Pytanie nadesłane do redakcji
Ile czasu trzeba czekać na zdiagnozowanie jaskry?
Odpowiedział
dr med. Arkadiusz Pogrzebielski
Ośrodek Chirurgii Oka Prof. Zagórskiego w Krakowie
Oculus - Krakowskie Centrum Okulistyczne, Kraków
Scanmed, Szpital św. Rafała w Krakowie
Diagnostyka jaskry jest dość złożona, nie istnieje jednak żaden przedział czasowy, potrzebny do jej rozpoznania.
Badania w kierunku jaskry obejmują:
- zebranie wywiadu lekarskiego,
- badanie wady wzroku i ostrości wzroku,
- autorefraktometr - urządzenie umożliwiające pomiar wady refrakcji (wady wzroku)
- rzutnik do badania ostrości wzroku
- tablice do badania ostrości wzroku
- badanie przedniego odcinka gałki ocznej w lampie szczelinowej,
- badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego (tonometria),
- badanie dna oka po rozszerzeniu źrenic.
Ryc. 1. Autorefraktometr
Ryc. 2. Rzutnik do badania ostrości wzroku
Ryc. 3. Tablica do badania ostrości wzroku
Ryc. 4. Soczewka Volka do badania dna oka
Te podstawowe badania poszerza się o badania dodatkowe:
- badanie pola widzenia (perymetria; niejednokrotnie do uzyskania wiarygodnych wyników oceny pola widzenia konieczne jest 2-, a niekiedy nawet 3-krotne badanie),
- badanie kąta przesączania (gonioskopia),
- badanie grubości rogówki (pachymetria),
- badania tomograficzne nerwu wzrokowego (np. OCT lub GDx lub HRT),
- badania obrazowe przedniego odcinka oka (np. OCT lub UBM).
Ryc. 5. Gonioskop – trójlustro Goldmanna
Ryc. 6. Gonioskop – czwórlustro Zeissa
Ryc. 7. Pachymetria rogówki – mapa grubości rogówki uzyskana przy pomocy OCT
Ryc. 8. OCT tarczy nerwu wzrokowego
Ryc. 9. Tonometr
Należy pamiętać, że badanie pola widzenia wymaga, aby wcześniej nie wykonywać żadnych innych badań, ponieważ zarówno olśnienie po badaniu w lampie szczelinowej, jak i wszystkie badania wymagające dotknięcia rogówki (np. tonometria, pachymetria, gonioskopia, UBM) oraz badania po poszerzeniu źrenicy upośledzają przejściowo widzenie i uniemożliwiają przeprowadzenie wiarygodnej oceny pola widzenia.
Badania kąta przesączania (np. gonioskopia, OCT przedniego odcinka, UBM) wykonuje się przy nieposzerzonej źrenicy. Jeśli lekarz dla przeprowadzenia wziernikowania dna oka rozszerzy źrenice, to gonioskopię wykona dopiero przy kolejnej wizycie.
Wykonanie wszystkich tych badań jest niemal niemożliwe w czasie jednej wizyty lekarskiej.