Z własnego telefonu bądź smartfonu korzystają coraz młodsze dzieci w Polsce - wynika z nowego raportu naukowców z Uniwersytetu Gdańskiego. Wiek inicjacji, związany z korzystaniem z własnych telefonów lub smartfonów, najprawdopodobniej będzie się obniżać – twierdzi kierownik badań dr Maciej Dębski z Instytutu Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa Uniwersytetu Gdańskiego (UGd), prezes Fundacji DBAM O MÓJ Z@SIĘG.
Fot. pixabay.com
– Wiek inicjacji, związany z korzystaniem z własnych telefonów lub smartfonów, obniża się i najprawdopodobniej wciąż będzie się obniżać" - mówi dr Dębski.
Badani uczniowie szkół podstawowych przyznali, że regularne korzystanie z telefonów rozpoczęli mając lat dziewięć; gimnazjaliści – 10,5 roku, zaś wiek inicjacji u uczniów uczących się obecnie w szkołach ponadgimnazjalnych kształtuje się na poziomie 11,5 lat.
Przez dwa ostatnie lata UGd i fundacja przy wsparciu Urzędu Miasta Gdyni przeprowadziły cykl badań naukowych poświęconych zjawisku fonoholizmu - uzależnieniu od wspomnianych urządzeń. W efekcie powstał raport "Nałogowe korzystanie z telefonów komórkowych. Szczegółowa charakterystyka zjawiska fonoholizmu w Polsce".
W ramach badania zjawiska uzależnienia od telefonów komórkowych sto młodych osób dobrowolnie, na trzy doby, zrezygnowało z internetu, telefonu, tabletów i komputerów oraz telewizji i konsoli do gier. Od internetu i innych urządzeń dostarczających cyfrowo informacji i rozrywki odcięli się oni w ramach eksperymentu społecznego pt. "Poz@ Siecią".
Aby ocenić skalę nowego typu nałogu wśród polskich dzieci, autorzy raportu przeprowadzili też ogólnopolskie badanie z udziałem ponad 22 tys. uczniów (w wieku między 12 a 18 lat) i niemal 3,45 tys. nauczycieli.
"Na podstawie wyników można powiedzieć, że dzisiejsza polska młodzież jest młodzieżą pokolenia selfie. Co czwarty uczeń (25,1%) przynajmniej raz dziennie robi sobie selfie" - czytamy w raporcie. - "Warto zwrócić uwagę, że dziewczęta o wiele częściej robią sobie selfie (70,9%), niż chłopcy (37,7%)".
Jak podkreśla dr Dębski, istniała pilna potrzeba dokonania profesjonalnej diagnozy w zakresie korzystania z telefonu komórkowego przez młodych Polaków. Wyniki badań mają zwiększyć naszą wiedzę o tym, jak korzystamy z nowych narzędzi komunikacyjnych. Raport pozwala zaplanować profesjonalne wsparcie dla różnych grup odbiorców, borykających się z niekontrolowanym używaniem urządzeń cyfrowych, ze szczególnym uwzględnieniem młodzieży szkolnej.
Publikacja zawiera m.in. najważniejsze uniwersalne wnioski dotyczące wszystkich prowadzonych badań, jak również opis zjawiska fonoholizmu i rekomendacje w zakresie profilaktyki, leczenia oraz integracji w celu rozwiązywania problemów osób e-uzależnionych.
Eksperyment społeczny "Poz@ Siecią" oparty był o dzienniki uczestników, indywidualne wywiady pogłębione z uczestnikami eksperymentu oraz ich rodzicami. Młodzież szkolną i ich nauczycieli zapytano m.in. o wzory korzystania z telefonów komórkowych, o cele, w jakich ich używają, oraz ewentualny związek z problemem cyberprzemocy. Uczniów poproszono również o opisanie, czy i jak często przejawiają określone symptomy nałogowego korzystania ze swoich smartfonów, jakie treści w nich posiadają, i co sądzą o problemie uzależnienia od telefonów komórkowych.
W części pilotażowej badania realizowano w ramach zajęć dla studentów socjologii, którzy przeprowadzili wywiady z uczestnikami eksperymentu społecznego „Poz@ Siecią” oraz z ich rodzicami.
Obecnie trwają też ogólnopolskie badania naukowe prowadzone wśród kierowców. Dotyczą podejmowania przez nich zachowań ryzykownych związanych z używaniem telefonów komórkowych w ruchu drogowym. W projekt zaangażowana jest Fundacja DBAM O MÓJ Z@SIĘG, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego, Centrum Edukacji, Rozwoju i Szkoleń CERS oraz Fundacja ZenDriving. Z kolei w przyszłym roku uczelnia oraz fundacja planują zająć się badaniami ukierunkowanymi na diagnozę cyfrowych kompetencji rodziców.
Raport jest dostępny do pobrania na stronie fundacji.
