×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Nowotwory złośliwe gardła (rak gardła)


Klinika Chirurgii Onkologicznej Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Oddział w Krakowie
Szpital Specjalistyczny im. Stanleya Dudricka w Skawinie

Co to jest rak gardła?

Rak gardła powstaje na skutek niekontrolowanego przez organizm wzrostu nieprawidłowych komórek w obrębie jednej z trzech części anatomicznych gardła: nosogardła, gardła środkowego lub gardła dolnego.

Jakie czynniki sprzyjają zachorowaniu na raka gardła?

Do głównych czynników ryzyka zachorowania na raka gardła należą: picie alkoholu i palenie papierosów (zwłaszcza stosowanie obu tych używek jednocześnie), żucie tytoniu lub ziaren betelu, zakażenie ludzkim wirusem brodawczaka (human papilloma virus - HPV). Ponadto większą liczbę zachorowań stwierdza się w grupie osób po 65. roku życia, mężczyzn, osób rasy czarnej oraz narażonych na kontakt z niklem, azbestem i oparami kwasu siarkowego.

Jakie są objawy nowotworów gardła?

Objawami nowotworu gardła mogą być:

  • zmiana brzmienia głosu,
  • uczucie zatkania nosa,
  • uporczywe krwawienia z nosa,
  • trudności w oddychaniu przez nos,
  • zatykanie się jednego ucha, zwłaszcza przy połykaniu,
  • chrypka,
  • trudności w połykaniu,
  • uczucie przeszkody w obrębie gardła,
  • uporczywy ból gardła,
  • ból ucha,
  • wyczuwalne zgrubienie w obrębie szyi,
  • kaszel,
  • problemy z oddychaniem,
  • niewyjaśniona utrata masy ciała.

Jak się rozpoznaje raka gardła?

Pierwszym elementem badania w przypadku podejrzenia raka gardła jest zebranie dokładnego wywiadu. Lekarz zapyta o przebieg dolegliwości, choroby towarzyszące, przyjmowane leki oraz palenie papierosów, spożycie alkoholu i inne używki (np. popularne w niektórych rejonach Azji żucie betelu).

Następnym krokiem jest ogólne badanie lekarskie, a następnie badanie laryngologiczne, obejmujące jamę ustną, nosową, krtań i wszystkie piętra gardła. Badanie to, będące elementem pełnej oceny larynogologicznej, wykonuje się za pomocą specjalnych lusterek oraz innych narzędzi wspomagających. Jeśli podczas badania uda się znaleźć miejsce, które może być ogniskiem choroby, lekarz pobiera wycinek błony śluzowej z tego miejsca. Uzyskany w ten sposób fragment tkanki zostanie zbadany pod mikroskopem. Badanie mikroskopowe pozwoli stwierdzić, czy zauważona zmiana jest nowotworem, czy nie, oraz czy jest to nowotwór złośliwy. Lekarz patolog oceniający tkankę pod mikroskopem może także określić, jakiego typu jest to nowotwór.

Uzyskanie odpowiedniego materiału do badania mikroskopowego czasem wymaga innych działań, a decyzja o wyborze konkretnej metody zależy od rozmiarów i umiejscowienia podejrzanego ogniska. Niekiedy trzeba przeprowadzić biopsję chirurgiczną, czyli wyciąć fragment lub całą tkankę podejrzaną o rozrost nowotworowy, lub wykonać biopsję aspiracyjną cienkoigłową (pobrać komórki z ogniska choroby za pomocą odpowiedniej igły i strzykawki) czy też biopsję laryngoskopową (za pomocą elastycznego endoskopu wprowadzanego zazwyczaj przez nos do gardła). W przypadku stwierdzenia podejrzanych, powiększonych węzłów chłonnych okolic szyi i nad obojczykami, lekarz zazwyczaj zleca wykonanie biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej (BAC) tych węzłów.

Kolejnym ważnym elementem diagnostyki i oceny zaawansowania raka gardła są badania obrazowe. Można w tym celu wykonać badanie techniką: tomografii komputerowej, pozytonowej tomografii emisyjnej (PET), rezonansu magnetycznego lub RTG. Wspomniane wcześniej badanie endoskopowe (laryngoskopia), oprócz możliwości uzyskania materiału do badania mikroskopowego, pozwala także na ocenę zaawansowania choroby za pomocą bezpośredniego oglądania zmian nowotworowych w gardle.

Jak się leczy raka gardła?

Do głównych technik stosowanych w leczeniu raka gardła należą leczenie chirurgiczne, radioterapia i chemioterapia. W zależności od rodzaju, umiejscowienia oraz zaawansowania nowotworu, odpowiednie leczenie może objemować jedną z nich lub kombinację kilku metod.

Chirurgia

Rola leczenia operacyjnego jest w głównej mierze uzależniona od umiejscowienia zmian nowotworowych. W zależności od lokalizacji oraz rozmiarów guza, stosuje się różne zabiegi operacyjne. Często leczenie chirurgiczne łączy się z napromienianiem wykonywanym przed lub po operacji.

W przypadku małych, ograniczonych zmian, możliwe jest zastosowanie chirurgii minimalnie inwazyjnej, czyli endoskopowej lub laserowej. Dzięki takim zabiegom udaje się w dużej mierze zachować funkcje fizjologiczne gardła oraz uniknąć wytworzenia rozległej, okaleczającej blizny. Niestety, w razie zmian bardziej zaawansowanych zwiększa się także rozległość zabiegu chirurgicznego. Czasem konieczne jest wycięcie części gardła wraz z częścią krtani oraz strunami głosowymi, co może powodować częściową lub zupełną utratę zdolności mówienia, przy zachowaniu zdolności połykania.

W niektórych przypadkach elementem i następstwem leczenia operacyjnego jest wytworzenie tracheostomii, czyli sztucznego otworu na szyi, prowadzącego bezpośrednio do tchawicy, aby umożliwić pacjentowi oddychanie po zabiegu. Zazwyczaj tracheostomia z powodu raka gardła jest wytwarzana na stałe.

U chorych, u których doszło do powstania przerzutów raka gardła w węzłach chłonnych szyi, może być koniecze usunięcie wszystkich węzłów chłonnych szyi.

Radioterapia

Leczenie napromienianiem, czyli radioterapia, polega na zastosowaniu promieniowania o dużej energii, w celu zniszczenia komórek nowotworowych. Ponieważ sąsiadujące z nowotworem zdrowe komórki ulegają zniszczeniu podczas napromieniania w równym stopniu jak komórki nowotworowe, stosuje się szereg metod mających ograniczyć niekorzystne działanie radioterapii. W przypadku napromieniania gardła jednym z elementów planowania leczenia jest wykonanie specjalnej maski, mającej utrzymywać głowę chorego w odpowiedniej pozycji podczas napromieniania, tak, aby zminimalizować działania niepożądane w okolicznych tkankach. W niektórych mało zaawansowanych przypadkach raka gardła, możliwe jest wyleczenie choroby przy użyciu wyłącznie radioterapii. Radioterapia jest nieodłącznym elementem leczenia raka gardła. W przypadku nowotworu nosowej części gardła jest to podstawowy sposób leczenia, natomiast gdy ma on lokalizację krtaniową, stosuje się ją zazwyczaj jako uzupełnienie leczenia chirurgicznego, przed lub po operacji.

Chemioterapia

Dodatkowym leczeniem, uzupełniającym możliwości chirurgii i napromieniania, jest chemioterapia. Pomaga ona w zniszczeniu tkanek raka gardła zwłaszcza u chorych na bardziej zaawansowany nowotwór.

Terapia celowana

W przypadku niektórych rodzajów nowotworów gardła można zastosować specjalny rodzaj leczenia, określany jako leczenie celowane. Polega ono na stosowaniu preparatów uszkadzających jedynie komórki nowotworu. Wiele takich leków jest obecnie poddawanych badaniom klinicznym.

Czy można uniknąć zachorowania na raka gardła?

Istnieje szereg zachowań, które mogą zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwór złośliwy gardła. Należą do nich: zaprzestanie używania tytoniu w jakiejkolwiek postaci, ograniczenie spożycia alkoholu, unikanie betelu, ograniczenie ekspozycji na czynniki chemiczne, takie jak nikiel, azbest, kwas siarkowy, unikanie zachowań zwiększających ryzyko zakażenia jamy ustnej HPV (seks oralny).

06.04.2017
Zobacz także
  • Nowotwory złośliwe krtani
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta