Materiał opracowany w ramach projektu pt.: Kampania edukacyjna “Miopia – rozwój wiedzy na temat krótkowzroczności”, współfinansowanego przez Ministerstwo Edukacji i Nauki

Niedowidzenie jest to choroba polegająca na zahamowaniu w mózgu widzenia z jednego oka, co skutkuje znacznym pogorszeniem widzenia jednego lub obu oczu, pomimo zastosowania najlepszej możliwej korekcji (np. okularów lub soczewek).

W normalnej sytuacji, gdy człowiek patrzy na dany obiekt, mózg otrzymuje dwa podobne obrazy z każdego oka, które składa w jeden przestrzenny obraz. Jeśli jedno z oczu zezuje lub ma dużo wyższą wadę wzroku niż drugie oko, mózg otrzymuje dwa różne obrazy zarejestrowane w tym samym czasie. Różnią się one na tyle, że nie potrafi ich połączyć. Mózg jako prawidłowy określa obraz tylko z jednego oka, a drugi obraz ignoruje. Jeśli ta sytuacja powtarza się przez dłuższy czas, następuje tłumienie widzenia w jednym oku – najczęściej tym z wyższą wadą wzroku lub zezującym. Mózg wybiera obraz z tego oka, które widzi prawidłowo.

Tłumienie oka jest szczególnie niebezpieczne w okresie rozwoju widzenia, czyli u dzieci do 12-14 życia. Skutkiem są zmiany w funkcjonowaniu i stałe pogorszenia ostrości wzroku, czyli tzw. niedowidzenie. Niedowidzenie nie jest spowodowane nieprawidłowościami w budowie gałki ocznej.

Osoby dorosłe, u których niedowidzenie wystąpiło we wczesnym dzieciństwie i nie zostało wyleczone, całe życie będą zmagać się z pogorszonym widzeniem. Niedowidzenie powoduje brak poczucia głębi. Wywołane zaburzenia oceny odległości obiektów od dziecka powoduje problemy z czytaniem, pisaniem, ale także z koordynacją podczas zabaw i uprawiania sportów. Te trudności często przenoszą się na strefę emocjonalno – psychiczną, ponieważ związane są z niską samooceną u dzieci i niskiej pewności siebie w dorosłości.

Jest jednak bardzo duża szansa na odzyskanie pełnego widzenia, jeśli odpowiednio wcześnie – jeszcze na etapie rozwoju widzenia, wykryjemy przyczynę niedowidzenia i wprowadzimy odpowiednie leczenie. Częstą metodą leczenia niedowidzenia jest odpowiednia korekcja wady wzroku oraz zasłanianie oka lepiej widzącego, by pobudzić drugie oko do pracy. Metody leczenia dobierane są indywidualnie przez lekarza okulistę w zależności od problemu i wieku pacjenta.

Niedowidzenie występuje u 2% dzieci w wieku przedszkolnym. Objawami które mogą być alarmujące jest przekrzywianie głowy, przekręcania ciała w jedną stronę czy mrużenie oczu. Jednak najczęściej niedowidzenie nie daje żadnych objawów, ponieważ dziecko widzi prawidłowo drugim okiem. Dlatego konieczne jest wykonywanie badań wzroku dzieci od najmłodszych lat, najpóźniej przed 6 rokiem życia.

Jeśli u dziecka wykryto obniżoną ostrość wzroku i zastosowanie korekcji nie pomaga, bardzo prawdopodobne, że jest to niedowidzenie. Należy udać się do okulisty na pełen badanie funkcji wzrokowych by zaplanować odpowiednie leczenie. U małych dzieci proces ten będzie szybszy. U starszych potrzeba więcej czasu.

Więcej informacji na temat krótkowzroczności znajdziesz na stronie www.miopia.pl

Autor:
Prof. dr hab. med. Andrzej Grzybowski
Fundacja Okulistyka 21, Instytut Okulistycznych Badań Naukowych, Katedra Okulistyki Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie