×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Kakao

dr n. farm. Magdalena Makarewicz-Wujec
Zakład Opieki Farmaceutycznej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Podręcznik Polskiego Forum Profilaktyki pod redakcją prof. dr. hab. Piotra Podolca, Medycyna Praktyczna, Kraków 2010

Kakao wytwarza się z nasion kakaowca (Theobroma cacao) pochodzącego z Ameryki Południowej. Kakaowiec był już uprawiany przez Azteków w czasach prekolumbijskich. Uprawa kakao rozpowszechniła się na świecie po 1884 roku, kiedy to Van Houten wynalazł sposób odtłuszczenia nasion. Obecnie proces otrzymywania kakao wygląda następująco: owoce poddaje się procesowi fermentacji, który powoduje szereg zmian w ziarnie. Cukry proste ulegają przemianom do alkoholu i kwasu octowego. Równocześnie rozkłada się miąższ owocu, a ziarna uzyskują aromat i barwę. Następnie poddaje się je suszeniu i dojrzewaniu. Aby otrzymać kakao w proszku, konieczne są jeszcze procesy prażenia, odtłuszczenia i mielenia.

Kakao naturalne w proszku dostarcza białko, tłuszcz, węglowodany, a także potas, fosfor, magnez, cynk oraz alkaloid – teobrominę wykazujący pobudzające działanie na układ nerwowy.

Obecnie w sprzedaży dominuje kakao rozpuszczalne, które oprócz odtłuszczonego kakao zawiera w składzie cukier, emulgatory, aromaty, cynamon. Ponieważ kakao jest produktem kierowanym przede wszystkim do dzieci, producenci w celu zwiększenia wartości odżywczej napoju wzbogacają je w witaminy. Najczęściej dotyczy to witamin A, D oraz witamin z grupy B (B1, B2, B6). Z powodu dodatku cukru kakao rozpuszczalne jest bardziej kaloryczne od kakao naturalnego. 3 łyżeczki kakao rozpuszczalnego (ok. 20 g) – ilość, z której otrzymuje się szklankę napoju – dostarcza 75 kcal. Wartość odżywczą napoju kakaowego znacznie zwiększa dodatek mleka, które jest źródłem wartościowego białka, wapnia, fosforu, witaminy A i D.

Badania prowadzone w ciągu ostatnich lat wskazują na istotne działanie kardioprotekcyjne regularnego spożywania kakao i produktów z jego udziałem. Za takie działanie odpowiedzialna jest duża zawartość flawonoidów, głównie epikatechiny – najważniejszego związku flawonoidowego znajdującego się w ziarnie kakaowca. Związki te przyczyniają się do regulacji ciśnienia krwi poprzez wpływ na napięcie ścian naczyń krwionośnych. Stwierdzono, że jednym z mechanizmów takiego działania jest aktywacja syntezy śródbłonkowego tlenku azotu. Potwierdzają to badania Buijsse i wsp., które wykazały, że mężczyźni regularnie spożywający kakao mieli znacząco niższe ciśnienie krwi od tych, którzy go nie spożywali. W tej grupie była również mniejsza śmiertelność spowodowana chorobami serca. Metaanaliza z 2007 roku poświęcona wpływowi spożycia kakao i herbaty na ciśnienie krwi wykazała, że spożycie kakao w istotny sposób redukuje ciśnienie krwi, podczas gdy herbata takiego efektu nie wykazuje. Flawonoidy zawarte w kakao prawdopodobnie działają również kardioprotekcyjnie poprzez inne mechanizmy. Najważniejsze z nich to hamowanie utleniania cholesterolu LDL, działanie przeciwzakrzepowe oraz regulacja odpowiedzi zapalnej i immunologicznej w ścianach naczyń krwionośnych.

Badania Sniina i wsp. wykazały, że gorzka czekolada bogata we flawonoidy poprawia krążenie wieńcowe u zdrowych mężczyzn niezależnie od zmiany parametrów stresu oksydacyjnego, profilu lipidowego i ciśnienia krwi. Biała czekolada takiego działania nie wykazywała. Z kolei badania Fishera i Hollenberga dowiodły, że zawarte w kakao flawonoidy skuteczniej działają u osób, które ukończyły 50. rok życia i dlatego mogą mieć istotne znaczenie dla pokolenia ludzi urodzonych przed 1967 rokiem, wśród których choroby serca są przyczyną 50% wszystkich zgonów. Wydaje się, że istotne znaczenie odgrywa długość okresu spożywania kakao.

Badania Crewsa i wsp. wykazały, że krótkotrwałe spożycie kakao i ciemnej czekolady nie wpływa na ciśnienie krwi i inne czynniki ryzyka chorób układu krążenia u osób starszych. Wiadomo także, że działanie kardiodprotekcyjne może mieć regularne spożywanie nawet niewielkich ilości ciemnej czekolady: Taubert i wsp. dowiedli, że przyczynia się nie tylko do obniżenia ciśnienia krwi, ale także do zwiększenia śródbłonkowej syntezy tlenku azotu. Przytoczone badania wskazują na korzystne działanie kakao i produktów z jego udziałem na zmniejszenie ryzyka chorób układu krążenia, a jednocześnie wskazują na możliwości ich wykorzystania w leczeniu nadciśnienia tętniczego.

Wartość odżywcza kakao naturalnego w proszku

1 łyżeczka kakao dostarcza:

  • 23 kcal
  • 0,9 g białka
  • 1 g tłuszczu
  • 2,5 g węglowodanów
  • potas (97 mg/5 g)
  • fosfor (33 mg/5 g)
  • magnez (21 mg/5 g)
  • cynk (0,328 mg/5 g)
  • alkaloid – teobrominę wykazujący pobudzające działanie na układ nerwowy


Tekst pochodzi z Podręcznika Polskiego Forum Profilaktyki pod redakcją prof. dr. hab. Piotra Podolca, Medycyna Praktyczna, Kraków 2010
12.04.2017
Zobacz także
  • Właściwości gorzkiej czekolady
  • Próchnica zębów mlecznych
  • Żelazo
  • Jak się odżywiać w czasie karmienia piersią?
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta