Pytanie nadesłane do redakcji
8-letni chłopiec ma 4 dolne siekacze (stałe) koloru żółtobrązowego, szczególnie bliżej dziąsła. Nie jest to osad. Nie zauważyliśmy, kiedy ten kolor powstał. Byłabym wdzięczna za odpowiedź, dlaczego tak się stało i czy jest na to rada. Siekacze górne i dolne mają inny odcień niż pozostałe zęby. Bożenna G.
Odpowiedziała
dr n. med. Wioletta Bereziewicz
Zakład Epidemiologii i Badań Populacyjnych IZP CMUJ w Krakowie
Estetica Krakow w Krakowie
Europejskie Centrum Profilaktyki w Krakowie
Zabarwienie zębów różni się u poszczególnych osób. Zęby mogą mieć barwę od białej, poprzez szaroniebieską aż do żółtobrunatnej. Barwa zębów związana jest ze składem chemicznym twardych tkanek zęba i stosunkiem ilościowym wapnia do fosforu. Zęby kremowe odznaczają się najlepszym zmineralizowaniem tkanek oraz dużą odpornością na próchnicę. Zęby białe są nieco gorzej zmineralizowane, gdyż stosunek wapnia do fosforu nie jest optymalny, tym samym są bardziej podatne na próchnicę. A najgorzej zmineralizowane są szaroniebieskie, gdyż zawierają znacznie więcej substancji organicznych niż zęby prawidłowe.
Przebarwienia zębów mogą być spowodowane wieloma czynnikami wewnątrz- i zewnątrzustrojowymi. Zmiany w zabarwieniu mogą dotyczyć uzębienia mlecznego lub stałego lub obu razem. Mogą obejmować całe uzębienie lub tylko pewne grupy zębów. Przebarwienie pojedynczego zęba wskazuje na miejscowy charakter przyczyny, którą może być uraz, próchnica i jej powikłania oraz stosowane zabiegi, leki i materiały. Przebarwienia mogą być umiejscowione w okolicy przyszyjkowej, brzegu siecznego lub też mogą pokrywać równomiernie całe powierzchnie koron zębów (fot.). Kolorystyka i intensywność przebarwień bywa bardzo różna, toteż niekiedy nieznaczna zmiana barwy zęba może być dostrzeżona przez doświadczonego lekarza praktyka.1
Fot. Kredowobiałe przebarwienia zębów. (fot. W. Bereziewicz)
Próchnica wczesna (caries praecox) występuje tuż po wyrznięciu się zęba, a główną przyczyną jej obecności jest słabe zmineralizowanie twardych tkanek zęba.1 Na początku obejmuje siekacze górne (szczęki), po czym atakuje następne grupy zębów w miarę ich wyrzynania.1 Próchnica wczesna jest zlokalizowana na powierzchniach wargowych w okolicy szyjki zęba oraz na powierzchniach żujących zębów bocznych, a proces chorobowy przebiega bardzo szybko, niszcząc duże powierzchnie koron zębów, doprowadzając do powikłań ze strony miazgi.1 Próchnica wczesna najczęściej występuje u dzieci wcześnie ząbkujących, kiedy jest krótki czas mineralizacji zębów, a charakterystyczną cechą jej występowania jest stały i niezahamowany postęp procesu chorobowego mimo prowadzonego leczenia.1
Źródłem powstania próchnicy wczesnej mogą być czynniki ogólne (tj.: patologiczny przebieg ciąży, uporczywe i długotrwające wymioty, choroby przebyte przez matkę, niewłaściwa dieta, złe warunki bytowania, stresy, choroby przebyte przez dziecko w pierwszych miesiącach życia, antybiotykoterapia we wczesnym wieku niemowlęcym, wcześniactwo oraz pochodzenie z ciąży bliźniaczej) i miejscowe (tj.: miejscowe działanie cukru na tkanki zęba, np. podanie niemowlętom w celu uspokojenia smoczków z cukrem lub miodem lub nadmiernie słodzonych pokarmów, ale też przedłużone karmienie na żądanie tzw. zespół karmienia piersią).1
Należy zgłosić się z dzieckiem do lekarza dentysty celem badania klinicznego i diagnostyki oraz dalszego postępowania terapeutycznego.
