Co to jest?
Zapalenie tylnego odcinka błony naczyniowej obejmuje zarówno naczyniówkę, jak i siatkówkę, ponieważ obie struktury są ze sobą ściśle zintegrowane.
Zobacz także: Zapalenie błony naczyniowej oka
Jakie są przyczyny?
Najczęstszą przyczyną zapalenia tylnego odcinka błony naczyniowej są zakażenia pasożytnicze (toksoplazmoza, toksokaroza; zob. Zapalenie siatkówki i naczyniówki wywołane toksoplazmozą oraz Toksokaroza oczna). Wśród innych przyczyn należy wymienić gruźlicę, boreliozę, kiłę, opryszczkę (zob. Zapalenie siatkówki wywołane wirusem opryszczki pospolitej), półpasiec i cytomegalię (zob. Zapalenie siatkówki wywołane wirusem cytomegalii) oraz zakażenia związane z upośledzeniem odporności. Do zapalenia tylnego odcinka oka dochodzi również w przebiegu chorób układowych, np. sarkoidozy, oraz z powodu miejscowych stanów patologicznych, np. urazu oka (np. zapalenie współczulne drugiego oka). Spora część zapaleń tylnego odcinka zaliczana jest do idiopatycznych chorób o nieustalonej przyczynie. Zapalenia te mogą występować w jednym lub obojgu oczach.
Jak się objawia?
Oko jest zazwyczaj blade, nie występuje ból, natomiast pacjent stwierdza ubytek lub ubytki w polu widzenia. Mogą temu towarzyszyć zagęszczenia w ciele szklistym, które są postrzegane jako „męty” unoszące się w polu widzenia. Nasilenie objawów zależy od umiejscowienia zmian zapalnych. Zmiany obejmujące plamkę lub znajdujące się w osi widzenia w znacznie większym stopniu upośledzają widzenie niż zmiany w obwodowej części naczyniówki i siatkówki.
Co robić w razie wystąpienia objawów?
W razie wystąpienia objawów należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem okulistą, ponieważ tylko specjalista może potwierdzić lub wykluczyć chorobę. Odkładanie decyzji o wizycie w gabinecie okulistycznym nie poprawi stanu miejscowego, a jedynie go pogorszy, mogąc doprowadzić nawet do utraty widzenia.
Jak lekarz stawia diagnozę?
Po rozszerzeniu źrenic lekarz ocenia dno oka. Przy świeżym zapaleniu widać w nim skupione lub rozsiane, puszyste ogniska zapalenia. W toczącym się już dłużej zapaleniu dostrzegalne są płaskie, brunatne blizny. Dodatkowo można stwierdzić obecność mętów w komorze ciała szklistego, natomiast naczynia krwionośne, w których przebiega proces zapalny, są poszerzone i otoczone jakby pochewkami.
Jakie są sposoby leczenia?
W przypadku zapalenia tylnego odcinka błony naczyniowej kortykosteroidy podaje się okołogałkowo w postaci zastrzyków. Tak podany lek działa od kilku tygodni do 3 miesięcy. W przypadku przewlekłego nawracającego zapalenia tylnego odcinka błony naczyniowej obiecująca jest najnowsza metoda leczenia, czyli podawanie doszklistkowe kortykosteroidów (zastrzyk lub wszczepienie specjalnych implantów zawierających powoli uwalniający się lek do komory ciała szklistego oka – Ozurdex [deksametazon - implant do ciala szklistego]). Jeżeli zastosowanie leków miejscowych nie przynosi spodziewanych skutków, terapię miejscową można uzupełnić lub zastąpić ogólnym leczeniem kortykosteroidami. Leczenie doustne stosuje się w przewlekłym zapaleniu błony naczyniowej zagrażającym utratą wzroku.
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?
Dobre rokowanie wykazują zapalenia ostre, zwłaszcza te, które wydarzyły się po raz pierwszy, natomiast w przypadku zapaleń przewlekłych i nawracających rokowanie jest niepewne i w dużej mierze zależy od powstania powikłań i od powodzenia ich leczenia.
Co trzeba robić po zakończeniu leczenie?
Bardzo ważna wydaje się świadomość pacjenta i systematyczne kontrole okulistyczne oraz niezwłoczne zgłaszanie się do specjalisty w każdym przypadku obniżenia ostrości widzenia.