Co to jest i jakie są przyczyny?
Jest to wrodzony ubytek powieki, który zazwyczaj dotyczy powieki górnej, choć może występować także w dolnej. Powstaje w rozwoju zarodka między 15. a 36. mm stadium embrionalnego. Może występować jako wada sporadyczna lub dziedziczona w sposób autosomalny dominujący.
Jak często występuje?
Wrodzoną szczelinę powiek rzadko spotyka się jako wadę odosobnioną, częściej występuje w zespołach wad wrodzonych, np. w zespole Goldenhara czy Treachera Collinsa.
Jak się objawia?
W powiece widoczny jest ubytek tkanki. Może on dotyczyć tylko jej brzegu, obejmować wszystkie jej warstwy lub być tak rozległy, że przy zamkniętej szparze powiekowej widać przez niego gałkę oczną.
Jak lekarz stawia diagnozę?
Lekarz zbiera wywiad dotyczący podobnych wad wrodzonych występujących u rodziców, dziadków i innych krewnych.
W badaniu przedmiotowym ustala liczbę ubytków i której powieki dotyczą, mierzy ich wielkość w milimetrach i określa dokładne usytuowanie. Sprawdza, czy ich obecność nie zagraża gałce ocznej, może bowiem dochodzić do wysychania rogówki i powstawania owrzodzeń.
Poza tym wykonuje pełne badanie okulistyczne obu oczu połączone z pomiarem ciśnienia wewnątrzgałkowego i oceną reakcji źrenic na światło. Po zakropleniu do oczu 0,5–1% tropikamidem przeprowadza się badanie w biomikroskopie (zob. Badanie w lampie szczelinowej [biomikroskopia]). Należy zwrócić uwagę na stan rogówki oka ze szczeliną lub szczelinami powieki oraz na obecność innych zmian wrodzonych w gałkach ocznych np. szczelin tkanek wewnątrzgałkowych, skórzaka lub dystrofii rogówki (zob. Dystrofie rogówki), zespołu Goldenhara.
Jakie są sposoby leczenia?
Małe szczeliny powiek zwykle nie wymagają leczenia. Jeśli mają duże rozmiary i są umiejscowione w taki sposób, że mogą powodować narażenie gałki ocznej, a szczególnie rogówki, na wysychanie, należy stosować preparaty sztucznych łez z kwasem hialuronowym, pokryć rogówkę kontaktową soczewką opatrunkową, a następnie przeprowadzić leczenie operacyjne szczeliny.
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?
Całkowite wyleczenie szczeliny powiek jest możliwe.
Co trzeba robić po zakończeniu leczenia?
Wskazane są okresowe badania kontrolne w zależności od wskazań lekarza leczącego.
