej, podobnie jak w przypadku hemikranii napadowej, standardowym postępowaniem jest leczenie indometacyną. Podanie tego leku domięśniowo powoduje natychmiastowe ustąpienie bólu i jest jedną z metod potwierdzenia rozpoznania hemikranii. W leczeniu przewlekłym stosuję się indometacynę podawaną doustnie w odpowiednio dobranej przez lekarza dla danego pacjenta dawce. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) wykazują ograniczoną skuteczność w hemikranii ciągłej, podobnie jak niektóre leki przeciwpadaczkowe (topiramat), stosowane u osób nietolerujących indometacyny.
Czy jest możliwe całkowite wyleczenie hemikranii ciągłej?
Hemikrania ciągła jest chorobą przewlekłą, w której leczenie farmakologiczne zapobiega wystąpieniu bólu głowy, jednak w momencie przerwania przyjmowania leków, dolegliwości nawracają. Leczenie musi być stosowane regularnie, ponieważ nawet pojedyncze pominięcie dawki leku może spowodować pojawienie się objawów.
Co trzeba zrobić żeby uniknąć zachorowania na hemikranię ciągłą?
Ze względu na niejasny mechanizm powstawania tego typu bólu głowy, nie jest możliwe opracowanie metod zapobiegania pojawieniu się dolegliwości o charakterze hemikranii ciągłej. U osób ze zdiagnozowaną hemikranią ciągłą, regularne przyjmowanie leków pozwala na uzyskanie długich okresów bez bólu głowy.
