Pytanie nadesłane do redakcji
Witam, mój 9-miesięczny syn już po raz 4 ma zakażenie układu moczowego bakterią E. coli. Pierwszy raz ZUM wykryliśmy, gdy miał 5 tygodni, często płakał, po oddaniu moczu uspokajał się, nerwowo się karmił i tak doszło do zakażenia układu moczowego. Synek wówczas dostawał w zastrzykach domięśniowo Biofuroksym. Kontrolnie robiliśmy badania moczu i po 2 miesiącach ponownie wykryto bakterię E. coli. Synek miał 3,5 miesiąca, dostał Keflex i po antybiotykoterapii dostawał Furaginum. Trzeci raz ZUM wystąpiło po 2 miesiącach przepisano wówczas Amoksiklav i po antybiotyku znowu przyjmował Furaginę. Lekarz zlecił badanie USG pod kątem refluksu moczu do nerek, badanie nie wykazało refluksu, nerki nie są powiększone, rosną zgodnie z wiekiem (mieliśmy porównanie z poprzednimi badaniami USG). Lekarz zapobiegawczo polecił podawać dziecku kropelki probiotyczne (BioGaia) 5 kropel dziennie. Dziecko ma 9 miesięcy i bakteria E. coli znowu wróciła, już 4 raz będzie leczony. Mocz zawsze pobieramy ze ściągniętym napletkiem, przemytym Rivanolem i stosujemy Octenisept w celu zachowania sterylności przy pobraniu moczu. Lekarz poprzednio nie zlecił badań na oddziale z podaniem środków kontrastowych, ponieważ dziecko miało robione inne ingerencyjne badania pod kątem neurologicznym (TK i RMI głowy).
Dziecko jest po wylewie okołoporodowym, ma hemiparezę (połowiczy niedowład), jest opóźnione motorycznie i stąd takie badania. Synek wiele przeszedł, leżał już parę razy w szpitalu i chcę go uchronić od dodatkowych badań bardzo ingerencyjnych. To i dwa poprzednie ZUM bakterią E. coli przechodził bezobajowo, synek bardzo ładnie przybiera na wadze, nie jest nerwowy, ma apetyt, ładnie się karmi, nie ma gorączek. Co dalej robić? Jak na przyszłość uchronić dziecko przed kolejnymi nawrotami? Synek jest za mały na podawanie soku z żurawiny czy witaminy C, dużo pije. Czy są jakieś badania bez większej ingerencji, które mogę mu wykonać i stwierdzą dlaczego te nawroty występują? O czym one mogą świadczyć?
Odpowiedziała
dr med. Iwona Ogarek
specjalista nefrolog, specjalista pediatra
Oddział Nefrologii
Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie
W przypadku dodatniego posiewu moczu (jeden rodzaj bakterii w mianie 105 lub wyższym) i równocześnie prawidłowym wyniku badania ogólnego moczu, bez współistniejących objawów klinicznych mamy do czynienia nie z zakażeniem dróg moczowych, lecz z tzw. bakteriurią bezobjawową, której w świetle obecnie obowiązujących poglądów nie należy leczyć lekami przeciwbakteryjnymi, ponieważ takie postępowanie prowadzi wyłącznie do izolowania coraz bardziej opornych na antybiotyki szczepów bakterii lub grzybów. Nie zwalnia nas jednak z dalszego postępowania diagnostycznego.
Tym bardziej dotyczy to współistnienia bakteriurii oraz nieprawidłowego wyniku badania ogólnego moczu (leukocyty, czyli krwinki białe powyżej 10 w polu widzenia).
USG jamy brzusznej jest badaniem pierwszoplanowym, ale nieswoistym do wykrywania wad dróg moczowych, takich jak odpływy pęcherzowo-moczowodowe, zwłaszcza niższych stopni, będące jedną z częstszych przyczyn nawracających zakażeń układu moczowego. Obciążenie neurologiczne może budzić podejrzenie występowania tzw. pęcherza neurogennego (czyli zaburzeń unerwienia pęcherza moczowego) będącego częstą przyczyną zalegania moczu w pęcherzu, co również stanowi czynnik sprzyjający zakażeniom.
Jeżeli zatem u Państwa synka występowały nawroty zakażeń, to wskazana jest dalsza diagnostyka dróg moczowych w postaci cystografii mikcyjnej i scyntygrafii nerek. Dalsze postępowanie zależy od wyników tych badań. W przypadku wady w drogach moczowych wskazane może być przewlekłe, profilaktyczne leczenie przeciwzapalne, a w przypadku zalegania moczu w pęcherzu przerywane, czyste, cewnikowanie pęcherza moczowego ze współistniejącym leczeniem farmakologicznym.
Piśmiennictwo:
Avner E.D., Harmon W.E., Niaudet P., Yoshikawa N.: Pediatric Nephrology, 2009.Żurowska A.: Jak postępować racjonalnie z dzieckiem z bakteriurią bezobjawową? Forum Medycyny Rodzinnej 2009; tom 3, nr 1: 10–15.
