×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Fałszywe opinie i przesądy o żywieniu małych dzieci

Dr med. Piotr Dziechciarz, , ,
Klinika Pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Czy niemowlęta i małe dzieci powinny być na diecie ubogotłuszczowej?

Nie. Według aktualnych zaleceń u niemowląt i małych dzieci nie należy ograniczać spożywania tłuszczów. Są one bowiem ważnym źródłem energii i zawierają niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe.

Tłuszcze zawarte w diecie wspomagają prawidłowy rozwój mózgu oraz narządu wzroku (siatkówki). Dodatkowo tłuszcze umożliwiają wchłanianie ważnych witamin (A, D, E i K).

Czy dla małych dzieci zdrowsza jest margaryna niż masło?

Nie. Dzieciom, które nie ukończyły 3. roku życia, należy podawać dobrej jakości masło i oleje roślinne (np. z oliwek, rzepakowy bezerukowy, sojowy).

Do diety starszych dzieci (po 3. rż.) można natomiast stopniowo wprowadzać wysokiej jakości margaryny miękkie.

Czy kupowane w sklepie przetwory dla dzieci są zdrowe?

Tak. Podawanie pochodzących z kontrolowanych upraw gotowych przetworów dla niemowląt i małych dzieci jest całkowicie bezpieczne.

Zdecydowanie należy unikać podawania owoców i warzyw uprawianych w pobliżu intensywnie uczęszczanych dróg lub w dużych miastach, ponieważ mogą one być zanieczyszczone metalami ciężkimi, np. ołowiem.

Czy mleko kozie lub owcze jest zdrowe i odpowiednie dla niemowląt w 1. roku życia?

Nie podawaj mleka koziego ani owczego niemowlęciu w 1. roku życia. Wymienione rodzaje mleka charakteryzują się zbyt dużą dla niemowlęcia zawartością soli mineralnych oraz niewielką zawartością kwasu foliowego i innych witamin (zwłaszcza witaminy B12).

Mleka tego rodzaju nie należy podawać dzieciom, które jeszcze nie ukończyły 12. miesiąca życia. Spożywanie go zwiększa ryzyko wystąpienia niedokrwistości (anemii).

Czy można stosować mleko kozie lub owcze w leczeniu alergii na mleko krowie?

Nie podawaj mleka koziego ani owczego dziecku z alergią na białka mleka krowiego. U wielu dzieci występuje krzyżowa alergia na białka zwierząt kopytnych. Dzieciom z alergią na białka mleka krowiego należy podawać specjalne lecznicze mieszanki mlekozastępcze o znacznym stopniu hydrolizy białka (np. Bebilon pepti, Nutramigen).

Czy pestki dyni, sok z ogórków kiszonych lub kiszonej kapusty leczą robaczycę przewodu pokarmowego i jej zapobiegają?

Nie. Ostatnie ofcjalne zalecenie dotyczące takiego sposobu leczenia robaczyc przewodu pokarmowego (tasiemców, glist, owsików) ukazało się w 1863 roku. Obecnie wobec braku dowodów na skuteczność takiego postępowania nie zaleca się ich stosowania.

Dzieciom nie należy podawać soku z kiszonych ogórków, ponieważ zawiera on bardzo dużo soli. Jeśli podejrzewasz, że Twoje dziecko ma robaczycę, zgłoś to lekarzowi.

Czy szpinak jest dobrym źródłem żelaza?

Co prawda szpinak zawiera żelazo, jednak, podobnie jak inne produkty roślinne, w postaci słabo wchłaniającej się w przewodzie pokarmowym.

Szpinaku nie należy więc stosować ani w zapobieganiu anemii (niedokrwistości), ani tym bardziej w jej leczeniu.

Czy dieta wegetariańska szkodzi dzieciom?

Według obecnego stanu wiedzy, prawidłowo zbilansowana dieta wegetariańskia nie jest szkodliwa dla rozwoju fzycznego i psychicznego dzieci oraz młodzieży.

Konsultuj się okresowo z dietetykiem, jeśli wybrałaś dla Twojego dziecka dietę wegetariańską. Konieczne jest prawidłowe zbilansowanie takiej diety.

Dzieci stosujące dietę wegetariańską są obarczone ryzykiem wystąpienia pewnych niedoborów żywieniowych (niedobór niektórych witamin [np. B12, B2 i A], cynku oraz niektórych niezbędnych kwasów tłuszczowych), dlatego trzeba szczególnie dbać o prawidłowe zbilansowanie takiej diety. Pożądane są okresowe konsultacje z dietetykiem w celu ustalenia indywidualnego jadłospisu.

Nie stosuj u Twojego dziecka diety wegańskiej lub fruktariańskiej. Dieta wegańska polega na rezygnacji ze spożywania wszelkich pokarmów pochodzenia zwierzęcego lub wytwarzanych przez zwierzęta – poza mięsem z jadłospisu eliminowane jest także mleko i jego przetwory (w tym sery), jaja oraz miód. Dieta fruktariańska polega natomiast na wyłącznym spożywaniu owoców.

Opisane diety nie dostarczają dzieciom, będącym w okresie dynamicznego rozwoju, niezbędnych składników pokarmowych, dlatego ich stosowanie wiąże się z ryzykiem poważnych niedoborów żywieniowych.

Czy probiotyki są skuteczne w leczeniu biegunki lub zapobiegają zakażeniom u dzieci?

Pogląd, że pożyteczne bakterie – tzw. probiotyki – zawarte w jogurtach, dodatkach do diety (suplementach) lub preparatach farmaceutycznych są „dobre na wszystko” – jest fałszywy.

Wprawdzie wiele produktów zawierających probiotyki aspiruje do korzystnego oddziaływania na zdrowie, ale w badaniach potwierdzono skuteczność tylko niektórych szczepów probiotycznych w konkretnych przypadkach. Porozmawiaj o nich z lekarzem.

Preparaty zawierające Lactobacillus GG (LGG) i Saccharomyces-boulardii skutecznie wspomagają leczenie biegunki wirusowej u dzieci i zapobieganie biegunce związanej z antybiotykami.

LGG podawany profilaktycznie dzieciom przebywającym w szpitalu zmniejsza o połowę ryzyko wystąpienia biegunki nabytej w szpitalu (zwłaszcza rotawirusowej).

Podawanie dzieciom w wieku przedszkolnym w okresie jesienno-zimowym niektórych probiotyków zmniejsza ryzyko przeziębienia i wirusowych zakażeń dróg oddechowych. Taki efekt obserwowano podczas stosowania preparatów zawierających LGG lub Lactobacillus acidophilus NCFM, w pewnym stopniu także Actimelu.

Jak dotąd nie potwierdzono korzystnego działania większości probiotyków dostępnych na polskim rynku w postaci dodatków do diety (suplementów), jogurtów lub preparatów farmaceutycznych. W razie potrzeby lepiej więc sięgnąć po te sprawdzone.

Czy soki owocowe są zdrowe?

Tak, ale należy je podawać z umiarem, pamiętając, że:

  • nie mają istotnego znaczenia odżywczego dla niemowląt w pierwszym półroczu życia,
  • nie mają przewagi nad całymi owocami w żywieniu niemowląt po 6. miesiącu życia,
  • 100% soki lub soki z koncentratów mają większą wartość odżywczą niż napoje owocowe,
  • nie nadają się do leczenia odwodnienia w przebiegu biegunki,
  • nadmierna podaż soków owocowych może zaburzać stan odżywienia (niedożywienie lub nadwaga),
  • nadmiernemu spożyciu soków mogą towarzyszyć takie objawy, jak: biegunka, wzdęcie i ból brzucha, uszkodzenie szkliwa zębów,
  • soki niepasteryzowane mogą zawierać drobnoustroje,
  • soki wzbogacane wapniem są źródłem łatwo dostępnego wapnia, ale nie zawierają innych istotnych składników odżywczych (np. białko, tłuszcz), które są obecne w pokarmie kobiecym, mlekach modyfikowanych lub mleku krowim i jego przetworach.



Artykuł pochodzi z przewodnika dla rodziców Pierwsze 2 lata życia dziecka wydanego przez Medycynę Praktyczną, Kraków 2012

20.05.2016
Zobacz także
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta