Pytanie nadesłane do redakcji
Podaję opis TK klatki piersiowej: W obwodowej części segmentu 8 płuca prawego widoczny jest guzek 10/6 mm, łączący się z opłucną. W płatach górnych obu płuc zmiany włóknisto-guzkowe z pogrubieniem opłucnej odcinkowo do 9 mm. Pęcherze rozedmowego wym. do 38/24 mm na obwodzie obu płuc. W obrębie wnęk płucnych i śródpiersia uwidoczniono powiększone do 23 mm węzły chłonne. Na co wskazuje taki opis?
Odpowiedziała
lek. med. Iwona Witkiewicz
specjalista chorób płuc
Ordynator Oddziału Chorób Płuc i Gruźlicy Specjalistycznego Szpitala im. Prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie
Konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób płuc i gruźlicy województwa zachodniopomorskiego
Tomografia komputerowa to jedno z najdokładniejszych i najwszechstronniejszych badań obrazowych w diagnostyce chorób płuc. Szczególnie dobrze obrazuje ono miąższ płucny. Wykonana w technice wielorzędowej TK pozwala na stworzenie wielu obrazów i przekrojów w płaszczyźnie strzałkowej i czołowej oraz licznych przekrojów osiowych. Jednak nawet tak doskonale narzędzie diagnostycznie nie funkcjonuje w diagnostyce w oderwaniu od innych danych, a zwłaszcza w oderwaniu od podstawowych danych z wywiadu i badania przedmiotowego. Radiolog opisując badanie, opisuje sam obraz, natomiast interpretacja tego opisu w dużej mierze uzależniona jest od danych z wywiadu, aktualnego stanu zdrowia chorego, chorób przebytych (zwłaszcza przechorowanych chorób płuc), chorób towarzyszących oraz innych, zwłaszcza wcześniejszych badań obrazowych (TK, RTG klatki piersiowej). Znaczenie ma również wiek chorego (pewne drobne zmiany degeneracyjne są do przyjęcia u palacza w wieku podeszłym, natomiast u osoby młodej czy niepalącej mogą budzić duży niepokój).
Niestety nie mam żadnych danych z wywiadu, nie znam płci i wieku, a zwłaszcza nie wiem, na jakie choroby Pan(Pani) chorował(a) czy nadal choruje.
Zmiany włóknisto-guzkowe w obu szczytach z pogrubieniem opłucnej najczęściej są zmianami bliznowatymi po przebytej (nieraz bardzo dawno) gruźlicy płuc i nie budzą niepokoju u osób, które miały taki epizod w życiu. Jeżeli nie stwierdza się tej choroby w wywiadzie, to prawdopodobnie należy podjąć diagnostykę w kierunku gruźlicy.
Pęcherze rozedmowe występują u chorych z POChP/rozedmą i jeżeli takie rozpoznanie było wcześniej ustalone, to tomografia jedynie uwidacznia poczynioną przez chorobę destrukcję miąższu płucnego. Jeżeli takiego rozpoznania wcześniej nie było, należy wykonać spirometrię i stwierdzić, czy zmiany w strukturze miąższu płucnego wpłynęły na czynność płuc. W każdej sytuacji w przypadku obecności pęcherzy rozedmowych w płucach należy zaprzestać palenia tytoniu (jeżeli badanie to dotyczy palacza). Jeżeli badanie to dotyczy osoby nigdy niepalącej, należy podjąć diagnostykę w kierunku genetycznie uwarunkowanego niedoboru α1-antytrypsyny.
Podobnie przy pozostałych nieprawidłowościach: Węzły chłonne w śródpiersiu mogą występować w licznych chorobach od przechorowanych infekcji dróg oddechowych, poprzez sarkoidozę, ziarnicę złośliwą, chłoniaka czy gruźlicę płuc. W zależności od objawów klinicznych należy podjąć albo szybką diagnostykę - poczynając od metod mniej inwazyjnych, kończąc na biopsji tych węzłów poprzez fiberoskop (najlepiej przy użyciu ultrasonografii endoskopowej) lub pobraniu węzłów do badania drogą mediastinoskopii, lub, jeżeli okoliczności kliniczne na to pozwalają (wskazują na infekcję), powtórzyć badanie tomograficzne po przeleczeniu chorego. Podobnie z guzkiem w 8. segmencie: w zależności od wywiadu, a zwłaszcza wywiadu w kierunku chorób nowotworowych, wieku i palenia tytoniu, należy podjąć intensywną diagnostykę (biopsja guzka) lub w uzasadnionych sytuacjach obserwację zmiany w kolejnym TK wykonanym po okresie 3 miesięcy.
Ponieważ zakres badań jest ogromny - od obserwacji, nieinwazyjnej spirometrii, poprzez biopsję, kończąc na ewentualnej mediastinoskopii - zabiegu wziernikowania śródpiersia w znieczuleniu ogólnym wykonywanym w specjalistycznych oddziałach chirurgii klatki piersiowej - nie można takich decyzji podjąć przez Internet bez dokładnego badania chorego. Tak więc musi się Pan(i) jak najszybciej udać do lekarza, który zlecił badanie i z jakiegoś powodu podjął już proces diagnostyczny, a po uzyskaniu wyniku rozszerzy diagnozę w sposób właściwy i adekwatny do dolegliwości, chorób przebytych i trwających oraz związanych z nimi zagrożeń. W żadnym przypadku nie można takiego wyniku zlekceważyć, ponieważ wykazuje on sporo nieprawidłowości, które mogą wyjaśnić się w sposób prosty i nieinwazyjny, ale mogą wymagać dalszej diagnostyki w warunkach oddziałów specjalistycznych.
