×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Rak przełyku

dr n. med. Wojciech Wysocki
Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Oddział w Krakowie

Co to jest rak przełyku?

Rak przełyku to nowotwór złośliwy rozwijający się w przełyku. W zależności od typu komórek, z których wywodzi się ten nowotwór, może mieć budowę płaskonabłonkową (ta postać rozwija się przede wszystkim w górnej i środkowej części przełyku) lub gruczołową (w dolnej części przełyku).


Jakie są czynniki ryzyka zachorowania na raka przełyku?

W Polsce główne czynniki ryzyka to palenie tytoniuspożywanie alkoholu – dotyczy to przede wszystkim raka płaskonabłonkowego. W przypadku raka gruczołowego rozwijającego się w dolnej części przełyku istotnym czynnikiem ryzyka jest tzw. refluks żołądkowo-przełykowy, w którego następstwie może dojść do zniszczenia prawidłowego nabłonka występującego w przełyku i zastąpienia go przez inny typ nabłonka (tzw. metaplazja jelitowa albo przełyk Barreta), a następnie do rozwoju raka w obrębie tego nieprawidłowego nabłonka.

Jakie są objawy raka przełyku?

Rak przełyku przez długi czas przebiega bezobjawowo. Dolegliwości pojawiają się, kiedy dojdzie do zwężenia przełyku, które powoduje utrudnione połykanie pokarmów – najpierw stałych, a następnie płynnych. Najczęstsze objawy do trudności z przełykaniem pokarmów stałych (tzw. dysfagia), niezamierzone zmniejszenie masy ciała i ból towarzyszący połykaniu kęsów pokarmu (tzw. odynofagia).

Rzadziej występuje duszność, kaszel, chrypkaból w klatce piersiowej za mostkiem. Postęp choroby prowadzi do niedożywienia i wyniszczenia, niedoborów pokarmowych.

Jeśli w przebiegu raka przełyku dojdzie do przerzutów, występują wtedy objawy związane z narządem, który został zajęty przez przerzuty. Dzieje się tak w przypadku znacznego zaawansowania choroby, np. może dojść do powiększenia się węzłów chłonnych, zwłaszcza nad lewym obojczykiem, powiększenia wątroby.

W jaki sposób rozpoznaje się raka przełyku?

Kiedy pacjent zgłasza się do lekarza, podając objawy wskazujące na występowanie raka przełyku, oprócz zebrania wywiadu oraz zbadania pacjenta, lekarz kieruje na badania dodatkowe, które są niezbędne do potwierdzenia lub wykluczenia rozpoznania.

Najważniejszą metodą diagnostyczną, które umożliwia lekarzowi obejrzenie wnętrza przełyku jest endoskopia. Badanie do polega na wprowadzeniu przez usta do przełyku wąskiej giętkiej rurki, za pomocą której lekarz może obejrzeć błonę śluzową przełyku oraz – w razie potrzeby – pobrać materiały do badania mikroskopowego.

Podczas endoskopii często stosuje się specjalne metody ułatwiające lekarzowi dostrzeżenie wczesnych zmian nowotworowych w obrębie nabłonka wyścielającego wnętrze przełyku (np. użycie odpowiedniego barwnika lub obrazowanie z użyciem światła o odpowiedniej długości fali).

W diagnostyce guzów przełyku stosuje się także ultrasonografię endoskopową (tj. endoskop wyposażony w głowicę ultrasonografu). Dzięki temu można ocenić budowę ściany przełyku (w tym także głębokość, na jaką sięga guz przełyku; możliwa jest również ocena, czy guz ten wychodzi poza ścianę przełyku i – być może – sięga do sąsiednich narządów; za pomocą endosonografii można także ocenić okołoprzełykowe węzły chłonne, a nawet wykonać ich biopsję!). To bardzo istotne informacje, na ich podstawie bowiem dokonuje się tzw. oceny zaawansowania miejscowego raka.

W diagnostyce raka przełyku ocenia się także jamę brzuszną (zwykle wykonuje się USG brzucha) oraz płuca (RTG klatki piersiowej). Badania te, wykonywane rutynowo w przypadku oceny zaawansowania większości nowotworów złośliwych, pozwalają ustalić, czy doszło do utworzenia przerzutów odległych w płucach, wątrobie i innych narządach.

Inne badania obrazowe wykonuje się w zależności od potrzeb – często korzysta się zwłaszcza z tomografii komputerowej klatki piersiowej i szyi.

W jaki sposób leczy się raka przełyku?

Metoda leczenia raka przełyku zależy od lokalizacji, czyli odcinka przełyku, w którym nowotwór się rozwinął, jego typu histologicznego (rak płaskonabłonkowy lub gruczołowy) i zaawansowania. W przypadku wszystkich postaci raka, które rozwinęły się w piersiowym lub brzusznym odcinku przełyku, leczenie z wyboru to operacja. Polega ona na wycięciu przełyku – zazwyczaj konieczne jest jednoczesne otwarcie klatki piersiowej i jamy brzusznej, czasem wykonuje się także dodatkowe cięcie na szyi. Po wycięciu przełyku brakujący odcinek przewodu pokarmowego zastępuje się zazwyczaj przesuniętym do klatki piersiowej żołądkiem albo odpowiednio przygotowanym fragmentem jelita grubego lub cienkiego. Jeśli pacjent z powodu innych chorób towarzyszących nie może zostać zoperowany, wówczas leczenie polega zwykle na zastosowaniu radiochemioterapii.

W przypadku raka rozwijającego się w szyjnej części przełyku leczeniem z wyboru jest nie operacja, a radiochemioterapia.

U pacjentów, u których doszło do zwężenia przełyku w stopniu uniemożliwiającym przyjmowanie pokarmów, wykonuje się udrożnienie zwężonego odcinka za pomocą odpowiednich narzędzi (np. tzw. stentów, czyli rozprężających się rurek wykonanych z metalowej siatki). Stosuje się także inne metody, takie jak elektrokoagulacja, terapia laserowa lub koagulacja argonowa.

W rzadszych, bardziej zaawansowanych przypadkach można wykonać także zabieg wytworzenia tzw. gastrostomii przezskórnej, czyli połączenia żołądka ze skórą, dzięki czemu pacjent może być odżywiany. Jak wspomniano, chorzy na raka przełyku są zwykle wychudzeni – niedostateczny stan odżywienia bardzo istotnie zwiększa ryzyko wystąpienia powikłań pooperacyjnych, dlatego tak istotne jest przedoperacyjne przygotowanie żywieniowe.

W przypadku raka przełyku o niewielkim zaawansowaniu i lokalizacji innej niż szyjna, leczenie rozpoczyna się od operacji. Jednak w przypadku większego zaawansowania wyjściowego zaleca się, aby leczenie operacyjne poprzedzić skojarzoną radiochemioterapią.

Należy jednak zaznaczyć, że wciąż trwają badania nad właściwą sekwencją leczenia chorych na raka przełyku. Nie ulega jednak wątpliwości, że – z wyjątkiem raka szyjnego odcinka przełyku – najważniejszym etapem leczenia jest operacja wycięcia przełyku.

Jakie jest rokowanie u chorych na raka przełyku?

Ze względu na to, że choroba zostaje zazwyczaj rozpoznana dopiero w zaawansowanym stadium, większość pacjentów przeżywa tylko kilka miesięcy. Średni odsetek przeżyć 5-letnich wynosi 5–10%.

29.01.2018
Zobacz także
  • Choroba refluksowa przełyku (refluks): przyczyny, objawy i leczenie
  • Zgaga: co to jest zgaga, jakie są jej przyczyny
  • Dysfagia (zaburzone połykanie)
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta