medycyna praktyczna dla pacjentów
Bark zamrożony to określenie choroby, w której dochodzi do unieruchomienia barku w następstwie stanu zapalnego stawu. Mimo że choroba mija samoistnie, w znaczący sposób ogranicza aktywność zarówno codzienną, jak i zawodową. Rehabilitacja oraz leki objawowe mogą przyspieszyć ustąpienie dolegliwości i przywrócić ruchomość w stawie.
Biodro strzelające (inaczej biodro trzaskające lub biodro przeskakujące) to określenie nieprawidłowości okolicy stawu biodrowego z towarzyszącym uczuciem strzelania przy wykonywaniu ruchów w stawie. Uporczywe i bolesne dolegliwości wymagają konsultacji lekarskiej. Podstawowym postępowaniem jest fizjoterapia, podczas której koryguje się postawę pacjenta, nieprawidłowe napięcie mięśni oraz przykurcze.
Ból stawu kolanowego jest częstym objawem, który może wystąpić u osoby w każdym wieku. Kolano to staw narażony na częste urazy i przeciążenia, zarówno podczas uprawiania sportów, jak i zwykłej aktywności. Ból kolana może być spowodowany nieprawidłowościami dotyczącymi samego stawu, a także struktur go otaczających (mięśni). Bywa także objawem chorób ogólnoustrojowych, takich jak np. reumatoidalne zapalenie stawów.
Chondromalacja to ogólne pojęcie określające wszystkie uszkodzenia chrząstki, czyli tkanki pokrywającej końce kości w stawach. W zależności od stopnia zaawansowania może to być jedynie zmiana jej struktury lub niewielki ubytek jej powierzchownej warstwy; w bardziej zaawansowanych stadiach pojawiają się głębsze ubytki i nierówności chrząstki; w najgorszym wypadku dochodzi do zniszczenia całej grubości chrząstki i odsłonięcia kości.
Choroba de Quervaina objawia się ograniczeniem ruchomości i bolesnością przy ruchach kciukiem na skutek zapalenia pochewki odpowiednich ścięgien. Przewlekłe, powtarzalne ruchy kciukiem, jak również niektóre stany, takie jak ciąża i okres karmienia piersią zwiększają ryzyko wystąpienia choroby. Rokowanie co do ustąpienia dolegliwości jest dobre, podstawą jest zmiana nawyków oraz zabiegi fizjoterapeutyczne, ulgę mogą przynieść ponadto doustnie leki przeciwzapalne.
Choroba Osgooda i Schlattera dotyczy aktywnych fizycznie dorastających dzieci, szczególnie wykonujących treningi sportowe. Na skutek przewlekłego przeciążenia dochodzi do powstania stanu zapalnego i bólu chrząstki wzrostowej w okolicy guzowatości kości piszczelowej, tuż poniżej kolana. Występowanie bólu w tej okolicy wymaga konsultacji ortopedycznej celem ustalenia rozpoznania i właściwego leczenia
Jałowa martwica głowy kości udowej to choroba polegająca na obumieraniu tkanki kostnej i zaniku kości udowej. Gdy występuje u dzieci – określana jest wówczas jako choroba Perthesa. Leczenie obejmuje zarówno postępowanie zachowawcze, jak i interwencję chirurgiczną. Rokowanie jest niepewne i zależy od wielu czynników
Choroba Scheuermanna dotyka dorastającej młodzieży i powoduje deformacje głównie w piersiowym odcinku kręgosłupa. Objawy kifozy młodzieńczej zwykle nie są nasilone, a ustalenie właściwego rozpoznania pozwala wdrożyć odpowiednie postępowanie zmniejszające dolegliwości, takie jak ćwiczenia wzmacniające gorset mięśniowy.
Szacuje się, że choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego dotyczy ok. 7,5% populacji. Występuje częściej u kobiet niż mężczyzn. Jednak jej częstość wśród osób po 65. roku życia jest znacznie większa.
Zespół bólowy odcinka lędźwiowego kręgosłupa to choroba obejmująca różne nieprawidłowości toczące się w okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa charakteryzujące się bólem tej okolicy. W dominującej części przypadków jest spowodowany niegroźnym naciągnięciem lub niewielkim naderwaniem więzadeł, ścięgien lub mięśni w bezpośredniej okolicy kręgosłupa, np. po dźwignięciu ciężkiego przedmiotu.
Aby zapobiegać bólom kręgosłupa, możemy sami wykonywać ćwiczenia usprawniające. W artykulej przedstawiono uniwersalne ćwiczenia na kręgosłup dla poszczególnych jego odcinków. Ćwiczenia są bezpieczne, możliwe do samodzielnego wykonania, proste i skuteczne. Mogą je wykonywać także osoby cierpiące na bóle kręgosłupa. Ćwiczenia te dodatkowo zwiększają zakres ruchów w stawach, poprawiają kondycję całego organizmu, sylwetkę oraz samopoczucie.
Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego w postaci różnie zaawansowanej dyskopatii stwierdza się w badaniach obrazowych u niemal 70% osób do 50. roku życia i ponad 90% osób po 50. roku życia. Nie jest to jednak równoznaczne z wystąpieniem objawów choroby. Objawy związane z dyskopatią w odcinku lędźwiowym obserwuje się u mniej niż 5% społeczeństwa.
Dyskopatia w odcinku szyjnym jest chorobą przewlekłą, która mimo leczenia nie ma możliwości zupełnie się wycofać. W sprzyjających okolicznościach możliwe jest całkowite wyciszenie jej objawów – po rehabilitacji i/lub operacji oraz przy spełnianiu zaleceń lekarzy i fizjoterapeutów w codziennym życiu.
Ganglion, inaczej torbiel galaretowata, to guzek otoczony torebką wypełniony gęstym płynem. Powstaje jako uwypuklenie torebki stawowej lub pochewki ścięgna – jest to przestrzeń bezpośrednio połączona ze stawem lub okolicą ścięgna, która nadmiernie wypełnia się płynem. Gangliony pojawiają się najczęściej w okolicy stawów rąk, nadgarstka, rzadziej stopy i stawu skokowego.
Przyczyn powstawania haluksów jest bardzo wiele. Występowaniu deformacji sprzyja skłonność genetyczna, noszenie obuwia na wysokim obcasie i/lub z wąskim noskiem, choroby reumatologiczne, przebyte urazy stopy, nadmierna masa ciała, mała aktywność fizyczna, zaburzenia hormonalne.
Co pacjent powinien wiedzieć o bólu i jego leczeniu?
Kolano skoczka to potoczna nazwa obejmująca zmiany zwyrodnieniowe więzadła rzepki, a w szczególności tej jego części, która przyczepia się bezpośrednio do szczytu rzepki. Choroba polega na tym, że dochodzi do degeneracji włókien więzadła w przeciążonym miejscu wskutek nakładania się na siebie mikrouszkodzeń tej struktury.
Ból kości ogonowej to ból najniżej położonego odcinka kręgosłupa. Może być poprzedzony urazem lub wystąpić bez uchwytnej przyczyny. Leczenie jest zachowawcze – obejmuje przyjmowanie leków przeciwbólowych i unikanie sytuacji nasilających dolegliwości. Zwykle pourazowy ból kości ogonowej ustępuje samoistnie, nawet jeśli kość jest złamana.
Łokieć tenisisty oraz łokieć golfisty to entezopatie wspólnego przyczepu ścięgien prostowników nadgarstka do nadkłykcia bocznego (łokieć tenisisty) lub nadkłykcia przyśrodkowego (łokieć golfisty) kości ramiennej. Dominującym objawem tych chorób jest pojawiający się przy ruchach ręką ból w okolicy bocznej lub przyśrodkowej łokcia, który może promieniować do przedramienia i nadgarstka. Leczenie polega przede wszystkim na odciążeniu kończyny, rehabilitacji oraz stosowaniu leków przeciwbólowych w celu zmniejszenia nasilenia dolegliwości.
Do tego typu uszkodzenia dochodzi zwykle nagle w czasie gwałtownego napięcia łydki podczas ciężkiej pracy lub aktywności fizycznej – pacjenci odczuwają w napiętej łydce niespodziewane uderzenie, trzask, silne ukłucie.
