×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Rak płuc - objawy, przyczyny, rodzaje, badania, leczenie

dr n. med. Maksymilian Kruczała
Aktualizacja: lek. Magdalena Wiercińska

Rak płuc jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym na świecie. W początkowej fazie nie powoduje objawów i może być wykryty przypadkowo (np. podczas badań okresowych). Kiedy zaczyna dawać objawy, jest już zazwyczaj zaawansowany, a leczenie jest trudne. Obejmuje ono leczenie operacyjne, chemioterapię, radioterapię, leczenie ukierunkowane molekularnie i immunoterapię. Silnym czynnikiem ryzyka zachorowania jest palenie papierosów.

Jak często występuje rak płuc?

Rak płuc stanowi ponad 95% wszystkich pierwotnych (niebędących przerzutami) nowotworów płuca i jest najczęstszym nowotworem złośliwym na świecie.

Liczba zarejestrowanych zachorowań na raka płuc w Polsce w 2020 r. wynosiła 18 997, w tym 11 619 zachorowań wśród mężczyzn i 7378 wśród kobiet. Od początku lat 90. XX wieku obserwuje się w Polsce stopniowe zmniejszanie się zachorowalności na raka płuc wśród mężczyzn i zwiększanie się wśród kobiet.

Średnia wieku zachorowania wynosi około 60 lat.

W Polsce rak płuc stanowi przyczynę około 29% wszystkich zgonów z powodu nowotworów złośliwych u mężczyzn i około 17% u kobiet; w obu grupach jest najczęstszą przyczyną zgonów nowotworowych – w 2020 r. z powodu raka płuc zmarło 22 213 osób (14 211 mężczyzn i 8002 kobiety).

Rak płuc należy do nowotworów o bardzo złym rokowaniu. Wynika to głównie z faktu, że choroba bardzo często zostaje rozpoznana za późno.

Rak płuc – objawy

Wczesne objawy raka płuc

Rak płuc we wczesnej fazie przebiega najczęściej bezobjawowo i w tym okresie może zostać wykryty przypadkowo (np. podczas wykonywanego RTG płuc w ramach badań okresowych) lub dzięki badaniu przesiewowemu – tzw. niskodawkowej tomografii komputerowej (TK).

Polecamy: Sposób na bardzo wczesne wykrycie raka płuca

Objawy zaawansowanego raka płuc

Objawy pojawiające się w trakcie rozwoju nowotworu można podzielić na trzy główne grupy: związane z miejscowym wzrostem guza, będące skutkiem przerzutów odległych oraz objawy ogólnoustrojowe, czyli dotyczące całego organizmu i zespoły paranowotworowe.

Objawy związane z miejscowym wzrostem:

  • kaszel – najczęstszy objaw (występujący u ponad połowy chorych na raka płuc), u palaczy często występuje zmiana charakteru kaszlu
  • duszność
  • ból w klatce piersiowej
  • krwioplucie – poprzez krwioplucie należy rozumieć nie tylko odkrztuszanie krwi, ale również odkaszliwanie brunatnej wydzieliny lub krwiście podbarwionego śluzu
  • nawracające zapalenia płuc – mogą być pierwszym objawem raka płuc
  • objawy szerzenia się raka na sąsiednie narządy klatki piersiowej
    • tzw. zespół żyły głównej górnej
    • osłabienie mięśni kończyny górnej, ból barku
    • miejscowy ból klatki piersiowej
    • zaburzenia rytmu serca
    • chrypka
    • problemy z przełykaniem, czyli dysfagia.
  • ból kości, rzadziej złamania patologiczne, czyli złamania kości po bardzo małym urazie, który nie spowodowałby złamania u osoby zdrowej
  • ból głowy, objawy neurologiczne (np. napady drgawek, zaburzenia równowagi, niedowład połowiczy), zmiany zachowania i osobowości – będące skutkiem przerzutów w ośrodkowym układzie nerwowym (mózgu)
  • ból w górnej części brzucha (nadbrzuszu), nudności, ubytek masy ciała, w stadium bardzo zaawansowanym żółtaczka, co świadczy o przerzutach w wątrobie
  • powiększenie węzłów chłonnych szyjnych (na szyi) lub nadobojczykowych (nad obojczykami).

    Objawy ogólnoustrojowe, czyli dotyczące całego organizmu, zaawansowanego raka płuc:
  • postępująca utrata masy ciała
  • osłabienie, zmęczenie, jadłowstręt
  • stan podgorączkowy.

U osób chorych na raka płuca mogą występować także tzw. zespoły paranowotworowe. Są to objawy związane z czynnością wydzielniczą komórek nowotworowych. Mogą być to np. objawy skórne – zapalenie skórno-mięśniowe, twardzina układowa, kostne – palce pałeczkowate lub inne związane z produkcją przez komórki guza określonych hormonów, np. zespół Cushinga. Zespoły paranowotworowe występują stosunkowo rzadko, ale mogą być nasilone.

Rak płuc – przyczyny

Dominującym czynnikiem sprawczym w rozwoju raka płuc są rakotwórcze substancje zawarte w dymie tytoniowym. Ocenia się, że czynne palenie tytoniu jest przyczyną około 90% zachorowań u mężczyzn i około 80% u kobiet. Istnieje ścisła zależność pomiędzy stopniem narażenia na dym tytoniowy i ryzykiem zachorowania na raka płuc. Zaprzestanie palenia powoduje stopniowe, trwające do kilkunastu lat, zmniejszanie się ryzyka zachorowania, które jednak nigdy nie wraca do poziomu takiego jak u osób, które w ogóle nie paliły.

Zwiększone ryzyko zachorowania dotyczy także palenia biernego, czyli narażenia wskutek przebywania przez długi czas w zadymionych pomieszczeniach. Ocenia się, że bierne palenie jest przyczyną około 1/3 zachorowań na raka płuc u osób niepalących, mieszkających z palaczami tytoniu i około 1/4 zachorowań wśród pozostałych osób niepalących.

W Polsce istotne znaczenie dla występowaniu raka płuc może mieć także duże zanieczyszczenie powietrza. Ryzyko zwiększa narażenie na radon w domach; stężenie tego gazu zależy od lokalnych warunków geologicznych (stężenia radonu w powierzchniowych warstwach gleby) oraz konstrukcji budynku. Stężenie radonu w budynkach nie powinno przekraczać 300 Bq/m3. Znacznie mniejsze znaczenie przypisuje się takim czynnikom, jak predyspozycje genetyczne, promieniowanie jonizujące czy zawodowe narażenie na azbest, metale ciężkie i niektóre substancje chemiczne. Część z tych czynników może nasilać rakotwórcze działanie substancji zawartych w dymie tytoniowym.

Rak płuc - rodzaje

W płucach może się rozwinąć kilkadziesiąt różnych typów nowotworów złośliwych, różniących się budową mikroskopową, przyczyną rozwoju, lokalizacją czy rokowaniem.

Najprostszy podział wyróżnia trzy grupy:

  • niedrobnokomórkowego raka płuc (NDRP) – należą tu rak płaskonabłonkowy, gruczołowy i wielkokomórkowy – i stanowi ok. 80% przypadków zachorowań
  • drobnokomórkowego raka płuca (DRP), stanowiącego około 15% wszystkich rozpoznań raka płuc
  • rzadkie nowotwory płuca, które stanowią pozostałe 5% rozpoznań.

Raki niedrobnokomórkowe i rak drobnokomórkowy różnią się przebiegiem i podatnością na chemioterapię. Raki niedrobnokomórkowe rozwijają się wolniej i charakteryzują się ograniczoną wrażliwością na chemioterapię, a w ich leczeniu stosuje się metody miejscowe – chirurgiczne lub radioterapię. Rak drobnokomórkowy charakteryzuje się szczególnie szybkim wzrostem, skłonnością do wczesnego tworzenia przerzutów oraz znaczną podatnością na chemioterapię.

Jakie badania wykonuje się w celu rozpoznania raka płuc?

Rak płuc na początku nie daje żadnych objawów i jest wykrywany często przypadkowo na przykład w trakcie badań okresowych, przy okazji innych chorób, na przykład przed zabiegami operacyjnymi. Objawy związane w rakiem płuc są niecharakterystyczne i mogą występować w przebiegu wielu innych chorób, dlatego lekarz najpierw zbierze dokładny wywiad, zbada pacjenta, a następnie skieruje pacjenta na badania dodatkowe. Podstawą diagnostyki raka płuc są badania obrazowe.

Rozpoznanie raka płuc – badania obrazowe

W pierwszej kolejności lekarz skieruje pacjenta na RTG płuc, które jest badaniem szybkim i łatwo dostępnym.

Jak wygląda rak płuc na RTG?

zdjęcie RTG - Rak płuca
Ryc. Rak płuca. Źródło: dr n. med. Piotr Grzanka, Nowotwory płuc

RTG klatki piersiowej jest jednym z podstawowych badań stosowanych w diagnostyce raka płuca. Wykonuje się je u wszystkich pacjentów z podejrzeniem raka płuca w dwóch projekcjach – tzw. PA (z łac. posterior-anterior, czyli tylno-przedniej, jest to najpowszechniejszy rodzaj RTG płuc) i bocznej. W większości przypadków zdjęcie RTG pozwala ujawnić zmiany chorobowe, ocenić wstępnie ich zasięg i zaplanować dalsze postępowanie diagnostyczne. Zwykle rak płuca ma na zdjęciu charakterystyczne cechy umożliwiające jego rozpoznanie:

  • rak widoczny jest jako guz w miąższu płucnym – na zdjęciu jest widoczny jako jasny (biały) obszar w ciemnej (czarnej) przestrzeni miąższu płuc, może być opisany jako np. cień okrągły, guzowaty, a także lite zacienienia
  • zdjęcie RTG - niedodma
    Ryc. Niedodma. Źródło: dr n. med. Piotr Grzanka, Nowotwory płuc
  • niedodma, czyli obszar w tkance płucnej, do którego nie dochodzi powietrze, ponieważ przepływ jest uniemożliwiony przez guz (zwężenie dróg oddechowych) – na zdjęciu może być widoczna jako białe nieregularne obszary, zwykle położone u podstawy płuc (na dole) lub na obwodzie
  • powiększenie węzłów chłonnych wnękowych lub śródpiersiowych
  • płyn w jamie opłucnej – płyn na zdjęciu będzie widoczny jako biały obszar, w zależności od jego ilości i lokalizacji może być widoczny tylko przy podstawie płuca lub zajmować większy obszar
  • uniesienie przepony w wyniku jej porażenia – przepona może być położona wyżej niż u osoby zdrowej, na zdjęciu może być widoczna wyraźna asymetria – po jednej stronie przepona może być wyżej niż po drugiej
  • inne nieprawidłowości wskazujące na bezpośrednie naciekanie (rozrastanie się guza) lub przerzuty w kościach.

Obraz przerzutów do obu płuc w RTG klatki piersiowej
Ryc. Obraz przerzutów do obu płuc w RTG klatki piersiowej

Należy pamiętać, że interpretacja RTG płuc nie jest łatwa i dlatego opis wykonuje lekarz radiolog. W opisie RTG radiolog o miejscach, które są widoczne jako białe obszary będzie pisał „zacienienia”, co dla laika może być mylące. Natomiast tkanka płuc wypełniona powietrzem na zdjęciu będzie widoczna jako obszar ciemny, czarny. Guz widoczny jako biały obszar w czarnej tkance płuc może na zdjęciu być opisany jako np. cień okrągły, guzowaty, lite zacienienie. Należy jednak pamiętać, że wiele innych chorób (np. zwykłe zapalenie płuc) powoduje powstanie na RTG białych obszarów, dlatego interpretację zdjęcia należy zostawić specjaliście.

Prawidłowy RTG klatki piersiowej nie wyklucza obecności nowotworu, zwłaszcza w przypadku guzów małych i zlokalizowanych w pobliżu śródpiersia czy szczytu płuca.

Tomografia komputerowa w diagnostyce raka płuc

Kolejnym ważnym badaniem obrazowym jest tomografia komputerowa (TK) klatki piersiowej. W TK można ocenić zmiany nowotworowe w obrębie klatki piersiowej (zarówno guz pierwotny, jak i przerzuty w węzłach chłonnych). Ustalenie zaawansowania regionalnego, czyli stwierdzenie, czy w węzłach chłonnych występują przerzuty. Bada się węzły położone w pobliżu rozwidlenia tchawicy. Obecność nowotworu w węzłach chłonnych i wielkość guza pierwotnego to podstawowy czynnik umożliwiający podjęcie decyzji o najbardziej właściwym sposobie leczenia.

Inne badania obazowe w diagnostyce raka płuc

Ponadto lekarz może skierować pacjenta na inne badania obrazowe:

  • PET (pozytronową tomografię emisyjną) – którą wykonuje się w diagnostyce u pacjentów potencjalnie kwalifikujących się do leczenia radykalnego, czyli dającego szansę na całkowite wyleczenie pacjenta (zabieg operacyjny lub radykalna radio- albo radiochemioterapia). Pozwala ona wykryć niewielkie przerzuty w węzłach chłonnych, określić zasięg nowotworu oraz ujawnić ewentualne ogniska raka (przerzuty) poza klatką piersiową. Należy jednak zaznaczyć, że dodatni wynik badania PET-TK nie oznacza pewnej obecności przerzutów i wymaga weryfikacji w badaniu histopatologicznym
  • rezonans magnetyczny (MR) mózgu
  • MR klatki piersiowej – rzadko wykorzystywany w diagnostyce raka płuc, ale może być konieczny u niektórych pacjentów
  • USG klatki piersiowej.

Rozpoznanie raka płuc – badanie histologiczne

Kolejnym elementem diagnostyki, niezbędnym do wybrania przez lekarza schematu leczenia, jest ustalenie budowy histologicznej guza, czyli zbadanie, z jakiej tkanki składa się guz. Wymaga ono pobrania fragmentu guza i zbadania go pod mikroskopem. Fragment guza, w zależności od jego umiejscowienia, można pobrać podczas bronchoskopii (czyli oglądania wnętrza tchawicy i oskrzeli za pomocą elastycznego urządzenia wprowadzanego przez usta do dróg oddechowych). W przypadku guza położonego w pobliżu ściany klatki piersiowej materiał do badania mikroskopowego można uzyskać, wykonując biopsję, czyli nakłucie przez ścianę klatki piersiowej (tzw. biopsja transtorakalna), zwykle pod kontrolą TK.

Jeśli za pomocą opisanych metod nie udaje się potwierdzić rozpoznania, czyli określić rodzaju guza na podstawie badania mikroskopowego pobranych tkanek, czasem konieczne jest wykonanie zabiegu operacyjnego – otwarcia klatki piersiowej (torakotomia) lub wprowadzenia do klatki piersiowej specjalnych narzędzi (wideotorakoskopia – metoda wykorzystująca niewielką kamerę do oglądania wnętrza klatki piersiowej i specjalnych narzędzi), aby w sposób ostateczny potwierdzić rozpoznanie raka i zaplanować odpowiednie leczenie.

Pobranie fragmentu tkanki guza jest również niezbędne do wykonania dalszych badań, czyli badań molekularnych.

Lekarz często zleca również inne badania (np. badanie mikroskopowe śliny, badania wskaźników laboratoryjnych z krwi lub dodatkowe badania obrazowe, np. tomografię komputerową jamy brzusznej i głowy).

Bardzo istotnym czynnikiem, od którego również zależy wybór schematu leczenia, jest ocena sprawności oddechowej i ogólnej chorego (głównie układu sercowo-naczyniowego). W tym celu wykonuje się badanie spirometryczne (zob. Spirometria) oraz inne testy.

