×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Zaburzenia węchu i smaku

Pytanie nadesłane do redakcji

Moja mama od maja straciła węch i smak. Nie było to poprzedzone żadnym szczególnym zdarzeniem czy infekcją. Wszystkie możliwe przyczyny zostały wykluczone. Przeszła nawet długotrwałą doustną kurację sterydową. Czy muszę obawiać się chorób degeneracyjnych? Jeśli tak, jak długo przed wystąpieniem innych objawów pojawia się utrata smaku i węchu na przykład w chorobie Alzheimera?

Odpowiedziała

dr med. Grażyna Zwolińska
Specjalista neurolog

Zaburzenia węchu mogą wynikać z zamknięcia przewodów nosowych lub przyczyn neurogennych. Przyczyny neurogenne to uszkodzenie receptora w błoni śluzowej nosa, samego nerwu węchowego lub dróg węchowych w mózgu. Zaburzenia smaku występują dużo rzadziej niż zaburzenia węchowe, chociaż pacjenci z zaburzeniami powonienia często skarżą się na brak odczuwania smaku w pokarmach. U większości takich osób, gdzie występuje dysfunkcja węchowa jest zachowany prawidłowy smak, ale utrata smaku jest zależna od braku zapachu pożywienia i używek.

W celu postawienia prawidłowej diagnozy, a zwłaszcza określenia przyczyny uszkodzenia węchu i smaku konieczne jest zebranie dokładnego wywiadu co do ewentualnego urazu, infekcji górnych dróg oddechowych, stosowanych leków, narażenia zawodowego, palenia papierosów, picia alkoholu. Konieczna jest informacja, co do występowania chorób ogólnoustrojowych, ewentualnie obniżenia możliwości intelektualnych czy występowania zaburzeń nastroju. Badanie fizykalne oprócz badania węchu i smaku obejmuje badanie internistyczne, laryngologiczne i badanie neurologiczne. Wywiad i przeprowadzone badanie pozwalają na stwierdzenie nieprawidłowości i wykonanie właściwych badań dodatkowych ustalających rozpoznanie.

Najczęstszymi przyczynami zniesienia węchu i smaku są choroby nosa i zatok przynosowych, stany po infekcji górnych dróg oddechowych, przebyty uraz czaszkowo-mózgowy, krwotok podpajęczynówkowy, mnogie zapalenie nerwów czaszkowych, zapalenie opon mózgowych, cukrzyca, niedoczynność tarczycy, marskość wątroby. Nerw węchowy i droga węchowa mogą być uciśnięte przez guz mózgu, ale najczęściej występują wtedy tylko zaburzenia węchu. Przyczyną zaburzeń węchu i smaku mogą być niektóre szeroko stosowane leki, np. w nadciśnieniu tętniczym (nifedipina, diltiazem, kaptopryl), niektóre leki przeciwpadaczkowe, przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwreumatyczne.

Niekiedy jednak wywiad, badanie fizykalne i badania podstawowe nie pozwalają na ustalenie jednoznacznego rozpoznania i jest konieczność poszukiwania rzadkich przyczyn. Takimi przyczynami mogą być niedobory witaminowe, w tym witaminy A, witamin z grupy B, niedobór cynku, choroby jak zespół Sjögrena, sarkoidoza, rzadkie neuropatie zapalne. W chorobach neurodegeneracyjnych, jak choroba Parkinsona mogą się pojawić zaburzenia w wykrywaniu i odróżnianiu zapachów. U tych pacjentów nie stwierdza się korelacji między stopniem osłabienia węchu a wiekiem, czasem trwania choroby, nasileniem choroby. W chorobie Alzheimera jednym z pierwszych objawów może być upośledzenie węchu, ale jako jedyny objaw nie może być podstawą do wysunięcia podejrzenia tej choroby. Starzenie się może spowodować zmniejszenie wrażliwości, oceny nasilenia, identyfikowania i odróżnienia zapachów. Niestety u ponad 20% pacjentów nie udaje się stwierdzić przyczyny dolegliwości i zastosować skutecznego leczenia.

Piśmiennictwo:

Rowland L.P.: Neurologia Merita, t. II. Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2008
Warlow C.H.: Podręcznik leczenia w neurologii. Het Lancet 2006, Elsevier Ltd.

Zobacz także

Zaburzenia węchu »
04.11.2016
Zobacz także
  • Zaburzenia smaku
  • Brak węchu (anosmia)
Wybrane treści dla Ciebie
  • Zaburzenia smaku
  • Zaburzenia węchu
Inne pytania
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta