Mononukleoza zakaźna jest ostrą chorobą, którą wywołuje wirus Epsteina i Barr (EBV). Zwykle choroba zaczyna się wysoką gorączką i anginą lub gorączką i powiększeniem węzłów chłonnych szyi.
Obraz kliniczny mononukleozy zakaźnej może przypominać anginę bakteryjną. Węzły chłonne są niebolesne przy dotykaniu. Gorączka może się utrzymywać 10–14 dni i tylko nieznacznie obniża się po lekach przeciwgorączkowych. Po 3–4 dniach gorączki mogą się powiększać wątroba i śledziona. Dość częstym objawem mononukleozy zakaźnej jest nieżyt nosa. Przewody nosowe są wypełnione gęstą, śluzową wydzieliną, która upośledza jego drożność. U małych dzieci często występuje obrzęk powiek górnych.
Jak się można zarazić?
Źródłem zakażenia są chorzy, osoby w okresie rekonwalescencji po mononukleozie zakaźnej, osoby przechodzące zakażenie bezobjawowe lub nosiciele wirusów w nosogardle. Do zakażenia wirusem EBV dochodzi w wyniku bezpośredniego kontaktu z osobą chorą, rzadko drogą kropelkową. Materiałem zakaźnym jest ślina zawierająca wirusy EBV, wrotami zakażenia jama nosowo-gardłowa. Okres wylęgania mononukleozy zakaźnej jest dość długi i wynosi 30–50 dni. Zakaźność może się utrzymywać przez wiele miesięcy.
Jak lekarz stawia diagnozę?
Ponieważ objawy choroby pojawiają się kolejno w ciągu kilku dni, rozpoznanie nie jest proste. W celu postawienia prawidłowej diagnozy często konieczne jest przeprowadzenie badań laboratoryjnych (morfologia krwi, aktywność aminotransferaz). Czasami rozpoznanie jest trudne, diagnostykę należy prowadzić w szpitalu, zwłaszcza że powiększenie węzłów chłonnych, wątroby i śledziony występuje w wielu innych zespołach chorobowych.
Jak się leczy mononukleozę zakaźną i czy są powikłania?
Leczenie jest głównie objawowe, łagodzące przebieg choroby. Podaje się leki przeciwgorączkowe, czasami są wskazania do podania antybiotyku, gdy wystąpią powikłania bakteryjne, głównie bakteryjne zapalenie gardła. W ciężkich przypadkach utrudnienia oddychania i wystąpienia innych powikłań leczenie prowadzi się w szpitalu. Przebycie zarówno mononukleozy zakaźnej, jak i zakażenia bezobjawowego powoduje uzyskanie odporności na całe życie.
Powikłania mononukleozy zakaźnej występują rzadko. Najczęściej jest to utrudnienie oddychania, nawet bezdechy, spowodowane znacznym powiększeniem migdałków, niedrożnością przewodów nosowych i powiększeniem węzłów chłonnych. Znaczne powiększenie śledziony grozi jej pęknięciem w przypadku urazu (powikłanie bardzo rzadkie).
W ostrym okresie mononukleozy pacjent jest zmęczony, senny apatyczny. W późniejszym okresie, zwłaszcza w przypadku powiększenia śledziony, konieczny jest oszczędzający tryb życia. Nie ma szczepionki zapobiegającej zakażeniu wirusem EBV. Przestrzeganie podstawowych zasad higieny jest najlepszym sposobem profilaktyki mononukleozy zakaźnej.
Mononukleoza zakaźna w pytaniach i odpowiedziach
Powiększenie ślinianki przyusznej »Zmiany w obrębie lewych węzłów chłonnych po szczepieniu BCG »