medycyna praktyczna dla pacjentów
Biodro strzelające to ogólne, zbiorcze określenie nieprawidłowości dotyczących okolicy stawu biodrowego, które wywołują u pacjenta uczucie strzelania/przeskakiwania/trzaskania przy ruchach. W istocie biodra strzelające możemy podzielić na trzy zasadnicze grupy w zależności, w którym dokładnie miejscu to uczucie przeskakiwania występuje i czym jest spowodowane.
Chondromalacja to ogólne pojęcie określające wszystkie uszkodzenia chrząstki, czyli tkanki pokrywającej końce kości w stawach. W zależności od stopnia zaawansowania może to być jedynie zmiana jej struktury lub niewielki ubytek jej powierzchownej warstwy; w bardziej zaawansowanych stadiach pojawiają się głębsze ubytki i nierówności chrząstki; w najgorszym wypadku dochodzi do zniszczenia całej grubości chrząstki i odsłonięcia kości.
Szacuje się, że choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego dotyczy ok. 7,5% populacji. Występuje częściej u kobiet niż mężczyzn. Jednak jej częstość wśród osób po 65. roku życia jest znacznie większa.
Jest jedną z głównych przyczyn niepełnosprawności w starzejącym się społeczeństwie, a jej częstość stale rośnie. Przyjmuje się, że w populacji europejskiej objawy choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego odczuwa ok. 15% kobiet i ok. 10% mężczyzn po 60. roku życia.
Ryzyko wystąpienia tego zespołu bólowego rośnie z wiekiem, aczkolwiek pierwszy epizod dolegliwości zwykle występuje już między 30. a 50. rokiem życia.
Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego w postaci różnie zaawansowanej dyskopatii stwierdza się w badaniach obrazowych u niemal 70% osób do 50. roku życia i ponad 90% osób po 50. roku życia. Nie jest to jednak równoznaczne z wystąpieniem objawów choroby. Objawy związane z dyskopatią w odcinku lędźwiowym obserwuje się u mniej niż 5% społeczeństwa.
Dyskopatia w odcinku szyjnym jest chorobą przewlekłą, która mimo leczenia nie ma możliwości zupełnie się wycofać. W sprzyjających okolicznościach możliwe jest całkowite wyciszenie jej objawów – po rehabilitacji i/lub operacji oraz przy spełnianiu zaleceń lekarzy i fizjoterapeutów w codziennym życiu.
Ganglion, inaczej torbiel galaretowata, to guzek otoczony torebką wypełniony gęstym płynem. Powstaje jako uwypuklenie torebki stawowej lub pochewki ścięgna – jest to przestrzeń bezpośrednio połączona ze stawem lub okolicą ścięgna, która nadmiernie wypełnia się płynem. Gangliony pojawiają się najczęściej w okolicy stawów rąk, nadgarstka, rzadziej stopy i stawu skokowego.
Przyczyn powstawania haluksów jest bardzo wiele. Występowaniu deformacji sprzyja skłonność genetyczna, noszenie obuwia na wysokim obcasie i/lub z wąskim noskiem, choroby reumatologiczne, przebyte urazy stopy, nadmierna masa ciała, mała aktywność fizyczna, zaburzenia hormonalne.
Kolano skoczka to potoczna nazwa obejmująca zmiany zwyrodnieniowe więzadła rzepki, a w szczególności tej jego części, która przyczepia się bezpośrednio do szczytu rzepki. Choroba polega na tym, że dochodzi do degeneracji włókien więzadła w przeciążonym miejscu wskutek nakładania się na siebie mikrouszkodzeń tej struktury.
Entezopatia to patologia, w której dochodzi do uszkodzenia struktury ścięgna lub więzadła w miejscu, w którym przyczepia się ono bezpośrednio do kości. Wskutek powtarzanych mikrourazów, przeciążeń, a także z powodu skłonności genetycznej, w obrębie przyczepu ścięgno lub więzadło „nadrywa się”, niszczy, przez co staje się osłabione i bolesne. Bardzo rzadko dochodzi do całkowitego uszkodzenia i oderwania się takiego przyczepu.
Do tego typu uszkodzenia dochodzi zwykle nagle w czasie gwałtownego napięcia łydki podczas ciężkiej pracy lub aktywności fizycznej – pacjenci odczuwają w napiętej łydce niespodziewane uderzenie, trzask, silne ukłucie.
Ostrogi piętowe powstają w wyniku nieprawidłowego, nadmiernego obciążenia okolicy przyczepu rozcięgna podeszwowego. Sprzyja temu nadmierna masa ciała, nadmierne przeciążenie stóp wysiłkiem – szczególnie na twardym podłożu i w źle dobranym obuwiu uciskającym tę okolicę.
Do takiego stanu może doprowadzić nadwaga i otyłość, nadmierna aktywność fizyczna lub zawodowa w przypadku pracy fizycznej, szczególnie gdy towarzyszą jej liczne urazy stóp, przebyte kontuzje lub źle dobrane obuwie.
Choroba Dupuytrena rozwija się stopniowo – na przestrzeni miesięcy, lat – na jednej lub obu dłoniach zaczynają być wyczuwalne i widoczne zgrubienia u podstawy palca serdecznego i małego – zdecydowanie rzadziej w okolicy palca środkowego, a najrzadziej w okolicy palca wskazującego i kciuka. Początkowo niewielkie zgrubienia rozrastają się, stają się coraz bardziej sztywne, mogą zacząć obejmować także palce i prowadzą do ich mimowolnego zginania.
W prawidłowo zbudowanym spojeniu łonowym obie kości łonowe są dość ściśle połączone. Rozejście spojenia łonowego to nieprawidłowe rozsunięcie się kości łonowych – wtedy odległość między nimi się powiększa. Do takiej sytuacji dochodzi z dwóch głównych przyczyn: po urazie uszkadzającym bezpośrednio miednicę oraz u kobiet w ciąży z powodu rozluźnienia więzadeł pod wpływem zmian hormonalnych.
Objawy skręcenia to ból po stronie bocznej stawu skokowego, czyli w okolicy kostki bocznej, obrzęk tej okolicy, możliwe jest także wystąpienie krwiaka, który ujawnia się w postaci zasinienia tkanki podskórnej.
Torbiel Bakera to owalna przestrzeń wypełniona płynem tworząca się poprzez uwypuklenie torebki stawowej kolana w jego tylnej części. Ma charakter zgrubienia/guza wypełniającego obszar pod kolanem.
Torbiel samotna kości to zwykle owalna, jedno- lub wielokomorowa przestrzeń w środku kości wypełniona płynem. Taka torbiel pojawia się w miejscu, w którym powinna występować normalna, beleczkowa struktura kostna.
Staw kolanowy jest największym stawem w ludzkim ciele, którego prawidłowe funkcjonowanie jest niezbędne do wykonywania codziennych, podstawowych czynności.
Do uszkodzeń łąkotek dochodzi w dwóch mechanizmach: ostrym – w wyniku urazu oraz przewlekłym – na podłożu rozwijających się przez długi czas zmian zwyrodnieniowych.
Więzadła krzyżowe to struktury w formie taśm zbudowane z tkanki łącznej przebiegające wewnątrz kolana, których funkcją jest utrzymywania jego stabilności. Łączą kość udową z kością piszczelową.
Więzadła poboczne uszkadzają się w czasie urazów, gdy dochodzi do tzw. nadmiernego skoślawienia lub zeszpotawienia kolana – co pacjenci odczuwają i opisują jako nadmierne „wygięcie” kolana do środka lub na zewnątrz. Do takiej sytuacji dochodzi najczęściej w czasie uprawiania sportów. Zdarzają się również po niefortunnych potknięciach na schodach, nierównym podłożu.
