×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Nadreaktywność oskrzeli

dr n. med. Grażyna Durska
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia Alergologiczna "Podgórna" w Szczecinie

Pytanie nadesłane do redakcji

Czy astma u 2–3-letnich dzieci może być wywołana silnymi zapachami, takimi jak płyny do płukania tkanin, odświeżaczami powietrza stosowanymi przez 1,5 roku?

Odpowiedź

Astma jest przewlekłą chorobą dróg oddechowych. Jest to najczęstsza przewlekła choroba układu oddechowego u dzieci. Jej charakterystyczne objawy to: świszczący oddech, duszność, uczucie ściskania w klatce piersiowej oraz kaszel. Objawy te mogą mieć różne nasilenie, występują ze zmienną częstością. U jej podłoża leży proces zapalny wywołany przez komórki strukturalne i napływowe oraz ich mediatory (substancje wydzielane przez komórki).

Obecnie wiemy, że w powstawaniu nacieku zapalnego w oskrzelach biorą udział komórki: śródbłonka, nabłonka, mięśni gładkich (komórki strukturalne) a także mastocyty, eozynofile, komórki dendrytyczne, limfocyty, neutrofile monocyty, płytki krwi, neutrofile (w większości komórki te pochodzą z krwi). Kolokwialnie całą tę mieszankę komórkową i wytwarzane przez nią substancje nazywa się „zupą mediatorową”.

Zapalenie doprowadza do uszkodzenia nabłonka oskrzelowego i „odsłonięcia” różnych receptorów (struktur odpowiedzialnych za odpowiedź na bodźce fizykalne, chemiczne itp.). Oskrzela stają się nadreaktywne, tzn. w nieprawidłowy (nadmierny) sposób reagują na bodźce, które u osób zdrowych takich reakcji nie wyzwalają. Dochodzi do skurczu oskrzeli i związanych z nim objawów klinicznych, takich jak: napadowy suchy kaszel, świszczący utrudniony oddech, uczucie ucisku w klatce piersiowej.

Czynnikami prowadzącymi do wystąpienia skurczu (obturacji) oskrzeli są:

  • zakażenia układu oddechowego, w tym zapalenie błony śluzowej nosa, zapalenie zatok
  • alergeny, w tym także alergeny pokarmowe
  • wysiłek (jakkolwiek wysiłek fizyczny w astmie nie jest przeciwwskazany),
  • silne emocje (śmiech, płacz, zdenerwowanie), napady paniki, silny stres
  • dym, w tym również dym tytoniowy (drażniąco działa zarówno palenie czynne, jak i bierne),
  • czynniki atmosferyczne, takie jak: mgła, wiatr, niskie temperatury otoczenia
  • niektóre leki – rzadko u dzieci zaostrzenie może wywołać kwas acetylosalicylowy (popularna „aspiryna”, „polopiryna”, leki przeciwbólowe z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, do których należy np. ibuprofen)
  • różne substancje drażniące o intensywnych zapachach, np. perfumy, odświeżacze powietrza, proszki do prania, płyny do płukania tkanin czy inne środki chemiczne używane do utrzymania pomieszczeń w czystości.

Wracając do pytania, reakcja na środki do płukania tkanin i odświeżacze powietrza jest skutkiem astmy, a nie jej przyczyną.

Jeżeli występują objawy kliniczne, należałoby zintensyfikować leczenie astmy oraz zrezygnować z używania wymienionych środków.

Piśmiennictwo:

  1. Chmielewska-Szewczyk D.: Astma wczesnodziecięca postępowanie w zaostrzeniach i okresach remisji. Alergia. 2010; 3/45: 1921.
  2. Emeryk A., Bręborowicz A., Lis G.: Astma i choroby obturacyjne oskrzeli u dzieci. Elsevier Urban& Partner, 2010.
  3. Fal A. M.: Alergia, choroby alergiczne, astma. Tom I. Kraków, Medycyna Praktyczna 2010.
  4. Kupryś-Lipińska I., Kuna P.: Astma wczesnodziecięca rozpoznawanie, leczenie i prewencja wg wytycznych Gina. Omówienie rewizji wytycznych z 2009 roku. Terapia. Alergologia. 2010; 4, z. 1 (237): 3745.
26.03.2024
Zobacz także
  • Jak zapobiegać zaostrzeniom astmy oskrzelowej?
  • Marsz alergiczny
  • Czy można "wyrosnąć" z alergii wziewnej i pokarmowej?
  • Proces zapalny w oskrzelach
  • Astma: co to znaczy?
Wybrane treści dla Ciebie
  • Astma
  • Astma aspirynowa
  • Astma ciężka (oporna na leczenie)
  • Badania radiologiczne
  • POChP a astma - podobieństwa i różnice
  • Kaszel astmatyczny – jak poznać, że przyczyną kaszlu jest astma?
  • Spirometria u chorych na astmę
  • Astma u dzieci - mechanizmy i przyczyny
  • Inne badania wykonywane u chorych na astmę
Inne pytania
  • Obfite miesiączki u nastolatki
  • Testy alergologiczne z krwi u 3-latka
  • Jak znaleźć przyczynę kaszlu krtaniowego u dziecka?
  • Usuwanie woskowiny u dziecka
  • Pleśniawki jamy ustnej u niemowląt
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta