×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Rak sromu


Aktualizacja: lek. Paweł Szymański

Co to jest i jakie są jego przyczyny?

Rak sromu to stosunkowo rzadko występujący nowotwór złośliwy zewnętrznych narządów rodnych kobiety, czyli warg sromowych i łechtaczki. Obecnie można wyróżnić dwie grupy kobiet, różniące się między sobą pochodzeniem nowotworu i rokowaniem z nim związanym. Pierwsza grupa to raki związane z zakażeniem HPV, które głównie dotyczą młodych kobiet (ok. 40.–55. rż.), łączące się z tzw. progresją niezróżnicowanej śródnabłonkowej neoplazji sromu (vulvar intraepithelial neoplasia – VIN) (szansa ok. 4%). Występują w postaci drobnych, dobrze odgraniczonych od otoczenia grudek różnej barwy, zazwyczaj dające się wyczuć w trakcie zwykłych czynności higienicznych.

Druga grupa raków płaskonabłonkowych (niezwiązana z HPV) rozwija się u kobiet starszych (ok. 70. rż.), bardzo często zmiany te mają postać pojedynczej rozlanej zmiany i powstają na podłożu tzw. zróżnicowanej VIN (dawniej typ II i III, ok. 40% szans na progresję).

Częstym wczesnym objawem chorób sromu, w tym raka, jest bardzo intensywne swędzenie wynikające ze zmian w nabłonku pokrywającym srom (tzw. dystrofia, czyli ścieńczenie sromu). U kobiet o niższym statusie społecznym statystycznie częściej rozpoznaje się bardziej zaawansowane przypadki, które dużo gorzej rokują, dlatego tak ważna jest edukacja młodych kobiet już w okresie szkolnym.

Rozwój raka sromu poprzedzają zwykle, wspomniane wcześniej, zmiany w nabłonku powierzchniowym skóry sromu, określane jako śródnabłonkowa neoplazja sromu (vulvar intraepithelial neoplasia – VIN).

Najczęstszym pierwszym objawem jest zwykle guzek lub owrzodzenie, niestety często lekceważone. U kobiet regularnie chodzących do ginekologa rozpoznanie tych zmian nie jest trudne. Pozwala na ich obserwację i odpowiednio wczesne usunięcie. Rak sromu może rozwijać się w kilku miejscach równocześnie, czyli wieloogniskowo. Bardziej zaawansowane przypadki (w których występuje znaczny wzrost guza wraz z naciekaniem okolicznych struktur) powodują ból, krwawienia, zaburzenia oddawania moczu i trudności z siedzeniem.

Należy dodać, że związek raka sromu z paleniem tytoniu czy narażeniem na substancje chemiczne wciąż pozostaje niejasny.

Jak często występuje?

Rak sromu występuje stosunkowo rzadko. W Polsce to około 490 zachorowań w ciągu roku, czyli na raka sromu zapada 1 na 100 tysięcy Polek, najczęściej po 60. roku życia. Rak sromu stanowi 0,7% wszystkich nowotworów złośliwych kobiet. Na całym świecie zapada na niego około 27 tysięcy kobiet rocznie. Większość zachorowań – około 16 tysięcy –obserwuje się w krajach wysoko rozwiniętych.

W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie?

Obecnie nie istnieją badania przesiewowe w kierunku raka sromu. Do ustalenia rozpoznania niezbędna jest więc wizyta u lekarza ginekologa. Widząc podejrzane zmiany w obrębie sromu, pobiera się wycinek. W wyjątkowych sytuacjach dopuszczalne jest także wycięcie niewielkich guzów w całości. Dopiero na podstawie badania pobranego materiału można rozpoznać raka sromu. W wypadku ustalenia powyższego rozpoznania lekarz przeprowadzi rutynowe badania obrazowe (TK, MRI) lub dodatkową biopsję węzłów chłonnych pachowych w celu oceny czy proces jest ograniczony czy rozsiany.

Niestety wciąż w wielu przypadkach kobiety zgłaszają się do lekarza zbyt późno, z zaawansowaną chorobą – dużymi guzami sromu i krocza, rosnącymi w głąb pochwy i odbytu lub z przerzutami do węzłów chłonnych, dającymi się, już w badaniu przedmiotowym w gabinecie, wyczuć jako twarde, niebolesne guzy.

Jakie są metody leczenia?

Przed decyzją o leczeniu należy wykonać badania dodatkowe – posiewy bakteriologiczne z guza, cytologię szyjki macicy, USG narządu rodnego, tomografię komputerową (w celu oceny występowania przerzutów choroby). Leczenie raka sromu jest trudne i należy je prowadzić w specjalistycznym ośrodku. Najczęściej polega na wycięciu warg sromowych wraz z guzem i szerokim marginesem zdrowych tkanek oraz węzłów chłonnych pachwin. Decyzje o zakresie zabiegu podejmuje indywidualnie lekarz w zależności od stopnia zaawansowania choroby (wg FIGO). Zaawansowane przypadki leczone są napromienianiem albo kombinacją obu tych metod, czyli chirurgii i radioterapii. W wybranych przypadkach (jeżeli zmiany są bardzo rozległe) można zastosować również przedoperacyjną radioterapię. Rak sromu jest mało wrażliwy na chemioterapię (ok. 3% wrażliwości). Leczenie – jak w każdej chorobie nowotworowej – zależne jest również od wieku pacjentki i jej stanu sprawności.

Jakie jest rokowanie?

Rokowanie w przypadku wczesnego rak sromu, czyli guzka mniejszego niż 2 cm, jest bardzo dobre i pozwala wyleczyć nawet 90% chorych. Rak sromu ma skłonność do nawrotów w obrębie blizny operacyjnej, dlatego należy kontrolować krocze nawet przez kilka lat po zabiegu. Rokowanie znacznie pogarszają przerzuty do węzłów chłonnych pachwin (stopień III choroby) (ok. 50% 5-letnich przeżyć).

Badania kontrolne należy wykonywać co 3 miesiące w pierwszych 2 latach obserwacji, co 6 miesięcy do 5 lat, a następnie raz na rok. Zaleca się badania w ośrodku, który przeprowadził leczenie.

10.03.2021
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta