×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Obrzęk płuc

Co to jest obrzęk płuc i jakie są jego przyczyny?

Pęcherzyki płucne to część płuc, w której odbywa się wymiana gazowa i w warunkach prawidłowych są one wypełnione powietrzem. O obrzęku płuc mówi się, kiedy w pęcherzykach płucnych gromadzi się płyn uniemożliwiający prawidłową wymianę gazową. Jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia. Najczęstszą przyczyną obrzęku płuc jest ostra niewydolność serca. W przebiegu ostrej niewydolności serca dochodzi do zastoju krwi w krążeniu płucnym. W uproszczeniu można powiedzieć, że niewydolne serce nie pompuje efektywnie krwi z płuc i krew gromadzi się w naczyniach krwionośnych płuc, a następnie przesiąka do światła (do środka) pęcherzyków płucnych.

Wśród najczęstszych przyczyn ostrej niewydolności serca należy wymienić:

  • ostry zespół wieńcowy i jego powikłania,
  • przełom nadciśnieniowy,
  • zaburzenia rytmu serca,
  • zaawansowane wady zastawek serca,
  • zaostrzenie przewlekłej niewydolności serca (np. w przebiegu infekcji).

Obrzęk płuc może być spowodowany także przyczynami pozasercowymi, np.:

  • wdychaniem substancji toksycznych,
  • zapaleniem płuc,
  • udarem mózgu,
  • podtopieniem,
  • zachłyśnięciem,
  • urazami klatki piersiowej,
  • przewodnieniem (zbyt dużą objętością płynów w organizmie),
  • sepsą,
  • zapaleniem trzustki,
  • narkotykami (np. heroiną).

Obrzęk płuc występuje również u osób przebywających na dużych wysokościach (tzw. wysokogórski obrzęk płuc).

Jak często występuje obrzęk płuc?

Obrzęk płuc u osób dotychczas zdrowych jest rzadki, może się zdarzyć jako objaw, np. ostrego zespołu wieńcowego. U pacjentów z już rozpoznaną chorobą serca, występowanie obrzęku płuc jest zdecydowanie częstsze.

Jak się objawia obrzęk płuc?

Objawy obrzęku płuc zazwyczaj pojawiają się nagle. U pacjenta występuje silna duszność, może jej towarzyszyć sinica ust, kaszel oraz odkrztuszanie pienistej, podbarwionej na różowo wydzieliny. Pacjent zwykle jest blady i spocony, przyjmuje pozycję siedzącą, w której najlepiej mu się oddycha, może odczuwać znaczny niepokój. Oddech jest przyspieszony i płytki, można go określić jako „charczący”. Ponadto mogą występować objawy choroby, która doprowadziła do obrzęku płuc, np. ból w klatce piersiowej lub uczucie kołatania serca.

W czasie badania pacjenta z obrzękiem płuc lekarz słyszy typowe zmiany osłuchowe nad płucami. Może także stwierdzić zbyt wysokie lub zbyt niskie ciśnienie tętnicze, zaburzenia rytmu serca oraz obrzęki kończyn dolnych (u osób z zaostrzeniem przewlekłej niewydolności serca).

Co robić w przypadku wystąpienia objawów obrzęku płuc?

W przypadku wystąpienia silnej duszności należy pilnie wezwać pogotowie ratunkowe, dzwoniąc pod numer 999 lub 112. Należy posadzić pacjenta, zapewnić dostęp do świeżego powietrza. W przypadku osób, które do tej pory z jakiegoś powodu korzystały z koncentratora tlenu, należy podać tlen. Do czasu przyjazdu karetki ktoś powinien stale obserwować chorego, aby w razie wystąpienia objawów nagłego zatrzymania krążenia, niezwłocznie podjąć resuscytację krążeniowo-oddechową (masaż pośredni serca oraz oddechy ratownicze).

W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie obrzęku płuc?

Lekarz rozpoznaje obrzęk płuc na podstawie wywiadu oraz typowych zmian zaobserwowanych w badaniu. Aby rozpoznać obrzęk płuc, nie trzeba wykonywać żadnych dodatkowych badań. Pełna diagnostyka w warunkach szpitalnych jest jednak niezbędna do ustalenia przyczyny obrzęku płuc. Zwykle wykonuje się badanie laboratoryjne krwi, EKG, RTG klatki piersiowej, UKG (echo serca). W zależności od podejrzewanej przyczyny lekarz ustala, czy konieczne jest wykonanie jeszcze innych, dodatkowych badań.

Jakie są metody leczenia obrzęku płuc?

Obrzęk płuc jest stanem zagrożenia życia. Wymaga szybkiego wdrożenia intensywnego leczenia. Pacjentowi podaje się tlen w dużym przepływie oraz leki moczopędne dożylnie. W zależności od wartości ciśnienia tętniczego podaje się odpowiednie leki, aby je ustabilizować. Czasami, pomimo stosowania leków, stan pacjenta nie poprawia się i z uwagi na niedostateczne utlenowanie krwi konieczna jest intubacja (umieszczenie plastikowej rurki w tchawicy pacjenta w celu zapewnienia drożności dróg oddechowych) oraz czasowe wspomaganie oddychania za pomocą respiratora. Bardzo istotne jest także leczenie przyczyny, która doprowadziła do obrzęku płuc, np. infekcji, nadciśnienie tętniczego, zawału serca lub zaburzeń rytmu serca.

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie obrzęku płuc?

Zazwyczaj szybko wdrożone, odpowiednie leczenie powoduje ustąpienie objawów obrzęku płuc. Należy jednak podkreślić, że obrzęk płuc zwykle występuje u osób obciążonych licznymi chorobami (w tym chorobami serca) i jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia.

Co trzeba robić po zakończeniu leczenia obrzęku płuc?

Pacjent, który przeszedł obrzęk płuc, musi pozostawać pod stałą opieką lekarza rodzinnego oraz kardiologa. Należy ściśle przestrzegać zaleceń lekarza odnośnie do stosowania leków oraz unikać infekcji. Zaleca się także coroczne szczepienia przeciwko grypie.

25.02.2020
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta