×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Skręcenie stawu skokowego (pot. skręcenie kostki)

prof. dr hab. med. Jerzy Sułko
Oddział Ortopedyczno-Urazowy Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie

Skręcenie stawu skokowego, nazywane potocznie skręceniem kostki, jest urazem polegającym na rozciągnięciu, a niekiedy częściowemu przerwaniu torebki stawowej. W przeciwieństwie do zwichnięcia kostki, w przypadku skręcenia kostki nie dochodzi do przemieszczenia powierzchni stawowych względem siebie.

Rodzaje urazów tkanek

Urazy można podzielić zasadniczo na urazy tkanek miękkich i urazy kości.

Według ciężkości uszkodzenia dzielimy je na skręcenia, zwichnięcia, złamania.

Do skręcenia dochodzi w momencie nieprawidłowego przeniesienia siły działającej na staw. Ta siła jest tak duża, że torebka stawowa i więzadła stawowe ulegają rozciągnięciu, czasami do ich częściowego przerwania, ale powierzchnie stawowe nie ulegają całkowitemu przemieszczeniu względem siebie.

Jeśli siła urazu jest jeszcze większa, to nastąpi całkowite uszkodzenie tkanek miękkich (torebki stawowej, więzadeł) i dochodzi do przemieszczenia powierzchni stawowych (końców kości) względem siebie, a wtedy mówimy o zwichnięciu.

Więcej na ten temat: Zwichnięcie stawu skokowego

Przy odpowiednio dużej sile zewnętrznej działającej na kość, może dojść do złamania, czyli przerwania ciągłości kości.

Skręcenie kostki – przyczyny i mechanizm urazu

Skręcenie oznacza zatem uraz tkanek miękkich obejmujący więzadła i torebkę stawową. Może dotyczyć każdego stawu, ale zwykle występuje w stawie skokowym. Skręcenie stawu skokowego (pot. skręcenie kostki) powstaje w wyniku nagłego zagięcia stopy do wewnątrz. Najczęściej następuje to podczas upadku ze schodów, ześlizgnięcia się stopy z krawężnika lub kiedy stopa wpadnie w zagłębienie w ziemi. Nagłe i silne skręcenie stopy do środka powoduje rozciągniecie więzadeł po stronie bocznej stawu skokowego, w okolicy kostki bocznej.

Skręcenie stawu skokowego obejmuje trzy stopnie:

  • skręcenie kostki stopnia pierwszego – polegające na od rozciągnięciu więzadeł czemu towarzyszy ból i obrzęk stawu
  • skręcenie kostki stopnia drugiego – polegające na częściowym rozerwaniu więzadeł i torebki stawowej
  • skręcenie kostki stopnia trzeciego – polegające na całkowitym rozerwaniu torebki stawowej i przerwaniu więzadeł czemu towarzyszą niestabilność stawu i bardzo nasilone dolegliwości.

Skręcenie kostki – objawy

Objawy skręcenia stawu skokowego (pot. skręcenia kostki) to ból po stronie bocznej stawu skokowego, czyli w okolicy kostki bocznej, obrzęk tej okolicy, możliwe jest także wystąpienie krwiaka, który ujawnia się w postaci zasinienia tkanki podskórnej. Przy całkowitym rozerwaniu więzadeł może dojść do niestabilności stawu skokowego, ale raczej takie rozpoznanie ustala się po ustąpieniu fazy ostrej, kiedy u pacjenta występują nawracające dolegliwości i problemy.

Skręcenie kostki – diagnostyka

W diagnostyce tego typu urazu wskazane jest wykonanie RTG, w celu wykluczenia potencjalnych złamań. Inne badania (np. rezonans magnetyczny – MR) są możliwe, ale wykonuje się je w celach dalszej i poszerzonej diagnostyki możliwych innych uszkodzeń, w tym uszkodzeń więzadłowych.

Skręcenie kostki - na czym polega leczenie i ile trwa?

Leczenie polega na unieruchomieniu gipsowym, leczeniu czynnościowym i operacjach naprawczych. Zastosowaniu opatrunku gipsowego zmniejsza na pewno dolegliwości bólowe, a także zapewnia „spokój” uszkodzonym tkankom, pozwalając na prawidłowe gojenie.

Leczenie czynnościowe polega na odciążeniu kończyny i zastosowaniu zasady RICE:

  • Rest – odpoczynek, czyli odciążenie kończyny bądź odciążenie poprzez zastosowanie kul łokciowych
  • Ice – lód, a zatem chłodzenie; stosowane w ostrej fazie przez pierwsze 2–3 dni
  • Compression – ucisk; poprzez zastosowanie opaski elastycznej, ortezy lub stabilizatora
  • Elevation – uniesienie kończyny zmniejszające obrzęk.

Zalecane są też leki niesteroidowe przeciwzapalne, działające również przeciwbólowo.

Leczenie zachowawcze skręcenia kostki (obejmujące m.in. unieruchomienie stawu i odciążanie kończyny) powinno trwać do ustąpienia bądź wyraźnego zmniejszenia się obrzęku oraz ustąpienia bólu. Zazwyczaj trwa to około 3 tygodni (tyle mniej więcej czasu potrzeba na gojenie tkanek miękkich), ale przy znacznie nasilonym uszkodzeniu tkanek z częściowym rozerwaniem torebki stawowej, takie leczenie powinno trwać nawet do 5–6 tygodni – ten czas zezwala na pełną odbudowę uszkodzeń.

Wśród innych form leczenia skręcenia kostki stosuje się także: ortezy na staw skokowy, odciążenie przynajmniej częściowe kończyny oraz fizyko- i fizjoterapię. Takie metody często stosuje się u sportowców, ale nie jestem przekonany, że przyspieszają gojenie tkanek miękkich – trudno przyspieszyć fizjologiczny proces gojenia.

Rzadko przy skręceniu kostki może dojść do uszkodzenia więzadła. Zwykle jest to więzadło strzałkowo-skokowe przednie (AFTL). W takich sytuacjach wydaje się, że pełne unieruchomienie gipsowe utrzymywane do 6 tygodni może spowodować wygojenie uszkodzenia więzadła. W przypadku braku pełnego wygojenia się uszkodzenia pacjent zgłasza bóle okolicy kostki bocznej podczas aktywności fizycznej, a nawet pewną odczuwalną niestabilność stawu skokowego. W takich sytuacjach, jeśli badanie USG i/lub MR potwierdza uszkodzenie więzadła, leczeniem z wyboru jest operacja. Dobre efekty przynosi rekonstrukcja więzadłowa sposobem Brostroma. Zazwyczaj leczenie rekonstrukcyjne przeprowadzane jest w trybie odroczonym.

23.08.2023
Zobacz także
  • Zwichnięcie
  • Urazy stawu kolanowego, uraz w obrębie kolana
Wybrane treści dla Ciebie
  • Złamanie trzonu kości udowej
  • Złamanie palca u stopy
  • Złamania zmęczeniowe stopy
  • Złamanie trzonów kości przedramienia
  • Złamania trzonu kości ramiennej
  • Złamania patologiczne
  • Złamania rzepki
  • Złamania kości czaszki
  • Ogólne zasady leczenia złamań kości
  • Złamanie zmęczeniowe goleni
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta