×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Odciąganie pokarmu

dr hab. med. Krystyna Mikiel-Kostyra
Zakład Ochrony i Promocji Zdrowia Dzieci i Młodzieży, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie

Prawidłowo przebiegające karmienie piersią jest procesem, który sam się reguluje i nie wymaga dodatkowych szczególnych działań.


Fot. iStock.com

Odciąganie pokarmu - kiedy odciągać pokarm matki?

Pokarm należy odciągać tylko w wyjątkowych sytuacjach, a nie po każdym karmieniu. Najczęściej jest to konieczne, gdy:

  • Twoje dziecko nie przebywa bezpośrednio z Tobą (np. jest w szpitalu)
  • wystąpił zastój mlekaobrzęk piersi
  • Twoje dziecko nieskutecznie ssie
  • laktacja jest osłabiona (masz zbyt mało pokarmu).

Każda z tych okoliczności – ze względu na odmienny charakter – wymaga nieco innej organizacji odciągania pokarmu (zobacz: Odciąganie pokarmu [film]).

Pokarm można odciągać:

  • ręcznie
  • za pomocą odciągacza mechanicznego – ręcznego lub elektrycznego.

Nie odciągaj pokarmu z piersi po każdym karmieniu dziecka.

Odciągaj pokarm z piersi tylko w przypadku wyraźnych wskazań. Jest to rzadko konieczne.

Odciąganie pokarmu - podstawowe zasady

Karmiąc piersią, możesz się spotkać z koniecznością odciągnięcia pokarmu w zupełnie nieprzewidzianych okolicznościach. Powinnaś więc znać podstawowe zasady postępowania.

  • Przed rozpoczęciem odciągania ręcznego lub za pomocą odciągacza dokładnie umyj ręce wodą z mydłem (pamiętaj o przestrzeniach między palcami!).
  • Osobisty sprzęt do odciągania pokarmu należy po każdym użyciu dokładnie umyć środkiem do mycia naczyń i spłukać pod bieżącą wodą.
  • Uważaj, aby nie kichać i nie kaszleć na przedmioty, z którymi ma kontakt odciągnięty pokarm.
  • Piersi wystarczy myć dokładnie raz na dobę podczas kąpieli całego ciała. Nie musisz ich myć przed każdym odciąganiem.
  • Przystawiając odciągacz do piersi, zwróć uwagę, aby nie dotykać ręką jego wewnętrznych powierzchni przylegających do piersi.

Polecamy film: Odciąganie pokarmu

Odciąganie pokarmu ręką

Przystępując do odciągania ręcznego, dobrze jest dotykiem (lekkim ugniataniem) pobudzić brodawki sutkowe i wywołać samoistny wypływ pokarmu z piersi. Ręcznie możesz wyprowadzić pokarm tylko z przewodów mlecznych ułożonych pod otoczką brodawki sutkowej (tzn. ciemną skórą wokół brodawki), a nie z głębszych warstw gruczołu. W tym celu należy:

  • objąć pierś od spodu, tak aby kciuk znajdował się w okolicy górnego brzegu otoczki, a palec wskazujący - jej dolnego brzegu,
  • kciukiem i palcem wskazującym postaraj się najpierw dobrze wyczuć przewody z mlekiem, a następnie przez delikatne zbliżanie kciuka i palca wskazującego do siebie i do przodu próbuj wymasować pokarm z przewodów w kierunku brodawki sutkowej,
  • nie odrywaj palców od skóry, tylko przesuwaj je wraz ze skórą w kierunku brodawki sutkowej,
  • zmieniaj położenie palców wokół otoczki brodawki sutkowej zgodnie z ruchem wskazówek zegara, aby odszukać i opróżnić wszystkie przewody mleczne.

Nie należy zbyt intensywnie ugniatać piersi i wyciskać mleka. Pierś jest zbudowana z cienkich i delikatnych struktur, które mogą popękać i ulec zniszczeniu. Mleko wylewające się wewnątrz gruczołu może sprzyjać powstawaniu zmian zapalnych piersi.

Odciąganie ręczne jest przydatne, jeśli wystąpi nagła, niespodziewana potrzeba odciągnięcia pokarmu, albo robi się to rzadko w celu odciągnięcia niewielkiej ilości pokarmu (np. siary w pierwszych dobach karmienia). Jeżeli wiadomo, że odciąganie będzie trwało ponad tydzień lub laktacja jest osłabiona, najlepszym rozwiązaniem będzie stosowanie odciągacza elektrycznego.

Odciąganie pokarmu odciągaczem (laktatorem)

Omówione powyżej zasady dotyczą także stosowania odciągaczy mechanicznych - ręcznych lub elektrycznych. Urządzenie - jeśli jest potrzebne - można pożyczyć z wypożyczalni (koszt ok. 4 zł/dobę; części jednorazowe trzeba zakupić), które funkcjonują często na szpitalnych oddziałach położniczych lub noworodkowych, lub kupić w sklepie.

Przystawiony do piersi laktator powinien swoją tarczką dokładnie obejmować jak największą powierzchnię, a tym samym liczbę przewodów mlecznych. Skupiają się one tuż za brodawką sutkową i w obrębie 2-3 cm od niej. Tarczkę odciągacza należy przystawiać centrycznie z brodawką sutkową w samym środku, ewentualnie obejmując pierś nieco głębiej od dołu.

Najwięcej pokarmu można otrzymać, stosując latator umożliwiający jednoczesne odprowadzanie pokarmu z obydwu piersi.

Jak przygotować odciągnięty pokarm do przechowywania?

  • Pokarm należy przechowywać w wygotowanych pojemnikach lub w specjalnie do tego przeznaczonych jednorazowych plastikowych torebkach (zobacz: Przygotowanie pokarmu do przechowywania [film]).
  • Mleko z każdej sesji odciągania przechowuj w oddzielnych pojemnikach. Nie mieszaj mleka odciągniętego w różnym czasie!
  • Pojemnik z mlekiem opisz datą i godziną zakończenia odciągania (dodatkowo także imieniem i nazwiskiem Twojego dziecka, jeśli korzystasz z lodówki lub z zamrażarki w publicznym miejscu, np. szpitalu).
  • Przechowuj małe porcje (do jednorazowego wykorzystania) według zasad podanych w tabeli.

Ile można przechowywać odciągniete mleko?

Czas przechowywania odciągniętego pokarmu kobiecego w zależności od warunków (kilknij, aby powiększyć)

Ile można przechowywać mleko matki po rozmrożeniu?

  • Po rozmrożeniu pokarm należy przechowywać:
    • w temperaturze pokojowej (dla dzieci donoszonych maks. przez 4 godz., a dla wcześniaków – przez 2 godz.)
    • w lodówce (dla obydwu grup do 24 godz.)
      Pokarmu nie wolno zamrażać ponownie. Mleko niewykorzystane w zalecanym czasie po rozmrożeniu musisz wylać.
  • Zamrożony pokarm rozmróź w letniej wodzie, a następnie podgrzej do temperatury około 30°C. Nie podgrzewaj go w kuchence mikrofalowej – zniszczysz zawarte w nim ważne białka.
  • Mleka kobiecego nie należy gotować, ponieważ traci właściwości odżywcze i aktywność biologiczną.



Artykuł pochodzi z przewodnika dla rodziców Pierwsze 2 lata życia dziecka wydanego przez Medycynę Praktyczną, Kraków 2012

11.10.2012
Zobacz także
Wybrane treści dla Ciebie
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta