Pytanie nadesłane do redakcji
Mam pytanie odnośnie do Izoteku. Przyjmowałem go przez ok. 8–9 miesięcy. Przez pierwsze 3 miesiące 20 mg, później przez 3 miesiące 30 mg i ok. 3 miesięcy 40 mg. Czy zespół suchego oka kiedyś minie? Minął już ponad rok i nic się nie zmieniło.
Odpowiedź
Izotretynoina (składnik m.in. preparatu Izotek) jest pochodną witaminy A stosowaną w leczeniu ciężkich postaci trądziku opornych na prawidłowo przeprowadzone standardowe leczenie lekami przeciwbakteryjnymi działającymi ogólnie oraz lekami stosowanymi miejscowo. Jak dotąd nie wyjaśniono dokładnego mechanizmu działania tego leku. Izotretynoina zmniejsza aktywność gruczołów łojowych.
Stosowanie leku ograniczone jest licznymi przeciwwskazaniami i wymaga zachowania szczególnej ostrożności. Izotretynoina może być przyczyną licznych działań niepożądanych ze strony narządu wzroku, dlatego lek należy stosować ostrożnie u osób z zespołem suchego oka, a w trakcie leczenia konieczne jest m.in. monitorowanie zaburzeń widzenia.
Ryc. Wyniki testu Schirmera. Po 5 minutach badania pasek z oka prawego uległ nawilżeniu na odcinku 4 mm, a z oka lewego 8 mm. Obydwa wyniki są nieprawidłowe i wskazują na dysfunkcję warstwy wodnej filmu łzowego.
Najczęściej obserwuje się suchość oczu z zapaleniem spojówek i odwracalne zmętnienie rogówek oraz nietolerancję soczewek kontaktowych, co stanowi część zespołu objawów związanych z hiperwitaminozą A, jak suchość skóry, wysychanie błon śluzowych nosa i gardła, czy zapalenie czerwieni wargowej. W trakcie leczenia izotretynoiną bardzo rzadko obserwowano zaburzenia widzenia, zapalenie tarczy nerwu wzrokowego, światłowstręt, upośledzenie widzenia nocnego, zaburzenia różnicowania kolorów, zaćmę, czy zapalenie rogówki.
Badania wskazują, że tolerancja izotretynoiny zależy od zastosowanej dawki, a większość objawów niepożądanych ustępuje w trakcie leczenia lub po jego zakończeniu. Niestety u części pacjentów objawy te utrzymują się wiele miesięcy, a nawet lat po zakończeniu terapii izotretynoiną. Przyczyną tego jest m.in. dysfunkcja gruczołów Meiboma – gruczołów produkujących lipidową warstwę filmu łzowego.
Proponuję wizytę u okulisty i wspólne zastanowienie się nad możliwymi opcjami terapeutycznymi. Oprócz stosowania leków nawilżających powierzchnię gałki ocznej (bez konserwantów, z zawartością składników lipidowych) należy rozważyć podawanie nawilżających i regenerujących maści ocznych, stosowanie ciepłych okładów i odpowiedniego masażu powiek, uzupełnienie diety o kwasy omega 3 i ewentualne zamknięcie punktów łzowych po opanowaniu stanu zapalnego powierzchni oka. Należy jednak pamiętać, że leczenie tego stanu może być bardzo trudne i czasochłonne.