Ostrogi piętowe powstają w wyniku nieprawidłowego, nadmiernego obciążenia okolicy przyczepu rozcięgna podeszwowego. Sprzyja temu nadmierna masa ciała, nadmierne przeciążenie stóp wysiłkiem – szczególnie na twardym podłożu i w źle dobranym obuwiu uciskającym tę okolicę.
Palec młoteczkowaty lub młotkowaty to określenie problemu dotyczącego palca ręki. Przyczyną jest uraz palca polegającego na uderzeniu lub zahaczeniu wyprostowanym palcem o przeszkodę - najczęściej podczas aktywności sportowych. Leczenie polega na unieruchomieniu palca przez 6-12 tygodni. W polskiej nomenklaturze stosuje się nazwę palec młoteczkowaty lub palec młotkowaty także na określenie problemu dotyczącego palca stopy. Mimo zbieżnej nazwy, to zupełnie różne problemy.
Do takiego stanu może doprowadzić nadwaga i otyłość, nadmierna aktywność fizyczna lub zawodowa w przypadku pracy fizycznej, szczególnie gdy towarzyszą jej liczne urazy stóp, przebyte kontuzje lub źle dobrane obuwie.
Profilaktyka przeciwzakrzepowa w ortopedii jest szeroko stosowanym postępowaniem mającym na celu zmniejszenie ryzyka powstania zakrzepicy podczas leczenia ortopedycznego, przede wszystkim w trakcie trwania unieruchomienia kończyny w gipsie lub w ortezie. Mimo możliwych działań niepożądanych leków przeciwzakrzepowych, zwykle korzyści z ich stosowania przeważają ryzyko ewentualnych powikłań leczenia.
Choroba Dupuytrena rozwija się stopniowo – na przestrzeni miesięcy, lat – na jednej lub obu dłoniach zaczynają być wyczuwalne i widoczne zgrubienia u podstawy palca serdecznego i małego – zdecydowanie rzadziej w okolicy palca środkowego, a najrzadziej w okolicy palca wskazującego i kciuka. Początkowo niewielkie zgrubienia rozrastają się, stają się coraz bardziej sztywne, mogą zacząć obejmować także palce i prowadzą do ich mimowolnego zginania.
W prawidłowo zbudowanym spojeniu łonowym obie kości łonowe są dość ściśle połączone. Rozejście spojenia łonowego to nieprawidłowe rozsunięcie się kości łonowych – wtedy odległość między nimi się powiększa. Do takiej sytuacji dochodzi z dwóch głównych przyczyn: po urazie uszkadzającym bezpośrednio miednicę oraz u kobiet w ciąży z powodu rozluźnienia więzadeł pod wpływem zmian hormonalnych.
Skręcenie stawu skokowego, nazywane potocznie skręceniem kostki, jest urazem polegającym na rozciągnięciu, a niekiedy częściowemu przerwaniu torebki stawowej. W przeciwieństwie do zwichnięcia kostki, w przypadku skręcenia kostki nie dochodzi do przemieszczenia powierzchni stawowych względem siebie.
Torbiel Bakera to owalna przestrzeń wypełniona płynem tworząca się poprzez uwypuklenie torebki stawowej kolana w jego tylnej części. Ma charakter zgrubienia/guza wypełniającego obszar pod kolanem.
Torbiel samotna kości to zwykle owalna, jedno- lub wielokomorowa przestrzeń w środku kości wypełniona płynem. Taka torbiel pojawia się w miejscu, w którym powinna występować normalna, beleczkowa struktura kostna.
Staw kolanowy jest największym stawem w ludzkim ciele, którego prawidłowe funkcjonowanie jest niezbędne do wykonywania codziennych, podstawowych czynności. Urazy stawu kolanowego, takie jak m.in. skręcenie stawu kolanowego czy jego zwichnięcie mogą być przyczyną niepełnosprawności.
Łąkotki to parzyste chrzęstne struktury znajdujące się w kolanie odpowiedzialne m.in. za amortyzację i stabilizację stawu kolanowego. Uszkodzenie łąkotki może być skutkiem zarówno urazu, jak i zwyrodnienia, pacjenci zgłaszają ból z często towarzyszącym obrzękiem kolana i ograniczeniem jego ruchomości.
