Panuje powszechne przekonanie, że to, co pije i je mama, przechodzi w niezmienionej formie do pokarmu i ma ogromny wpływ na to, co dzieje się z dzieckiem. Mamy często błędnie interpretują zachowania dziecka, zrzucając „winę” na produkty, które spożywają. W związku z tym wiele mam karmiących piersią stosuje rozmaite diety eliminacyjne na „wszelki wypadek”, prewencyjnie – żeby uchronić dziecko przed alergią, kolką lub innymi chorobami.
Fot. pixabay.com
Czy można zapobiec alergii dziecka eliminując coś z diety kobiety karmiącej?
Badania nie potwierdzają, by skład pokarmu podlegał tak znacznym różnicom w związku z dietą matki. Większość składników pokarmu jest stała, zależy od rezerw ciążowych i przemian biochemicznych niezależnych od bieżącej diety (laktoza, całkowita zawartość tłuszczów, cholesterol, białko, witamina C, witamina B1, witamina B2, kwas foliowy, biotyna, witamina A, witamina D, witamina E, wapń, fosfor, magnez i żelazo).
Niewielkie różnice związane z odżywianiem matki dotyczą niektórych witamin z grupy B, witaminy C, witaminy K oraz rodzaju kwasów tłuszczowych (nie ich ogólnej ilości!). O zmienności mleka kobiecego więcej można przeczytać w Kiedy powstaje pokarm i jak się zmienia.
Nie udowodniono też, by jakakolwiek dieta matki chroniła dziecko przed alergią. Najczęściej eliminowane przez mamy produkty to mleko i przetwory mleczne, jaja, ryby, cytrusy, orzechy i czekolada. W większości przypadków decyzja o zastosowaniu diety eliminacyjnej zapada jednak zbyt pochopnie, obecnie nie zaleca się bowiem żadnych ograniczeń w odżywianiu w czasie laktacji jako metody zapobiegania alergii u dziecka.
Dieta bezmleczna a karmienie piersią
Alergia na białko mleka krowiego dotyczy niewielkiego odsetka dzieci (0,5–4%), a zastąpienie mleka i jego przetworów innymi produktami tak, by dostarczyć z nimi dzienną dawkę wapnia, którą powinna przyjąć mama karmiąca, jednocześnie dostarczając jej około 2800 kcal, jest praktycznie niemożliwe.
W większości poradników, czasopism i portali internetowych przeznaczonych dla kobiet w ciąży i matek karmiących proponuje się eliminowanie produktów powodujących alergię, ale żadne z tych źródeł nie podaje, czym należy je zastąpić. Zgodnie z tymi zaleceniami matki rezygnują z nabiału, najczęściej niczym go nie zastępując, i doprowadza w ten sposób swoje organizmy do skrajnych niedoborów żywieniowych oraz wyczerpania fizycznego.
Eliminując produkty mleczne, pozbawiasz swój organizm białka o największej wartości biologicznej, ważnego źródła witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz wapnia. Jeśli rzeczywiście zajdzie taka potrzeba (udowodniona alergia na białka mleka krowiego u dziecka), musisz przyjmować preparaty wapnia oraz dostarczać organizmowi białko i witaminy z innych produktów spożywanych w odpowiednich ilościach.
Dieta bezglutenowa a karmienie piersią
Innym rodzajem diety eliminacyjnej jest dieta bezglutenowa. W tym przypadku mama całkowicie zrezygnuje ze spożywania produktów zawierających pszenicę, żyto, jęczmień i owies, a więc m.in. z pieczywa, makaronów, niektórych kasz i płatków. Są to produkty zawierające węglowodany złożone, które powinny być głównym źródłem energii dostarczanej z pożywieniem.
Jeśli z przyczyn zdrowotnych (celikia u mamy) musisz stosować dietę bezglutenową, możesz te produkty zastąpić ryżem, kukurydzą, ziemniakami i nasionami roślin strączkowych, ale konieczna będzie suplementacja magnezem oraz witaminami z grupy B. W wyniku eliminacji gruboziarnistego pieczywa, kasz i płatków owsianych zmniejsza się podaż błonnika z dietą.
Kiedy podczas karmienia piersią konieczna jest dieta eliminacyjna?
Naukowcy wciąż się spierają, czy to możliwe, by alergeny z diety matki przechodziły do pokarmu. Jeśli tak, to w znikomych ilościach. Jednak obserwacje kliniczne pokazują, że w przypadku potwierdzonej alergii pokarmowej u dziecka stosowanie diety eliminacyjnej u matki daje efekt w postaci zmniejszenia pewnych objawów. Dieta taka polega na stałym lub czasowym wykluczeniu z jadłospisu produktu lub grupy produktów, co do których mamy pewność, że wywołują reakcję alergiczną. Ważne, by pamiętać, że produkt taki podlega wykluczeniu zwłaszcza wtedy, gdy dziecko samo zaczyna spożywać stałe produkty, bo wtedy ekspozycja jest zdecydowanie większa.
W celach diagnostycznych dietę eliminacyjną stosuje się, gdy produkt o właściwościach uczulających nie jest jeszcze znany. Lekarz zaleca rezygnację na 2–4 tygodni ze spożywania kliku produktów i obserwowanie, czy u dziecka ustąpią objawy mogące świadczyć o alergii.
Usunięcie z diety produktu albo grupy produktów powodujących alergię lub nietolerancję doprowadzi do ustąpienia objawów alergicznych, ale jednocześnie pozbawi Twój organizm ważnych składników potrzebnych do jego funkcjonowania. Jeśli u dziecka wystąpi alergia na białko mleka krowiego, jaja lub gluten, zastąpienie produktów zawierających te składniki innymi o podobnym składzie jest bardzo trudne, dlatego gdy zaistnieje konieczność leczenia alergii lub nietolerancji pokarmowej u dziecka, Ty i Twoje dziecko powinniście pozostawać pod opieką do rozsądnego, doświadczonego alergologa, który wspólnie z dietetykiem podejmie właściwe działania.