Całkowite uszkodzenie ścięgna Achillesa pacjenci opisują w bardzo charakterystyczny sposób – w czasie pracy lub sportu w łydce nogi, która pozostaje z tyłu w zakroku odczuwają nagły trzask, uczucie, jakby ktoś uderzył w łydkę. Pojawia się ból, noga staje się jakby „nieswoja” i pacjent nie jest w stanie na niej chodzić.
Określenie wrodzona stopa przywiedziona obejmuje taki rodzaj wady, w której oś przodostopia „zagina się” w kierunku przyśrodkowym. Jest to stosunkowo łagodna wada wrodzona stopy.
Obrażenia tkanek miękkich powstają na skutek urazu, czyli zadziałania siły zewnętrznej. Obrażenia takie mogą powstać po bezpośrednim zadziałaniu urazu lub pośrednio, przez przeniesienie siły urazu na tkanki miękkie.
Kaletki maziowe generalnie stanowią ochronę okolic narażonych na urazy i przeciążenia. Ich stany zapalne zwykle mają charakter zapalenia jałowego, to znaczy powstają na skutek urazów lub przeciążeń okolic, w których znajdują się kaletki. Do okolic predysponowanych należą łokcie, okolice krętarza większego oraz kolana.
Kaletka wyrostka łokciowego to ograniczona przestrzeń między tkankami wypełniona niewielką ilością płynu maziowego położona z tyłu łokcia, która ma za zadanie amortyzować tę okolicę w czasie ruchów łokcia – ułatwiać przesuwanie się tkanek względem siebie.
Do przeciążenia dochodzi nie tylko przy ciężkich wysiłkach fizycznych, treningach sportowych, ale także przy prostych lecz powtarzających się ruchach zginania i prostowania. Przykładem może być praca przy komputerze (np. wielogodzinne ruchy palców czy nadgarstka).
Do wystąpienia zespołu może predysponować budowa anatomiczna kończyn dolnych (np. kolana koślawe). Jednak największe znaczenie ma ogólne przygotowanie motoryczne i nawyki treningowe.
Do tego typu złamań dochodzi w rezultacie urazu – najczęściej w mechanizmie pośrednim. Najczęściej jest to wykręcenie stawu skokowego, źle postawiona stopa lub skręcenie kończyny przy zablokowanej stopie.
Kość łódeczkowata jest jedną z kości tworzących nadgarstek, która leży w pierwszym z dwóch szeregów kości nadgarstka po stronie kciuka (czyli po stronie promieniowej). Przyczyną złamania tej kości są najczęściej upadki z podparciem się nadgarstkiem.
Złamania miednicy to złamania uszkadzające pierścień obręczy biodrowej, który tworzą w sumie dwie kości miedniczne (powstałe z połączenia kości biodrowej, kulszowej i łonowej) oraz kość krzyżowa.
Do złamań obojczyka dochodzi w czasie upadków na okolicę barku, klatki piersiowej. Są to upadki z wysokości, nawet niewielkiej, często w czasie aktywności sportowej.
Zazwyczaj patologiczne złamania powstają podczas wykonywania zwykłych czynności, z użyciem niewielkiej siły. Przyczyną jest osłabienie kości w przebiegającym procesie chorobowym.
Złamania przeciążeniowe mogą wystąpić praktycznie w każdej kości, ale najczęściej u dzieci dotyczą kości piszczelowej, strzałkowej i udowej.
Złamania rzepki powstają zwykle w wyniku bezpośredniego urazu, np. podczas upadku na twarde podłoże. Takie złamania zwykle występują dopiero u nastolatków, kiedy rzepka jest już mocno uwapniona oraz u dorosłych. Praktycznie nie zdarzają się u młodszych dzieci.
Do złamań zmęczeniowych w obrębie stóp dochodzi przede wszystkim u osób przeciążonych treningiem – zarówno zawodowych sportowców, jak i amatorów. Źle dobrane jednostki treningowe i niewystarczający czas na regenerację powoduje występowanie takich złamań.
Złamanie to przerwanie ciągłości kości, następujące na skutek urazu, czyli siły działającej z zewnątrz. Złamania mogą dotyczyć wszystkich kości i mogą występować w różnych fragmentach kości.
Najczęstszą przyczyną tego typu złamań jest osteoporoza, która osłabia jakość tkanki kostnej. U osób dotkniętych tą chorobą nawet niewielki uraz, a czasami tylko gwałtowne skręcenie tułowia, może doprowadzić do złamania.
Złamanie palca u stopy objawia się miejscowym bólem, obrzękiem, zasinieniem i ograniczeniem ruchomości. Mogą pojawić się trudności w chodzeniu, stawaniu na nodze. Szczególnie niepokojąca jest deformacja palca – jego odgięcie od prawidłowej osi, gdyż może to świadczyć o tym, że złamanie jest przemieszczone.
Złamanie szyjki kości udowej dotyczy okolicy leżącej w bezpośredniej bliskości stawu biodrowego. Do tego typu złamań dochodzi w następstwie upadku na okolicę biodra.
Oprócz uszkodzenia tkanki kostnej, stanowią także duży uraz dla otaczających tkanek miękkich. Decyzję co do tego, kiedy powinna odbyć się operacja po złamaniu trójkostkowym, ortopeda podejmuje na podstawie oceny skóry.
Złamanie trzonów kości przedramienia dotyczy środkowej części tych kości – między łokciem a nadgarstkiem. Złamana może być wyłącznie kość promieniowa lub łokciowa, ale w większości przypadków łamią się obie kości równocześnie.
Do złamania tej kości potrzebna jest bardzo duża siła. Dzieje się to zwykle w czasie wypadków samochodowych, motocyklowych, potrąceń przez samochód, upadków z wysokości.
Złamanie zmęczeniowe kości goleni to nieprzemieszczone złamanie, które nie jest wynikiem jednego konkretnego urazu, ale sumą mikrourazów na skutek powtarzanych przeciążeń tej okolicy. Takie złamanie tworzy się tygodniami, miesiącami przez stopniowe uszkadzanie kości przenoszącej nadmierne obciążenie.
Najczęściej złamania żeber stanowią konsekwencję bezpośredniego uderzenia w klatkę piersiową (urazu), rzadziej pojawiają się jako tzw. złamania zmęczeniowe, czyli w wyniku powtarzających się mikrourazów, np. u osób z przewlekłym kaszlem, sportowców lub pracowników fizycznych.
Objawia się nagłym silnym bólem tej okolicy, znacznym ograniczeniem ruchomości barku oraz osłabieniem siły mięśniowej kończyny górnej. Ból i ograniczenie ruchomości powoduje, że pacjent jest w stanie utrzymywać rękę tylko w jednej, określonej pozycji, a każda próba jej zmiany powoduje nasilenie dolegliwości.
W większości przypadków u pacjentów, u których dochodzi do zwichnięcia rzepki, obserwuje się różnego typu anatomiczne anomalie, które sprzyjają przemieszczeniu rzepki poza bruzdę. Bruzda międzykłyciowa może być zbyt płytka, nieprawidłowo wykształcona.
Zwichnięcie stawu polega na przemieszczeniu końców kości względem siebie, poza fizjologiczne położenie. Do zwichnięcia dojdzie, kiedy siła urazu przekroczy wytrzymałość torebki stawowej i otaczających więzadeł.
Zwichnięcie stawu skokowego to bardzo poważny uraz, w którym dochodzi do całkowitej utraty kontaktu powierzchni stawowych kości goleni i kości skokowej. Kość skokowa wysuwa się z widełek, które tworzy dla niej kość piszczelowa i strzałkowa, dochodzi do istotnej deformacji okolicy kostek, co całkowicie zaburza anatomię i funkcję stawu skokowego.
w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 12 zł
Wyjątkowe sytuacje. Towarzyszenie osobie chorej na COVID-19
Wyjątkowe sytuacje. Kiedy chorujesz na COVID-19