Najczęstszym typem uszkodzenia mięśnia czworogłowego jest jego oderwanie od przyczepu do rzepki. Do urazu dochodzi w czasie nagłego napięcia mięśnia, gdy noga jest obciążona. Oprócz bólu może pojawić się obrzęk w miejscu uszkodzenia, a po kilku godzinach także zasinienie.
Więzadła poboczne kolana, leżące po jego obu bokach, stabilizują staw. Do ich urazów dochodzi najczęściej podczas uprawiania sportów. W większości przypadków, jeśli uszkodzeniu więzadła pobocznego kolana nie towarzyszą inne urazy, postępowanie można ograniczyć do leczenia zachowawczego polegającego na oszczędzaniu kończyny, unieruchomieniu w ortezie oraz rehabilitacji
Cztery ścięgna znajdujące się w barku tworzą stożek rotatorów umożliwiający szeroki zakres ruchów kończyną górną. Uszkodzenie stożka powoduje ból i ograniczenie ruchomości kończyny. W większości przypadków fizjoterapia z powodzeniem zmniejsza dolegliwości związane z uszkodzeniem stożka rotatorów, pozwalając choremu powrócić do codziennych aktywności.
Całkowite uszkodzenie ścięgna Achillesa pacjenci opisują w bardzo charakterystyczny sposób – w czasie pracy lub sportu w łydce nogi, która pozostaje z tyłu w zakroku odczuwają nagły trzask, uczucie, jakby ktoś uderzył w łydkę. Pojawia się ból, noga staje się jakby „nieswoja” i pacjent nie jest w stanie na niej chodzić.
Więzadła krzyżowe to dwie struktury znajdujące się w stawie kolanowym odpowiedzialne za jego stabilizację. Kontuzje kolana doznawane podczas uprawiania sportu, szczególnie dyscyplin zespołowych oraz narciarstwa, stanowią najczęstszą przyczynę uszkodzenia więzadeł krzyżowych. Niekiedy przerwaniu więzadeł krzyżowych towarzyszą inne uszkodzenia w stawie kolanowym. Postępowanie terapeutyczne dobiera się indywidualnie, zależy ono m.in. od stabilności stawu, wieku pacjenta i jego oczekiwań
Określenie wrodzona stopa przywiedziona obejmuje taki rodzaj wady, w której oś przodostopia „zagina się” w kierunku przyśrodkowym. Jest to stosunkowo łagodna wada wrodzona stopy.
Zaawansowana choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego prowadzi do ograniczenia ruchomości w stawie biodrowym oraz nasilonego bólu. Endoprotezoplastyka stawu biodrowego polega na zastąpieniu zmienionego przez chorobę stawu biodrowego przez implanty ortopedyczne (endoprotezę biodra). Zamierzeniem leczenia jest możliwość codziennego funkcjonowania bez dolegliwości bólowych. Niezależnie od metody przeprowadzenia operacji, po jej wykonaniu konieczna jest dalsza rehabilitacja w celu odzyskania pełnej sprawności.
Obrażenia tkanek miękkich powstają na skutek urazu, czyli zadziałania siły zewnętrznej. Obrażenia takie mogą powstać po bezpośrednim zadziałaniu urazu lub pośrednio, przez przeniesienie siły urazu na tkanki miękkie.
Zapalenie kaletki podbarkowej to sytuacja, w której dochodzi do pogrubienia i obrzęku błony kaletki oraz wydzielania się nadmiernej ilości płynu do jej wnętrza. Głównym objawem zapalenia kaletki podbarkowej jest ból barku.
Kaletki maziowe generalnie stanowią ochronę okolic narażonych na urazy i przeciążenia. Ich stany zapalne zwykle mają charakter zapalenia jałowego, to znaczy powstają na skutek urazów lub przeciążeń okolic, w których znajdują się kaletki. Do okolic predysponowanych należą łokcie, okolice krętarza większego oraz kolana.
Zapalenie kaletki łokciowej objawia się miejscowym zaczerwienieniem i obrzękiem tylnej części łokcia. Objawom może towarzyszyć ból i gorączka. Zapalenie kaletki łokciowej może rozwinąć się nawet w kilka godzin. W przypadku bardzo nasilonych dolegliwości wskazana może być wizyta lekarska w trybie pilnym.
Do przeciążenia dochodzi nie tylko przy ciężkich wysiłkach fizycznych, treningach sportowych, ale także przy prostych lecz powtarzających się ruchach zginania i prostowania. Przykładem może być praca przy komputerze (np. wielogodzinne ruchy palców czy nadgarstka).
Do wystąpienia zespołu może predysponować budowa anatomiczna kończyn dolnych (np. kolana koślawe). Jednak największe znaczenie ma ogólne przygotowanie motoryczne i nawyki treningowe.
Do tego typu złamań dochodzi w rezultacie urazu – najczęściej w mechanizmie pośrednim. Najczęściej jest to wykręcenie stawu skokowego, źle postawiona stopa lub skręcenie kończyny przy zablokowanej stopie.
Kość łódeczkowata jest jedną z kości tworzących nadgarstek, która leży w pierwszym z dwóch szeregów kości nadgarstka po stronie kciuka (czyli po stronie promieniowej). Przyczyną złamania tej kości są najczęściej upadki z podparciem się nadgarstkiem.
Do złamania kości piętowej w zdecydowanej większości przypadków dochodzi w czasie zeskoku na pięty z wysokości. Jej złamanie objawia się bardzo silnym bólem, dużym obrzękiem i zasinieniem okolicy pięty.
Złamania miednicy to złamania uszkadzające pierścień obręczy biodrowej, który tworzą w sumie dwie kości miedniczne (powstałe z połączenia kości biodrowej, kulszowej i łonowej) oraz kość krzyżowa.
Do złamań obojczyka dochodzi w czasie upadków na okolicę barku, klatki piersiowej. Są to upadki z wysokości, nawet niewielkiej, często w czasie aktywności sportowej.
Zazwyczaj patologiczne złamania powstają podczas wykonywania zwykłych czynności, z użyciem niewielkiej siły. Przyczyną jest osłabienie kości w przebiegającym procesie chorobowym.
Złamania przeciążeniowe mogą wystąpić praktycznie w każdej kości, ale najczęściej u dzieci dotyczą kości piszczelowej, strzałkowej i udowej.
Złamania rzepki powstają zwykle w wyniku bezpośredniego urazu, np. podczas upadku na twarde podłoże. Takie złamania zwykle występują dopiero u nastolatków, kiedy rzepka jest już mocno uwapniona oraz u dorosłych. Praktycznie nie zdarzają się u młodszych dzieci.
Złamana kość w tej okolicy może doprowadzić do podrażnienia lub przerwania nerwu promieniowego tam przebiegającego. Naciągnięcie lub uszkodzenie nerwu może upośledzić jego funkcję i utrudnić lub uniemożliwić podnoszenie nadgarstka i palców.
Do złamania wyrostka łokciowego dochodzi najczęściej w czasie upadku bezpośrednio na łokieć, rzadziej na wyprostowaną rękę. Głównymi objawami złamania wyrostka łokciowego zalicza się bolesność łokcia, jego obrzęk (często masywny), zasinienie i ograniczenie ruchomości.
Do złamań zmęczeniowych w obrębie stóp dochodzi przede wszystkim u osób przeciążonych treningiem – zarówno zawodowych sportowców, jak i amatorów. Źle dobrane jednostki treningowe i niewystarczający czas na regenerację powoduje występowanie takich złamań.
Złamanie to przerwanie ciągłości kości, następujące na skutek urazu, czyli siły działającej z zewnątrz. Złamania mogą dotyczyć wszystkich kości i mogą występować w różnych fragmentach kości.
Złamanie kompresyjne to szczególny typ złamania, do którego może dojść w obrębie kręgosłupa. Przy takim złamaniu trzon kręgu ulega zmiażdżeniu i obniża się jego wysokość. Krąg jest zgnieciony, zapadnięty.
Złamanie palca u stopy objawia się miejscowym bólem, obrzękiem, zasinieniem i ograniczeniem ruchomości. Mogą pojawić się trudności w chodzeniu, stawaniu na nodze. Szczególnie niepokojąca jest deformacja palca – jego odgięcie od prawidłowej osi, gdyż może to świadczyć o tym, że złamanie jest przemieszczone.
Złamanie szyjki kości udowej dotyczy okolicy leżącej w bezpośredniej bliskości stawu biodrowego. Do tego typu złamań dochodzi w następstwie upadku na okolicę biodra.
Oprócz uszkodzenia tkanki kostnej, stanowią także duży uraz dla otaczających tkanek miękkich. Decyzję co do tego, kiedy powinna odbyć się operacja po złamaniu trójkostkowym, ortopeda podejmuje na podstawie oceny skóry.
Złamanie trzonów kości przedramienia dotyczy środkowej części tych kości – między łokciem a nadgarstkiem. Złamana może być wyłącznie kość promieniowa lub łokciowa, ale w większości przypadków łamią się obie kości równocześnie.
Do złamania tej kości potrzebna jest bardzo duża siła. Dzieje się to zwykle w czasie wypadków samochodowych, motocyklowych, potrąceń przez samochód, upadków z wysokości.
Złamanie zmęczeniowe kości goleni to nieprzemieszczone złamanie, które nie jest wynikiem jednego konkretnego urazu, ale sumą mikrourazów na skutek powtarzanych przeciążeń tej okolicy. Takie złamanie tworzy się tygodniami, miesiącami przez stopniowe uszkadzanie kości przenoszącej nadmierne obciążenie.
Najczęściej złamania żeber stanowią konsekwencję bezpośredniego uderzenia w klatkę piersiową (urazu), rzadziej pojawiają się jako tzw. złamania zmęczeniowe, czyli w wyniku powtarzających się mikrourazów, np. u osób z przewlekłym kaszlem, sportowców lub pracowników fizycznych.
W większości przypadków u pacjentów, u których dochodzi do zwichnięcia rzepki, obserwuje się różnego typu anatomiczne anomalie, które sprzyjają przemieszczeniu rzepki poza bruzdę. Bruzda międzykłyciowa może być zbyt płytka, nieprawidłowo wykształcona.
Zwichnięcie stawu polega na przemieszczeniu końców kości względem siebie, poza fizjologiczne położenie. Do zwichnięcia dojdzie, kiedy siła urazu przekroczy wytrzymałość torebki stawowej i otaczających więzadeł.
Zwichnięcie barku, określane potocznie jako wybity bark, objawia się nagłym silnym bólem tej okolicy, znacznym ograniczeniem ruchomości barku oraz osłabieniem siły mięśniowej kończyny górnej. Ból i ograniczenie ruchomości powoduje, że pacjent jest w stanie utrzymywać rękę tylko w jednej, określonej pozycji, a każda próba jej zmiany powoduje nasilenie dolegliwości.
Zwichnięcie stawu skokowego, potocznie zwichnięcie kostki, to poważny uraz, w którym dochodzi do utraty kontaktu powierzchni stawowych w stawie skokowym. Zwichnięta kostka jest spuchnięta i bolesna, a stopa ustawia się w nienaturalnym położeniu. W przypadku zwichnięcia kostki wskazane jest nastawienie stawu, często po nastawieniu stawu konieczne jest dalsze leczenie operacyjne i rehabilitacja.
Zwyrodnienie barku powoduje jego ból i stopniowe ograniczenie ruchomości w stawie. Zwyrodnienie barku występuje rzadziej niż zwyrodnienie kolana czy biodra i rzadziej też wymaga leczenia – zachowawczego (w postaci leków przeciwzapalnych, przeciwbólowych i fizjoterapii) czy operacyjnego.
Zwyrodnienie stawu kolanowego to jedna z głównych przyczyn niepełnosprawności w społeczeństwach starzejących się. Degeneracja stawu kolanowego w przebiegu zwyrodnienia postępuje wraz z wiekiem i prowadzi do niepełnosprawności ruchowej. Zmiana stylu życia jest wskazana zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu zwyrodnienia stawu kolanowego. Postaci zaawansowane wymagać mogą leczenia operacyjnego
w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł
Pulmonolog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
