Krztusiec – zaraźliwość i postępowanie po zakażeniu

Pytanie nadesłane do redakcji

Dzień dobry. Czy dziecku, u którego zdiagnozowano krztusiec na podstawie badań laboratoryjnych, a nie ma typowych objawów krztuśca, powinno się podać antybiotyk? Ponadto jestem w 22.tygodniu ciąży i miałam kontakt z dzieckiem, u którego zdiagnozowano krztusiec, czy powinnam zrobić badania i jakie?

Odpowiedział

dr n. med. Ernest Kuchar
Klinika Pediatrii i Chorób Zakaźnych
Akademia Medyczna we Wrocławiu

Przebieg krztuśca u osób szczepionych w dzieciństwie jest znacznie złagodzony w porównaniu z klasycznym, ciężkim obrazem u niemowląt. W praktyce może być trudny do odróżnienia od innych infekcji dróg oddechowych. Krztusiec może przebiegać jako „przeziębienie”, przewlekły kaszel bez innych objawów, przewlekłe zapalenie górnych dróg oddechowych z towarzyszącym łagodnym kaszlem lub zapalenie oskrzeli z uporczywym i męczącym kaszlem. Rozumiem, że tak było w opisanym przez Panią przypadku. Podanie antybiotyku ma znaczenie przede wszystkim dla zdrowia innych, gdyż krztusiec jest bardzo zaraźliwy. Po 5 dniach właściwej antybiotykoterapii (makrolid lub biseptol) chory na krztusiec przestaje być zaraźliwy dla otoczenia.

Co do Pani kontaktu z chorym dzieckiem, to rzeczywiście krztusiec jest bardzo zaraźliwy. Nie znaczy to jednak, że każda osoba z kontaktu zaraża się i choruje. Przeciwnie, nie wszyscy ulegają zarażeniu, a jedynie osoby podatne na zakażenie, czyli takie, które nie mają nabytej odporności. Jeżeli była Pani szczepiona przeciwko krztuścowi w dzieciństwie, to pomimo, że odporność poszczepienna wygasa z czasem, w razie zakażenia spodziewamy się u Pani łagodnego przebiegu krztuśca, który nie powinien wpłynąć niekorzystnie na Pani ciążę. Największe zagrożenie wiąże się z zakażeniem noworodków i małych niemowląt. Dla nich krztusiec jest śmiertelnie groźną chorobą, ponieważ nie zostały jeszcze zaszczepione i mają nie w pełni dojrzały układ immunologiczny.

Co robić?
Po pierwsze w razie rozwoju u Pani zakażenia układu oddechowego, należy wziąć pod uwagę krztusiec. Wystarczy, że poinformuje Pani swojego lekarza o narażeniu na krztusiec, co pozwoli zlecić odpowiednie badania i leczenie.

Po drugie, zaraz po urodzeniu dziecka powinna Pani zaszczepić się (jeżeli nie zrobiła Pani tego przed ciążą) przeciwko krztuścowi szczepionką przeznaczoną dla osób dorosłych (tzn. typu dTap). Zaszczepieni powinni zostać także wszyscy domownicy i osoby, które będą miały kontakt z noworodkiem. Nazywamy to postępowanie „strategią kokonu” – staramy się uniemożliwić zakażenie osób wrażliwych przez zapewnienie styczności z samymi osobami uodpornionymi, które nie stanowią źródła zakażenia.