Co to jest oparzenie krtani i jakie są przyczyny?
Oparzenie krtani zazwyczaj nie jest odosobnionym urazem. Towarzyszą mu najczęściej oparzenia gardła, przełyku i jamy ustnej.
Do głównych przyczyn urazu zaliczamy:
- zachłyśnięcie się płynem żrącym lub wrzątkiem,
- aspirację drażniących dymów czy gazów,
- oparzenia krtani wywołane radioterapią (odczyny popromienne).
W przypadku reakcji popromiennej obserwuje się jej dwa typy: wczesne i późne odczyny popromienne. Wczesne mogą pojawić się w 2.–3. tygodniu leczenia promieniami jonizującymi. Ustępują zazwyczaj 6–8 tygodni po zakończeniu leczenia. Późne natomiast mogą rozwijać się po wielu latach od radioterapii.
Jak się objawia oparzenie krtani?
Objawy oparzenia krtani zależą od czasu, który upłynął od urazu, rozległości oparzenia oraz od uszkodzenia narządów sąsiadujących. Pacjent może skarżyć się na: kaszel, duszność, chrypkę, ból przy przełykaniu, zaburzenia połykania, zaburzenia głosu, uczucie pieczenia, palenia.
Stopień nasilenia objawów może być różny. Odczyny popromienne w krtani charakteryzują się przede wszystkim wystąpieniem chrypki. W bardziej nasilonych reakcjach popromiennych mogą się pojawić: zaburzenia oddychania, silny ból w okolicy krtani, trudności z połykaniem.
Co robić w razie wystąpienia objawów oparzenia krtani?
Pacjent z podejrzeniem oparzenia krtani powinien niezwłocznie zostać przewieziony do szpitala.
Jak lekarz stawia diagnozę oparzenia krtani?
Zawsze w przypadku oparzenia krtani konieczna jest ocena przez lekarza. Oprócz krtani musi ona też obejmować ocenę gardła dolnego i przełyku. Do postawienia właściwej diagnozy konieczne jest przeprowadzenie wywiadu, laryngoskopia pośrednia, laryngoskopia bezpośrednia oraz fiberoskopia.
Jakie są sposoby leczenia oparzenia krtani?
Leczenie oparzenia krtani zwykle obejmuje farmakoterapię. Chory przyjmowany jest do szpitala i poddawany obserwacji. W zależności od stopnia urazu stosuje się glikokortykosteroidy dożylnie, antybiotyki, leki przeciwbólowe. W szczególnych przypadkach konieczne może okazać się wykonanie tracheotomii, ale nie jest to postępowanie rutynowe. Rurka intubacyjna może spowodować poszerzenie zakresu urazu. Reakcje popromienne o nieznacznym stopniu nasilenia wymagają odpowiedniego nawodnienia, zastosowania diety półpłynnej, leków przeciwbólowych i przeciwobrzękowych, antybiotyków (jeśli występuje infekcja bakteryjna). W przypadku ciężkich odczynów popromiennych zazwyczaj konieczne jest przerwanie napromieniania. Leczenie polega na podawaniu glikokortykosteroidów, antybiotyków, leków przeciwgrzybiczych. Niekiedy konieczne jest żywienie pozajelitowe i wykonanie tracheotomii.