×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Torbiele samotne kości

lek. Karolina Stępień
Carolina Medical Center, Warszawa

Czym są torbiele samotne kości i jakie są ich przyczyny?

Torbiel samotna kości to zwykle owalna, jedno- lub wielokomorowa przestrzeń w środku kości wypełniona płynem. Taka torbiel pojawia się w miejscu, w którym powinna występować normalna, beleczkowa struktura kostna. Najczęściej lokalizuje się ją w kości ramiennej lub udowej u dzieci i młodzieży oraz w okolicy stawu biodrowego i w kości piętowej u osób dorosłych. Jest określana jako łagodna zmiana nowotworowa.

Przyczyny powstawania torbieli samotnych kości nie są znane. Wydaje się, że są zmianami wynikającymi z miejscowego zaburzenia rozwoju kości – czy to w życiu płodowym, czy u osób dorastających. Nie jest jasne, dlaczego do takiego zaburzenia dochodzi.

Jak często zdarzają się torbiele samotne kości?

Ze względu na to, że w dużej części przypadków torbiele samotne kości nie dają żadnych objawów, są niegroźne i nigdy nie zostają rozpoznane, trudno jest określić ich rzeczywistą częstość występowania. Wśród zdiagnozowanych pacjentów przeważa płeć męska.

Jakie są objawy torbieli samotnych kości?

W zdecydowanej większości przypadków torbiel kostna jest bezobjawowa. Najczęściej jest przypadkowym znaleziskiem – zostaje uwidoczniona przy okazji wykonywania badania obrazowego zaleconego z innego powodu.

W rzadkich przypadkach pierwszym objawem torbieli jest złamanie. Wówczas pojawia się ból, obrzęk, ograniczenie ruchomości i inne objawy złamania. Kość w miejscu występowania torbieli może być znacząco osłabiona, stąd złamanie może wystąpić po stosunkowo niewielkim urazie, który nie spowodowałby złamania w zdrowej kości.

Co zrobić w przypadku podejrzenia torbieli samotnej kości?

Najczęściej torbiele samotne kości są rozpoznawane przez ortopedów, którzy zlecają badania obrazowe z różnych powodów i wykrywają torbiele „przy okazji”. Podobnie, gdy dojdzie do złamania w obrębie torbieli, pierwszym lekarzem zaopatrującym pacjenta również będzie ortopeda. W obu tych przypadkach pacjent otrzyma dalsze wskazówki co do postępowania z wykrytą torbielą.

Jeśli podejrzenie torbieli samotnej kości ustali lekarz innej specjalności przy wykonywaniu badań obrazowych z innych, nieortopedycznych przyczyn, pacjent zostanie skierowany na konsultację do ortopedy.

Jak lekarz ustala rozpoznanie torbieli samotnej kości?

W większości przypadków rozpoznanie torbieli samotnej kości ustala się na podstawie badania RTG. Celem weryfikacji rozpoznania, różnicowania z innymi nowotworami czy określenia ryzyka złamania w obrębie torbieli, może być konieczne uzupełnienie diagnostyki o badanie tomografii komputerowej i/lub rezonansu magnetycznego.

Jakie są metody leczenia torbieli samotnej kości?

Przede wszystkim należy ustalić, czy dana torbiel wymaga leczenia. Jeśli nie ma wątpliwości co do charakteru zmiany (rozpoznanie torbieli jest pewne na podstawie badań obrazowych), torbiel nie jest duża, nie zagraża złamaniem ani deformacją kości – wówczas nie jest konieczna żadna interwencja. Ortopeda jedynie ustali harmonogram kontrolnych badań zmiany.

Leczenia wymagają torbiele, które się powiększają (szczególnie u osób dorastających), powodują deformację kości lub zagrażają złamaniem. Wówczas konieczne jest leczenie operacyjne, polegające na usunięciu zmiany (wyłyżeczkowaniu) i wypełnieniu ubytku materiałem kościozastępczym lub przeszczepami kości celem zagojenia torbieli. Czasami gdy ryzyko złamania jest bardzo duże, można zastosować prewencyjną stabilizację kości np. gwoździem śródszpikowym.

W przypadku wystąpienia złamania na podłożu torbieli, stosuje się leczenie odpowiednie do zaopatrywania złamań w danej okolicy. Należy uwzględnić ewentualną konieczność dodatkowego wypełnienia ubytku po torbieli.

W przypadkach wątpliwych, gdy badania obrazowe nie dają 100% pewności co do rozpoznania torbieli samotnej kości, może być konieczne pobranie jej fragmentu operacyjnie (biopsji) celem oceny histopatologicznej zmiany. Taka biopsja może być konieczna również, gdy obraz torbieli w kolejnych, kontrolnych badaniach będzie się zmieniał. Istnieje niewielkie ryzyko zezłośliwienia takiej zmiany.

Jakie jest rokowanie w przypadku wystąpienia torbieli kostnej?

Rokowanie w przypadkowo wykrytych, bezobjawowych zmianach jest bardzo dobre. W wielu przypadkach wymagają one wyłącznie obserwacji – w niektórych przypadkach dochodzi do samoistnego wygojenia torbieli. Nawet jeśli konieczne jest ich zaopatrzenie operacyjne ze względu na duże ryzyko złamania lub deformacji, wyniki leczenia są dość dobre. Mogą się zdarzać nawroty choroby.

Jeśli pierwszym objawem torbieli jest złamanie, rokowanie zależy od złożoności złamania i wielkości ubytku kostnego wygenerowanego przez torbiel. Zdecydowanie częściej niż w przypadku złamań bez towarzszącej torbieli zastosowanie będzie miało leczenie operacyjne.

Ryzyko transformacji torbieli w zmianę złośliwą jest bardzo małe, ale istnieje, stąd konieczność regularnych, kontrolnych badań.

Co zrobić, żeby uniknąć wystąpienia torbieli kostnej?

Prewencja tego typu zmian nie jest znana.

Lekarz, specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu. W swojej praktyce zajmuje się głównie traumatologią sportową, chirurgią artroskopową i chirurgią ręki.
Członkini polskich i europejskich towarzystw naukowych skupiających artroskopistów oraz chirurgów ręki. Regularnie uczestniczy w kongresach i szkoleniach, stale udoskonalając swoje umiejętności, ale również dzieli się swoją wiedzą jako wykładowca na konferencjach i instruktor na kursach dla lekarzy.
Realizowała stypendia naukowe m.in. w Luksemburgu i USA. Autorka publikacji naukowych i popularnonaukowych z dziedziny ortopedii.
W swojej praktyce preferuje małoinwazyjne metody leczenia operacyjnego, a w przypadku konieczności stosowania unieruchomienia – nowoczesne, lekkie opatrunki.
Pracuje w Carolina Medical Center w Warszawie.
09.03.2021
Zobacz także
  • Złamania kości łódeczkowatej
  • Uszkodzenia więzadeł pobocznych kolana
  • Złamanie trzonów kości przedramienia
  • Złamania patologiczne
  • Złamania przeciążeniowe
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta