Podejrzenia i potwierdzone przypadki odry w województwie lubelskim (6) i w Kwidzynie (4). W tym drugim mieście sytuacja jest poważna, bo lekarze podejrzewają wirusa odry u dorosłych pracowników zatrudnionych w fabryce Jabila, w której pracuje około 4 500 osób. Nadzorem epidemiologicznym objęto 1000 osób z kontaktu. W powiecie pruszkowskim liczba przypadków odry zwiększyła się natomiast do 21. To dane na wtorkowy wieczór, służby sanitarne zastrzegają jednak, że liczba przypadków odry – potwierdzonych i podejrzeń – może się jeszcze zwiększyć.
Fot. iStock.com
W Kwidzynie zachorowało czworo obywateli Ukrainy, troje z nich to pracownicy fabryki Jabila. - Tysiąc osób z otoczenia chorych zostało objętych nadzorem epidemiologicznym. Wszyscy narażeni poddani zostaną profilaktycznym szczepieniom – poinformowała we wtorek Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gdańsku.
Dwoje obywateli Ukrainy z rozpoznaniem odry trafiło do Pomorskiego Centrum Chorób Zakaźnych i Gruźlicy w Gdańsku. Chorzy nie byli wcześniej szczepieni przeciwko odrze, co może potwierdzać tezę, że problemy z systemem szczepień na Ukrainie występowały od wielu lat i nie wynikają wyłącznie z toczącej się od kilku lat wojny z Rosją, ale przede wszystkim załamania się ukraińskiej gospodarki i niewydolności tamtejszego systemu ochrony zdrowia. W kwidzyńskiej fabryce pracuje więcej obywateli Ukrainy. Inspekcja Sanitarna sprawdza kontakty osób chorych w okresie zakaźności odry, czyli 9–11 dni przed wystąpieniem objawów choroby. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 6 września 2016 roku w sprawie metody zapobiegania odrze, w ognisku zachorowania na odrę przewidziane są szczepienia dla osób nieszczepionych lub niemających udokumentowanego szczepienia (p. tab. - na podstawie wytycznych Advisory Committee on Immunization Practices z 2013 r.). Szczepionkę zapewni bezpłatnie Inspekcja Sanitarna z rezerwy epidemicznej.
W województwie lubelskim do wtorku zanotowano 6 podejrzeń zachorowania na odrę – większość chorych to obywatele Ukrainy. Wśród chorych jest jedno 9-miesięczne dziecko. Trwają badania potwierdzające zakażenie wirusem odry.
Eksperci, podkreślając że w Polsce ciągle działa odporność zbiorowiskowa dzięki względnie dużemu odsetkowi osób uodpornionyc przeciwko odrze, ale rekomendują jednocześnie, aby przynajmniej te osoby, które mają stały kontakt z osobami pochodzącymi z Ukrainy, sprawdziły stan swojej odporności i ewentualnie rozważyły szczepienie. Dotyczy to nie tylko personelu placówek ochrony zdrowia, ale też szkół, przedszkoli, a także wszystkich, którzy np. pracują w firmach zatrudniających obywateli Ukrainy.
Obowiązkowe szczepienie przeciwko odrze w Polsce wprowadzono do kalendarza szczepień w 1975 roku dla dzieci w wieku 13–15 miesięcy i w ciągu kilku lat stopniowo obejmowano nim całą kohortę urodzeniową w danym wieku (nie od razu 100% dzieci podlegających obowiązkowi). W 1991 roku wdrożono drugie szczepienie przeciwko odrze w 8. roku życia, a potem w 1994 roku przesunięto drugą dawkę na 7. rok życia. W 2004 roku zastąpiono monowalentną szczepionkę przeciwko odrze refundowaną szczepionką trójwalentną MMR (odra, świnka, różyczka). W 2005 roku wprowadzono drugą dawkę MMR dla dzieci w wieku 10 lat.
Eksperci zalecają, aby osoby urodzone przed 1974 rokiem odszukały w książeczce zdrowia lub – jeśli jest taka możliwość – w przychodni, informację, czy chorowały na odrę. Przechorowanie lub 2 dawki szczepienia zapewniają długoletnią odporność, zazwyczaj na całe życie. Jeśli takich informacji brakuje lub mamy wątpliwości czy zachowaliśmy odporność, warto wykonać odpłatnie badanie stężenia swoistych przeciwciał przeciwko odrze lub po prostu się zaszczepić. Szczepionka MMR (stosuje się ją w dwóch dawkach) kosztuje około 80–90 złotych. Osoby dorosłe, które chcą się zaszczepić profilaktycznie (nie po kontakcie z chorym w ognisku epidemicznym), muszą za szczepienie zapłacić.
Sprawdzić swoją odporność powinni także urodzeni po 1975 roku, zwłaszcza ci, którzy byli szczepieni jedną dawką szczepionki, bo nie ma pewności, że szczepienie było wystarczające do wykształcenia odpowiedniej odporności (ok. 5–10% osób, częściej dorosłych, nie reaguje na pierwszą dawkę, ale w pełni odpowiada na podanie drugiej). Brak pełnej odpowiedzi układu immunologicznego powoduje, że część osób, które mają udokumentowane szczepienie jedną dawką, jednak po kontakcie z chorym na odrę również choruje.
| Tabela. Wiarygodne dowody odporności na odrę, różyczkę i świnkę | ||||
|---|---|---|---|---|
| Choroba | Ogólna populacja | Studenci szkół wyższych i pomaturalnych | Pracownicy placówek opieki zdrowotnej | Podróżujący za granicę |
| odra | 1) udokumentowane prawidłowo przeprowadzone szczepienie „żywą” szczepionką zawierającą wirusa odry:a – dzieci w wieku przedszkolnym i dorośli spoza grupy dużego ryzyka:b 1 dawka – dzieci w wieku szkolnym (od klasy 0e do ostatniej klasy szkoły średniej): 2 dawki lub 2) obecność swoistych przeciwciał w surowicy,d lub 3) zachorowanie na odrę potwierdzone laboratoryjnie |
1) udokumentowane prawidłowo przeprowadzone szczepienie 2 dawkami „żywej” szczepionki zawierającej wirusa odrya lub 2) obecność swoistych przeciwciał w surowicy,d lub 3) zachorowanie na odrę potwierdzone laboratoryjnie |
1) udokumentowane prawidłowo przeprowadzone szczepienie 2 dawkami „żywej” szczepionki zawierającej wirusa odrya
lub 2) obecność swoistych przeciwciał w surowicy,d lub 3) zachorowanie na odrę potwierdzone laboratoryjnie |
1) udokumentowane prawidłowo przeprowadzone
szczepienie „żywą” szczepionką zawierającą wirusa odry: – niemowlęta w wieku 6–11 miesięcy:c 1 dawka – dorośli i dzieci w wieku ≥12 miesięcy: 2 dawkia lub 2) obecność swoistych przeciwciał w surowicy,d lub 3) zachorowanie na odrę potwierdzone laboratoryjnie |
| różyczka | 1) udokumentowane podanie 1 dawki „żywej” szczepionki zawierającej wirusa różyczkia lub 2) obecność swoistych przeciwciał w surowicy,d lub 3) zachorowanie na różyczkę potwierdzone laboratoryjnie |
1) udokumentowane podanie 1 dawki „żywej” szczepionki zawierającej wirusa różyczkia lub 2) obecność swoistych przeciwciał w surowicy,d lub 3) zachorowanie na różyczkę potwierdzone laboratoryjnie |
1) udokumentowane podanie 1 dawki „żywej” szczepionki zawierającej wirusa różyczkia lub 2) obecność swoistych przeciwciał w surowicy,d lub 3) przebycie różyczki potwierdzone laboratoryjnie |
1) udokumentowane podanie 1 dawki „żywej” szczepionki zawierającej wirusa różyczkia lub 2) obecność swoistych przeciwciał w surowicy,d lub 3) zachorowanie na różyczkę potwierdzone laboratoryjnie |
| świnka | 1) udokumentowane prawidłowo przeprowadzone szczepienie „żywą” szczepionką zawierającą wirusa świnki:a – dzieci w wieku przedszkolnym i dorośli spoza grupy dużego ryzyka: 1 dawka – dzieci w wieku szkolnym (od klasy 0 do ostatniej klasy szkoły średniej)e: 2 dawki lub 2) obecność swoistych przeciwciał w surowicy,d lub 3) zachorowanie na świnkę potwierdzone laboratoryjnie |
1) udokumentowane prawidłowo przeprowadzone szczepienie 2 dawkami „żywej” szczepionki zawierającej wirusa świnkia lub 2) obecność swoistych przeciwciał w surowicy,d lub 3) zachorowanie na świnkę potwierdzone laboratoryjnie |
1) udokumentowane prawidłowo przeprowadzone szczepienie 2 dawkami „żywej” szczepionki zawierającej wirusa świnkia lub 2) obecność swoistych przeciwciał w surowicy,d lub 3) zachorowanie na świnkę potwierdzone laboratoryjnie |
1) udokumentowane prawidłowo przeprowadzone szczepienie 2 dawkami „żywej” szczepionki zawierającej wirusa świnkia lub 2) obecność swoistych przeciwciał w surowicy,d lub 3) zachorowanie na świnkę potwierdzone laboratoryjnie |
| a Pierwszą dawkę należy podać w wieku ≥12 miesięcy, minimalny odstęp między dawkami wynosi 28 dni. b Do grupy dużego ryzyka należą studenci szkół wyższych i pomaturalnych, pracownicy placówek opieki zdrowotnej i osoby podróżujące za granicę. c Dzieci zaszczepione MMR przed ukończeniem 12 miesięcy powinny otrzymać dodatkowe 2 dawki: pierwszą w wieku 12–15 miesięcy (w wieku 12 miesięcy przy dużym ryzyku zachorowania), a drugą zgodnie z PSO, ale nie wcześniej niż po upływie co najmniej 28 dni. d Wynik wątpliwy należy uznać za ujemny. e W Polsce od V klasy szkoły podstawowej, bo w PSO drugą dawkę MMR przewidziano w 10. rż. – przyp. red. | ||||