Kluczem do właściwego leczenia jest bardzo precyzyjne określenie tzw. zaawansowania klinicznego choroby nowotworowej (ang. staging), dlatego staranne przeprowadzenie wszystkich badań przed podjęciem decyzji o sposobie postępowania jest konieczne i wymaga cierpliwości zarówno ze strony chorego, jak i lekarza. W ocenie zaawansowania lekarze posługują się klasyfikacją TNM, która uwzględnia wielkość guza, jego lokalizację i rodzaj zajętych przez niego tkanek (np. zajęcie błony surowiczej pokrywającej płuco [opłucnej płucnej] lub wyścielającej wnętrze klatki piersiowej [opłucnej ściennej]), występowanie przerzutów w poszczególnych grupach węzłów chłonnych oraz występowanie przerzutów w narządach odległych (rak płuca często tworzy przerzuty w wątrobie, nadnerczach i mózgu).

Jakie są sposoby leczenia chorych na raka płuca?

Leczenie chorych na raka płuca można podzielić na trzy kategorie:

  • leczenie o założeniu radykalnym, czyli dające szansę na całkowite wyleczenie pacjenta
  • leczenie o założeniu paliatywnym (chemioterapię i/lub radioterapię), czyli mające na celu wydłużenie przeżycia, jednakże bez szansy na wyleczenie
  • leczenie objawowe, którego głównym celem jest poprawa jakości życia (tj. zmniejszenie dolegliwości bólowych, duszności itd.).

Warto zaznaczyć, że podstawą leczenia większości nowotworów jest terapia skojarzona, czyli stosowanie technik chirurgii, chemioterapii i radioterapii. Rodzaj leczenia uzależniony jest od stopnia zaawansowania nowotworu i stanu ogólnej sprawności chorego.

Wszyscy palący chorzy powinni otrzymać poradę antynikotynową i pomoc w wyjściu z nałogu, ponieważ kontynuowanie palenia istotnie pogarsza rokowanie.

Leczenie radykalne – chirurgiczne (operacja)

W uproszczeniu można przyjąć, że jeśli stopień zaawansowania nie jest duży, to pacjenci są kwalifikowani do leczenia radykalnego. Najlepsze wyniki uzyskuje się dzięki operacji, która ma na celu usunięcie guza w całości. Niestety, tylko ok. 30% wszystkich chorych można poddać leczeniu chirurgicznemu – u pozostałych w chwili rozpoznania choroba jest już zbyt zaawansowana (np. pojawiły się przerzuty odległe).

Istnieje kilka technik operacyjnych – podstawową metodą jest wycięcie płata płuca (tzw. lobektomia; płuco lewe zbudowane jest z 2 płatów, a płuco prawe z 3 płatów). Jest to najczęściej wykonywana operacja u chorych na raka płuca (ocenia się, że spośród tych, którzy mogą zostać zoperowani, u 2/3 wykonuje się lobektomię).

Operację tę można przeprowadzić po otwarciu klatki piersiowej (czyli wykonując tzw. torakotomię – przecinając mięśnie łączące sąsiednie żebra [zazwyczaj 4. i 5. żebro]). Zabieg ten można wykonać także za pomocą wideotorakoskopii – nie przecina się wówczas mięśni międzyżebrowych, tylko wprowadza do wnętrza klatki piersiowej kilka specjalnych urządzeń (technika operacji przypomina operację laparoskopową, polegającą na wprowadzeniu kilku małych narzędzi przez małe nacięcia do jamy brzusznej).

Drugim często wykonywanym zabiegiem u chorych na raka płuca jest wycięcie całego płuca (pneumonektomia). Rzadziej wycina się fragment jednego z płatów płuca (tzw. segmentektomia, czyli wycięcie jednego segmentu płata płucnego; operację tę wykonuje się zwykle w przypadku niewielkich guzów [do 2 cm średnicy], położonych w obwodowych częściach płuca, u pacjentów, których stan zdrowia nie pozwala na bardziej rozległą operację). Można wykonywać również inne rodzaje operacji, ale w przypadku raka płuca pozostałe metody operacyjne stosuje się dużo rzadziej.

Po operacji głównym czynnikiem wpływającym na dalsze postępowanie jest wynik badania mikroskopowego wyciętych tkanek (tzw. preparatu operacyjnego), w tym przede wszystkim ocena doszczętności operacji. Należy się upewnić, czy guz został wycięty z odpowiednim zapasem (tzw. marginesem) zdrowych tkanek, a także, czy usunięte wraz z nim węzły chłonne nie zawierały przerzutów. W zależności od wyniku pooperacyjnego badania mikroskopowego może zapaść decyzja o podjęciu leczenia uzupełniającego (chemioterapia, radioterapia).

Jak wygląda leczenie raka płuc po operacji?

Po operacyjnym leczeniu niedrobnokomórkowego raka płuca radioterapię (tzw. uzupełniającą) stosuje się stosunkowo rzadko. Zazwyczaj wprowadza się ją w przypadku niedoszczętnego wycięcia (brak marginesu zdrowych tkanek) lub braku możliwości dokonania wiarygodnej oceny węzłów chłonnych w materiale pooperacyjnym. Dodatkowo przed operacją i po niej można zastosować chemioterapię. Decyzje o jej włączeniu lekarz onkolog zawsze podejmuje indywidualnie w stosunku do każdego chorego. W przypadku chorych, którzy nie kwalifikują się do zabiegu operacyjnego, rozważa się radioterapię jako formę leczenia radykalnego (tzw. radioterapia stereotaktyczna polegająca na bardzo precyzyjnym napromienieniu pojedynczego ogniska dużą dawką).

Radioterapię i/lub chemioterapię stosuje się także jako wspomniane wcześniej leczenie paliatywne i objawowe. Dotyczy to chorych z wieloma przerzutami raka płuca do mózgu, bolesnymi przerzutami do kości, z dusznością czy w razie wystąpienia, tak zwanego zespołu żyły głównej górnej.

Rak płuc – najnowsze leki, nowe terapie

W ciągu ostatnich lat do leczenia raka płuca wprowadzono dwie grupy leków: tak zwane leki ukierunkowane molekularnie oraz preparaty działające na zasadzie immunoterapii, czyli wpływające na działanie układu odpornościowego. Zastosowanie leków ukierunkowanych molekularnie (np. erlotynib, gefitynib, afatynib, kryzotynib, ozymertynib) jest ograniczone do chorych na gruczolakoraka z obecnością określonych mutacji w genach EGFR, ALK lub ROS (łącznie do 15% chorych), gdyż tylko w takim przypadku lek ma szansę zadziałać. Wszystkie wymienione leki stosuje się doustnie i podaje się je do czasu wystąpienia progresji choroby lub nieakceptowalnej toksyczności leczenia. Terapię ukierunkowaną molekularnie chorzy zasadniczo lepiej tolerują niż chemioterapię, korzyść z leczenia odnosi większa liczba pacjentów, a progresja choroby występuje o wiele później. Przedstawione fakty uzasadniają konieczność wykonywania specjalistycznych badań molekularnych (oznaczanie obecności mutacji w tkance nowotworowej). Należy jednoznacznie podkreślić, że wspomniane badania molekularne (genetyczne) dotyczą komórek nowotworowych, a stwierdzenie określonej mutacji nie ma nic wspólnego z potencjalnym obciążeniem genetycznym rodziny chorego.

Drugą, nową grupą leków jest tzw. immunoterapia inhibitorami punktów kontroli immunologicznej (np. pembrolizumab, niwolumab, atezolizumab). Leki te podaje się dożylnie, do czasu wystąpienia progresji choroby lub nieakceptowalnej toksyczności leczenia. W zależności od preparatu można je stosować od razu po rozpoznaniu rozsiewu choroby (w tzw. pierwszej linii leczenia) lub po niepowodzeniu wcześniejszej chemioterapii (druga linia), zależnie od typu histologicznego nowotworu i ekspresji PD – L1. Stosowanie immunoterapii wiąże się z wyraźnie dłuższym czasem do wystąpienia progresji choroby i czasem przeżycia pacjentów, a terapia jest zwykle dobrze tolerowana.

Drobnokomórkowy rak płuca – leczenie

Leczenie drobnokomórkowego raka płuca przebiega odmiennie niż pozostałych typów raka płuca. W tym typie histologicznym raka określenie stopnia zaawansowania choroby ma ogromne znaczenie. Leczenie polega przede wszystkim na stosowaniu skojarzonej radiochemioterapii (przeważnie jest to jednak leczenie paliatywne, ze względu na obecność przerzutów odległych w momencie rozpoznania choroby). Leczenie operacyjne praktycznie nie jest stosowane.

Jakie są wyniki leczenia raka płuca?

Wyniki leczenia raka płuca są niestety złe. W Polsce 5 lat przeżywa około 10–15% chorych, u których rozpoznano niedrobnokomórkowego raka płuca (operowanych i nieoperowanych łącznie), a odpowiada za to przede wszystkim wysoki stopień zaawansowania choroby w chwili jej rozpoznania u większości chorych. Do zabiegu operacyjnego kwalifikuje się w przybliżeniu 30% chorych, a tylko około 40% z nich przeżywa 5 lat. Wyniki leczenia pacjentów niekwalifikujących się do zabiegu operacyjnego są dużo gorsze, a u około 40% chorych już w momencie ustalenia rozpoznania nowotwór jest w takim stadium zaawansowania, że jego wyleczenie jest niemożliwe. Wprowadzenie w ostatnim czasie do użytku nowych leków poprawiło wyniki leczenia o założeniu paliatywnym (chorych na raka niedrobnokomórkowego). W przypadku drobnokomórkowego raka płuca przeciętny czas przeżycia chorych, którzy nie poddadzą się leczeniu, wynosi około 2 miesięcy od rozpoznania choroby.

Rak drobnokomórkowy: odsetek 3-letnich przeżyć u chorych z postacią ograniczoną wynosi około 20%, a u chorych z postacią rozsianą długotrwałe przeżycia należą do rzadkości.

Więcej informacji na temat rokowania w artykule Rak płuca – rokowania

Czy można zapobiegać zachorowaniom na raka płuca?

Tak, podstawowym sposobem zapobiegania jest niepalenie papierosów i unikanie narażenia na dym tytoniowy. Osoby palące powinny bezwzględnie przestać palić, ponieważ dzięki temu mogą znacząco zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka płuca. Przy czym im więcej czasu upłynie od zupełnego odstawienia papierosów, tym bardziej zmniejsza się ryzyko zachorowania na raka płuca. Należy pamiętać, że każdy moment jest dobry, żeby przestać palić – niezależnie od wieku, korzyści bowiem z takiej decyzji są wielowymiarowe i dotyczą nie tylko zmniejszenia ryzyka zachorowania na raka płuca, krtani i pęcherza moczowego – mogą się również przyczynić do uniknięcia wielu innych chorób (płuc, serca, naczyń itp.).

Nie ma badań przesiewowych w kierunku raka płuca – oczywiście regularne wykonywanie badań obrazowych klatki piersiowej (np. prześwietlenia płuc w ramach badań okresowych w miejscu zatrudnienia) przyczynia się do zwiększania liczby nowo rozpoznawanych zachorowań na raka płuca, nie przekłada się jednak na zmniejszenie liczby zgonów z powodu tej choroby w skali całej populacji.

Od dłuższego czasu prowadzi się też badania nad wartością badań przesiewowych, czyli badań u osób zdrowych (bez objawów) w celu wykrycia wczesnych postaci raka płuc. Mają one na celu wykrycie raka płuca odpowiednio wcześnie, co powinno przełożyć się na lepsze wyniki leczenia. Duże nadzieje pozostawia niskodawkowa tomografia komputerowa (nd-TK) klatki piersiowej, jednak zawsze należy pamiętać, że najlepszą profilaktyką raka płuca jest całkowite zaprzestanie palenia – zarówno czynnego, jak i biernego.

dr n. med. Maksymilian Kruczała
Główne zainteresowania zawodowe to terapia systemowa chorych na raka piersi oraz genetyka kliniczna.
Pracuje w Centrum Medycznym MrukMed w Rzeszowie oraz Zakładzie Onkologii, Radioterapii i Medycyny Transplantacyjnej w Rzeszowie - Instytut Nauk Medycznych Kolegium Nauk Medycznych, Uniwersytet Rzeszowski.
09.10.2023
Zobacz także
  • Jak się uwolnić od palenia tytoniu?
  • Palenie a płuca
Wybrane treści dla Ciebie
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta