×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Badanie płynu stawowego

lek. Kornel Gajewski

Na czym polega badanie płynu stawowego?

Badanie płynu stawowego polega na pobraniu niewielkiej ilości płynu poprzez nakłucie igłą określonego stawu. Płyn stawowy jest mieszaniną składników osocza przechodzących z krwi do jamy stawowej i substancji produkowanych wewnątrz stawu. Dzięki temu badanie jego składu może dostarczyć przydatnych informacji w diagnostyce różnych chorób dotyczących stawów. Płyn stawowy do badania można pobrać z różnych stawów.

Jakie są wskazania do badania płynu stawowego?

Badanie płynu stawowego przeprowadza się, poszukując przyczyn dolegliwości stawowych:
bólu, obrzęku i zaczerwienienia, w przypadku niedawnego urazu, a także w diagnostyce i monitorowaniu leczenia chorób, takich jak:

Jak przebiega badanie płynu stawowego?

Badanie płynu stawowego to procedura inwazyjna, trwająca zwykle kilka minut. W zależności od nakłuwanego stawu pacjent przyjmuje odpowiednią pozycję – leżącą lub siedzącą, z wyprostowanym (np. staw kolanowy) lub zgiętym (np. staw łokciowy) badanym stawem. Okolicę wkłucia lekarz wybiera, biorąc pod uwagę najmniejsze ryzyko uszkodzenia naczyń krwionośnych, nerwów i chrząstki. Odkaża się ją za pomocą środków dezynfekcyjnych, zabezpiecza jałowymi gazikami. Następnie za pomocą cienkiej igły lekarz może znieczulić miejscowo badane miejsce. Po zadziałaniu środka znieczulającego wprowadza w wybrane miejsce nieco większą igłę i pobiera płyn stawowy do strzykawki. Minimalna objętość wystarczająca do przeprowadzenia analizy to 3–4 ml, jednak czasem pobiera się znacznie więcej – usunięcie nadmiaru płynu ze stawu może dla pacjenta stanowić ulgę samo w sobie. W zależności od choroby, jaką się podejrzewa, płyn rozdziela się do 2–3 probówek i przekazuje do laboratorium. Badanie płynu stawowego należy przeprowadzić do 4 godzin od jego pobrania.

Na badanie płynu stawowego składa się:

  • ocena koloru, klarowności i lepkości płynu, jego odczynu pH,
  • zawartość glukozy, białka, kwasu moczowego i dehydrogenazy mleczanowej (LDH),
  • ocena mikroskopowa ilości krwinek białych i czerwonych, obecności kryształów,
  • ocena obecności bakterii, w razie potrzeby z wykonaniem posiewu (badania mikrobiologicznego).

W zależności od wyników lekarz podejmuje decyzję co do rozpoznania choroby, dalszego postępowania diagnostycznego lub rozpoczęcia terapii.

Jak przygotować się do badania płynu stawowego?

Badanie płynu stawowego nie wymaga specjalnego przygotowania. Należy jednak poinformować lekarza o przyjmowanych lekach, szczególnie tych wpływających na układ krzepnięcia (np. kwas acetylosalicylowy, klopidogrel, acenokumarol) oraz nadwrażliwości na leki znieczulające.

Jakie są przeciwwskazania do badania płynu stawowego?

Przeciwwskazania do nakłucia stawu i badania płynu stawowego to:

  • zakażenie skóry w okolicy stawu (ryzyko przeniesienia drobnoustrojów do wnętrza stawu),
  • zaburzenia krzepnięcia krwi lub stosowanie leków zmniejszających krzepliwość krwi (antykoagulantów): wskaźnik INR >1,5 lub APTT dwukrotnie przekraczający normę,
  • liczba płytek krwi <50000/mm3,
  • uczulenie na środki znieczulenia miejscowego lub substancje odkażające.

Jakie powikłania mogą wystąpić po wykonaniu badania płynu stawowego? Jak postępować po badaniu?

Badanie płynu stawowego niesie ze sobą niewielkie ryzyko powikłań. Do najczęściej występujących należy ryzyko zakażenia stawu, ujawniające się w ciągu kilku dni, jako znaczny obrzęk, ból, ocieplenie i zaczerwienienie okolicy badanego stawu. Może również dojść do krwawienia dostawowego lub uszkodzenia chrząstki stawowej. Jeśli bezpośrednio po badaniu odczuwany jest ból lub pojawia się delikatny obrzęk, na badaną okolicę można zastosować chłodny okład.

Po badaniu nie jest konieczne specjalne postępowanie i pacjent może powrócić do zwykłej aktywności. W przypadku podejrzenia urazu czy konkretnych chorób stawów należy przestrzegać zaleceń lekarza, które mogą dotyczyć np. oszczędzania badanego stawu.

30.05.2017
Zobacz także
  • Diagnostyka obrazowa układu mięśniowo-szkieletowego
  • Punkcja stawu
  • Badania laboratoryjne wykorzystywane w reumatologii
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta